Sesi duyulmayanlar 'Yakalanan' kim? Lokanta... Bu haber gerekli mi? Topkapı Unutkanlık ve özür İsveç ve İsviçre...

Sesi duyulmayanlar

Kadınlar, çocuklar, engelliler, azınlıklar, eşcinseller basında yeterince ilgi odağı oluyor mu? Toplumun tüm kesimlerini kapsayan habercilik, demokrasinin kök salması için elzem... Bu yolda ciddi bir adım atılıyor.

Basınımıza eleştiri getirdiği için olsa gerek, haberi ayrıntılı olarak geçen perşembe günü sadece Sabah'ta, Kadın Cinsellik İçin Çocuk Dram İçin Var başlığı altında okudunuz.
10 aydır yeni ve kapsamlı bir projenin içindeyiz. British Council'in girişimi, BBC World Trust'ın desteği ve önde gelen medya kuruluşlarının katılımıyla, Türk basınına yeni standartlar ve taze uygulamalar getirmeyi amaçlayan bir proje bu. Hedef, toplumda "dışlanmışlar", "kenara itilmişler", "alttakiler" ve "sessiz bırakılanlar"ın gündeme girmesini sağlamak.
Kimler bunlar? Kadınlar, çocuklar, engelliler, kültürel (etnik, dini vs) alt gruplar, cinsel tercihi farklı olanlar.

ÜÇ YILLIK PROJE
Gelişkin medyaya sahip olan ülkelerde, demokrasinin kök salması bakımından, bu grupların toplumsal süreçlere katılımının sağlanması çok önemseniyor.
Tabii, mesleki etik saygısı, vicdanı ve dürüstlüğüyle bilinen medya kuruluşları bunu dikkate alıyor, haberciliğine yansıtıyor, sessizlerin sesini duyuruyor.
Bizim çalışmamız 3 yıl sürecek.
Murat Çelikkan'ın yerel danışmanı olduğu projeye Sabah'tan Okur Temsilcisi ile Genel Yayın Yönetmeni Yardımcısı etkin olarak katılıyor.
Şimdilik Milliyet, NTV, Hürriyet, TRT, CNN Türk'ün de katıldığı projeye diğer önde gelen medya kuruluşlarından da temsilciler eklenecek.
Amaç, andığım beş toplumsal kesimin haberciliğin radar alanına daha çok girmesi için üst düzey editörler, yönetmenlerde kalıcı bir bilinç oluşturmak, yeni yaklaşımlar geliştirmek.
Çünkü durum hiç de iç açıcı değil.
Tersine, vahim.
Proje kapsamında Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç Dr Mine Gencel Bek geçen yıl ocak-ekim arasında dört gazeteyi (Sabah, Hürriyet, Akşam ve Vatan) inceledi. Taranan toplam 18.310 haber içinde cinsel tercihi farklı olanları (eşcinseller, lezbiyenler vb) "ciddi" açıdan ele alan haber sayısı sadece 121!
Engellilerle ilgili haberler sadece 173!
Kültürel azınlıklarla ilgili olanlar 1366.
2874 haber çocuklarla ilgili olmuş.
Kadınları konu alan haber sayısı ise 13.776. Ancak, bunların ezici bölümü kadın sorunları ile ilgili değil: % 32.3'ü eğlence ve magazin içerikli, % 17.4'ü suçlar ve şiddetle ilgili. Kadın haberlerinde magazin, "ünlüler", "teşhir", "cinsellik" ağır basıyor. Cinsellik içeren haberler, ötekilerin tam 15 katı! Ben de son bir haftanın Sabah ana gazetesini "genel durum nedir?" merakıyla taradım.
Oranlar hiç şaşırtmadı.
Kadın haberleri ağırlıkta, ancak kadınların sorunlarını gündeme taşıyan haber sayısı sadece 4'te kalmış. Geriye kalan 35 "kadınlı haber" ya şiddet, ya magazin ya da doğrudan cinsellik içermekte.
Çocuk haberlerinin sayısı dokuz. İkisi hariç ötekiler "bebek ölümleri" gibi ciddi sorunlarla ilgili.

TOP BASINDA
Kültürel azınlıklarla ilgili 5 haberin tümü de şiddet olayları ile bağlantılı.
Engelliler ve farklı cinsel tercihlilerle ilgili tek bir habere rastlamadım.
Diğer büyük gazetelerde yapılacak araştırmalar da farklı sonuç vermeyecek.
Bu kesimleri "sessizliğe gömülü" bırakmayacaksak, çalışmaları derinleştirmek gerekiyor. Okurların sıkça dile getirdiği "gerçek sorunları işleyin" çağrısıyla örtüşen bu beklenti, umarım, yakın gelecekte karşılanmaya başlar.
Top bizde.