|
 |
 |
 |
  |
|
Açıkta satılan gıdalar zehirliyor
Genellikle yaz aylarında artan besin zehirlenmeleri, bağışıklık sistemi zayıf olan yaşlı ve çocuklarda ölümlere bile neden olabiliyor. Yediklerinizin temiz bir ortamda hazırlandığından emin olun ve açıkta satılan gıdaları tercih etmeyin
Yaz aylarında açıkta tüketilen ürünlerde daha kolay mikroorganizma üremesi nedeniyle besin zehirlenmelerinde artış yaşandığını açıklayan Amerikan Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Arzu Özgeneci, çocuklarınız için alabileceğiniz önlemler hakkında bilgi verdi:
* Besin zehirlenmesi neden olur? Besin zehirlenmesi bütün dünyada çok sık görülen ve her toplumun önemli sağlık sorunlarından birisi. Sağlıksız besin saklama ortamları, besin hazırlamasındaki hatalar bizim birden bu hastalığın içine düşmemizdeki en önemli etkenler. Son yıllarda ülkemizde de hazır yiyecek tüketiminin artması sonucu en sık zehirlenme nedeni olan E.coli bakterisi vücuttaki, toksin artımı ile böbrek yetmezliği, kanlı ishal gibi bulgulara neden olabiliyor. Yine besinlerle vücuda alınan tifo ve paratifo hastalıkları da görülmesi olası besin zehirlenmesi sonuçlarından. Bu durum bağışıklık sistemi zayıf olan yaşlılar ve çocuklarda tehlikeli boyutlara ulaştırıp, ölümlere neden olabiliyor. Besin zehirlenmesine en çok bakteriler neden olur. Oda sıcaklığında çok hızlı üreyen bakteriler 5 derece ve altında üreme gerçekleştiremez. Genelde yaz aylarında görülen zehirlenme oranının artmasını buna bağlı olarak düşünebiliriz.
* Hangi besinler bizim için daha tehlikelidir? Besin zehirlenmesinin bazı türleri yüksek protein konsantrasyonu içermelerinden kaynaklanır. Bu gruba et, süt, yumurta veya çikolatalar dahil edilebilir. Yine kirli sularda sebze ve meyvelerin iyi yıkanmaması, açıkta satılan fast food'larda hazırlanan köfte gibi yapılım işleminin fazla olduğu yiyecekler, pastörize edilmemiş süt ürünleri; deniz ürünlerinin temiz yıkanmaması sonucu kirli deniz suyundan zehirlenebiliriz.
* Kimyasal zehirlenme de olur mu? Kimyasal maddelere bağlı besin zehirlenmeleri de sık görülür. Bakır, çinko, kalay kadmiyum gibi ağır metallerin besin maddelerine karışmasına bağlı zehirlenmeler olabilir. İnkübasyon süresi; 5-15 dakikadır. Bulantı, kusma ve karın ağrısı gibi belirtiler 2-3 saatte geçer. Böcek öldürücülerde de bu tür zehirlenmeler görülebilir. Balıklar ve deniz ürünlerinde bulunan birtakım kimyasal maddelerin alınmasıyla oluşan zehirlenmelere ülkemizde pek sık rastlanmaz.
* Besin zehirlenmelerinin görülme sıklığı nedir? Besin zehirlenmesi sadece geri kalmış ülkelerde değil her ülkede görülür. Amerika'da yapılan bir araştırmaya göre son yıllarda yılda n00-500 kez gıda zehirlenmesi salgını yaşanıyor. Bu salgınların her birinde 30- 100 kişi etkileniyor. ABD'deki istatistiklere göre görülme sıklığı 10-15 binde bir.
* Zehirlenmeler kaç bölüme ayrılır? İlki 'clostridium botulinum'. Bu besin zehirlenmelerinin en tehlikeli ve öldürücü olanıdır. Çünkü bu bakterinin yaydığı botulinus toksini çok etkilidir. İki kilogramı dünya nüfusunu yok edebilir. Bu bakteri sebze, meyve, balık, et ve bal gibi birçok besinde bulunabilir. Bunun en önemli üreme ortamı kapalı, havasız ortamlardır. Başta konservelerde ürer. Konservelerde en önemli bakteri budur. Gıda zehirlenmelerinin yüzde 5-15'ini bu zehirlenme oluşturur. Üstelik öldürücü olabilir. Sinir sisteminde felce yol açar, bu da solunum felciyle bir insanı öldürür. 12-72 saat arasında etki yapar. En sık görülen 'stafilokok besin zehirlenmesi' ise tüm besin zehirlenmelerinin yaklaşık yüzde 25'ini oluşturur. Aldıktan sonra 2-n saat arasında etki gösterir. Süt ve süt ürünleri, salatalar, kremalı pastalar ve ette çabuk ortaya çıkar. Hemen kusmayla cevap verir. İshal ise daha az görülür. Vücut süratle toksini atmaya çalışır. Hayati tehlike çok yoktur. Bir-iki gün içinde kişi normale döner. Özellikle pirinçli yiyeceklerde et ve sebzeler yoluyla ortaya çıkan 'basillus cereus' denen bir bakterinin yol açtığı zehirlenme de 1- 6 saat içinde kusmayla ortaya çıkar. Besin zehirlenmelerinin yüzde 10-30'u da salmonelladan kaynaklanır. Bunlar 10-30 saat arasında ortaya çıkar. Bu tip daha çok ishal, ateş, bulantı, kusma, baş ağrısıyla başlar ve ortalama 3-4 gün sürer. Ancak iki haftaya kadar da devam edebilir. Diğer bir besin zehirlenmesi de şigelladan kaynaklanır. Süt, salatalar, etler ve patatese kadar birçok besin buna neden olabilir. Bu zehirlenme genelde 12-48 saat içinde ortaya çıkar. Kanlı ishal görülür. Kramp tarzında karın ağrıları, ateş, baş ağrısı, bulantı ve kusma gibi belirtiler verir. Üç-dört günden iki haftaya kadar sürebilir. Ayrıca parazitler de besin zehirlenmelerine yol açabilir.
* Ne zaman doktora gitmeliyiz? Zehirlenmenin klasik belirtileri mide bulantısı, baş dönmesi, ishal, kanlı dışkı, karın krampları ve hiç bitmeyen karın ağrılarıdır. İlk aşamada destekleyici tedavi yapılır. Sadece mide problemleri varsa; antibiyotik verilmesine gerek yoktur. İshal varsa; ağızdan veya damardan sıvı verilir. İshal kesici ilaçlardan kaçınılmalıdır. Temizliğe önem verilmelidir. İshalli kişilerin gıdaları ellememesi gerekir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
