Faiz yetmez kontra şok gerekli Önlemler bir paket olarak açıklanmalı

Faiz yetmez kontra şok gerekli

* Ekonomide ortaya çıkan olumsuz şoka karşı sadece faiz artırmak ve dövize müdahale etmekle sonuç alınamayabilir. * İç talebi ve cari açığı düşürücü önlemleri ekleyerek bir paket açıklamak, kontra şok etkisi yaratarak dalgalanmayı önleyebilir.

Enflasyon artışında nisandan sonra ikinci şok mayısta gerçekleşti. Yüzde 1.88 ile yine piyasa beklentisinin iki katını aşan bir rakam ortaya çıktı. Yılsonunu hedefi yüzde 5 olmasına karşılık sadece mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 1.88 arttı. 5 aylık tüketici fiyatı artışı yüzde 7.36'yı, yıllık enflasyon da yüzde 9.86'yı buldu. Üstelik mayıs ayı enflasyonu içinde kurda meydana gelen şok artışın etkisi henüz yok sayılabilir. Kur etkisinin hazirandan başlayarak fiyatlara yansıması beklenebilir. Bu da nisan ve mayıs ayında ortaya çıkan enflasyon sıçramasının kaynağının daha çok talep yönlü olduğuna işaret ediyor. Haziran ayından itibaren ise kur artışı yoluyla maliyet enflasyonu devreye girebilecek. Ancak mayıs ayında yaşanan şokun talepte bir ölçüde azalmaya yol açması da beklenmeli.

Artışın ilk etkileri
Ancak enflasyonda iki aylık patlama, bütün tahminleri ve dengeleri yıktı geçti. Bitişikteki tabloda görülebileceği gibi, ikinci el piyasada bono faizleri 4 puan artarak yüzde 17'nin üzerine çıktı. Eurobondların değeri 10 dolar geriledi. Borsanın mayıs ayı kaybı yüzde 13'ü buldu. Euronun artışı yüzde 26.4, doların artışı yüzde 16.2'ye vardı. Enflasyondaki şok artış, döviz ve altın dışındaki yatırım araçlarının getirisini negatife çevirdi.
Bunlar enflasyonun ilk etkilerinin görülebileceği mali piyasalara ilişkin veriler. Finansal göstergelerin de değişmesiyle enflasyonun makro göstergelerde ve reel sektörde yaratacağı etkiler önümüzdeki dönemde gündeme gelecek.

Beklemek zaman kaybı
Nisan ve mayıs ayı enflasyon sıçramasının kur etkisi de dikkate alınınca haziran ayında da sürmesi sürpriz değil, beklenen bir gelişme olur. Bu durumda yıl ortası itibariyle enflasyon hedefi olan yüzde 6.5'in 2 puan üstü olan yüzde 8.5 sınırı aşılmış ve IMF ile yürütülen program şartlılığı bozulacak.
Merkez Bankası ve hükümet bu durumda gerekli önlemleri alacak. Zaten bu nedenle de IMF, 3. ve 4. gözden geçirmelerin onaylanmasını temmuz ortasına bıraktı. Haziran enflasyonunun açıklanacağı 3 Temmuz'u da görmek istedi. Ama mayıs enflasyonundan sonra artık 3 Temmuz'u bile beklemeye gerek yok. İşin rengi belli oldu.
Enflasyon daha da yükselecek. Eğer bir önlem alınacaksa bunu temmuz ayı yerine haziranda yapmalı. Aksi zaman kaybı ve piyasalarda başlayan bozulmanın makro dengeleri ve reel sektörü daha derinden etkilemesi sonucunu doğurabilir.

Merkez'den ilk tavır
İşte böyle bir aşamada Merkez Bankası'ndan ilk ciddi adım geldi. Banka'nın faize karar veren Para Politikası Kurulu çarşamba günü acilen toplanıyor.
Dün gazetelerin ekonomi yöneticileriyle bir araya gelen Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, faizlerin artırılması gerektiğini söyledi ve dövize uygun zamanda müdahale edeceklerinin işaretini verdi.
Ekonomide arka arkaya gelen olumsuz gelişmeler ve yapılan hataların ardından Merkez Bankası'nın aylar sonra ilk kez proaktif olmayı tercih etmesi, dizginleri ele almak istemesi, olumlu ve önemli girişim. Faiz artırımı geç kalmış olmayı, söylediklerinin ve yaptıklarının tersinin çıkmasını ve kredibilite kaybını bir ölçüde telafi edebilir. İtibarı artan bir Merkez Bankası ile de işlerin toparlanması daha kolaylaşabilir. Bu açıdan faiz artırımına gidilecek olması önemli.