|
 |
|
 Sahra'nın amfibik memelileri
Afrika'nın uçsuz bucaksız çölü Büyük Sahra'da bir zamanlar amfibik (hem karada hem suda yaşayan) memelilerin yaşadığı ortaya çıktı.
Çad'ın Toros-Menalla çöl bölgesinde Fransız paleontologlarca yapılan araştırma, bölgede günümüzden 11-5 milyon yıl önce çok sayıda amfibik canlı yaşadığını gösterdi. Araştırma, ''Tumay'' adı verilen 6-7 milyon yıllık en eski insanımsı kafatasının bulunduğu bölgenin yakınlarında yapıldı.
Kazılarda, suaygırının uzak yeğeni sayılan ''antracotheriid libycosaurus'' adlı memeliye ait bol miktarda fosil
bulundu. Bu memeliler, 11-5 milyon yıl önce miyosen döneminin sonlarında yaşıyordu ve iklim şartları üremelerine çok elverişliydi.
Fransız uzmanlara göre, amfibik memelilerin yaşadığı bölge, Çad'daki göl havzasından Libya'daki Sirte havzasına kadar uzanıyordu. Bu alan bugün tamamen çöl. Bu keşif, ayrıca amfibik memelilerin, ortamlarını insanın uzak akrabalarıyla da paylaştığını gösterdi. Araştırma, Amerikan Bilimler Akademisinin yıllığında dün yayınlandı.
9 MİLYON KİLOMETREKARE
Sahra ya da Büyük Sahra, Afrika'nın kuzeyiyle ortası arasında yaklaşık 9 milyon kilometrekare büyüklüğünde devasa bir çöl. ''Erg'' adı verilen kumullar, çölün yalnızca beşte birini kaplıyor. Onun dışında kalan yerler kaya ve molozlardan oluşuyor.
Sahra'da Tibesti ve Ahaggar gibi, yükseklikleri 3265 metreyi bulan dağlar bulunuyor. Buralar, nispeten daha çok yağış alan ve göçebelerin konaklamalarına elverişli yerlerdir. Buna karşılık Sahra'nın bazı yerlerine yıllarca yağmur düşmediği oluyor.
Yağışlar mineralleri yıkayıp götürmediği ve bitkiler onları tüketmemiş olduğu için, çölün zemini mineral besinler açısından çok zengindir. Bunun için, uzun süreli kuraklığı atlatmayı başaran tohum taneleri, kısa ve güçlü sağanaklar biçiminde yağan ilk yağmurlarda hemen kök salıp çiçek açar ve birkaç gün içinde olgunlaşır.
(AA)
|
