Sermayenin yarısı bakanlıktan
Tarım kesiminde geçen yıl 1 milyon 300 bin kişi işsiz kalmış. Verilere bakıldığında, AB müzakere sürecinde bu rakam daha da artacak. Türkiye'nin AB'ye tam üye olması için hedeflenen 2014'e kadar, tarımdaki istihdam azalmasının 6 ila 8 milyon civarında olacağı tahmin ediliyor. Yani, her yıl işsizler ordusuna bir milyon da tarım kesiminden katkı gelecek. Yüzde olarak bakıldığında da bu durum net bir şekilde görülüyor. Türkiye çalışabilir nüfusunun yüzde 33'ünü tarım kesiminde istihdam ediyordu. Bir yıl içinde bu rakam yüzde 27 seviyesine inmiş. AB ortalaması ise yüzde 5-7 arasında, en fazla yüzde 10 seviyesinde. Bu gidişle tarım kesimindeki istihdamın da yüzde 20 daha azaltılması zorunlu. Sadece istihdam için de geçerli değil. Türkiye'nin parçalı hale gelmiş tarım arazilerindeki durum da istihdamdan farklı gözükmüyor. Aile başına düşen tarım arazisi oranı kırsal kesimde 70 dekarı geçmiyor. On yıllardır verilen uğraşlar da tarım arazilerindeki toplulaştırmayı bir türlü gerçekleştiremedi. Aksine, dedelerin, babaların ölümüyle torunlar ve evlatlar arasında daha küçük paylara bölünmüş hale geldi.
Hububat kandırılması... Peki, hükümet bunun için ne gibi önlem düşünüyor? TBMM'ye 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in türbanlı öğrencilerle ilgili sözleri ve Terörle Mücadele Yasası damgasını vurmuş. "Demirel..." ve "TMY" sözlerini duyan AK Parti milletvekillerinin sinir katsayısı anında yükseliyor. Bu atmosfer içinde, bir grup gazeteci arkadaşımızla birlikte Tarım Bakanı Mehdi Eker'le sohbet ediyoruz... Eker'in derdi kulisteki havanın ötesinde. Bazı kişilerin, "Hükümet hububat ithalatına destek verdi, Tekirdağ limanına buğday dolusu gemiler yanaştı" haberlerini yaymasından dertli. "Bakanlığımın hububat ithalatı kararı yok, olmayacak da. Bazı tüccar uyanıklar bu haberi yayıp, tarladaki ürünü ucuza kapatmak istiyor..."
Bir yılda 1.3 milyon işsiz Bakan Eker'e son yayınlanan istatistikleri anımsatıp, şu soruyu yöneltiyoruz: "Bir yılda tarım kesimindeki istihdamda 1 milyon 300 bin azalma oldu. Bu insanlara nerede iş bulacaksınız? Hangi sektörlere yönelmelerini planlıyorsunuz?" Bakan yanıta nereden başlayacağını düşünürken, gazeteci arkadaşlarımızdan biri espriyi patlatıyor: "Kapkaç sektöründe..." Eker de gülüyor, "Öyle olmayacak" deyip ekliyor: "Köy Bazlı Katılımcı Yatırım Projesini başlattık. Proje, sorunu bir nebze çözecek..."
Yarısı Bakanlık'tan Projenin detayları hakkında bilgi vermeye başlıyor. Duyuruları yapılan projeye göre, bir kişi belirlenen tarıma dayalı bir işletme kurmak isterse Bakanlık, hibe olarak sermayesinin yarısını karşılayacak. Eker projeyi örnekliyor: "500 bin dolar sermayeli bir elma paketleme şirketi kurulduğunda bunun 250 bin dolarını biz hibe olarak vereceğiz..." Bunun için Bakanlık bütçesinde 280 milyon YTL'lik bir fon oluşturulduğunu aktarıp devam ediyor: "Örneğin, bir elma paketleme şirketinde en az 50 kişi çalışır. Bu da tarımdaki işsizliği belirli oranda azaltır..." Gelecek 8 yıl içinde tarım kesiminde ortaya çıkacak işsizliğin sadece bu yolla kapatılamayacağını kendisi de kabul ediyor. Kooperatif yapılanması içinde arazi bütünleştirilmesi sağlanamadığı takdirde sorunun daha da büyüyeceğini vurguluyor. Tarım kesiminde ortaya çıkan işsizliğe karşı başka istihdam projeleri geliştirilmediği takdirde, özellikle büyük kentlerde ortaya çıkacak sorunun büyüklüğü ise bugünden görülüyor.
|