Uçuşlar bedava olmuyor...

Özel havayolu şirketleri, bayramlarda belediye otobüslerinin yaptığı gibi bedava hizmet verebilir mi? Sanmıyorum. Hatta imkansız. Çünkü böyle bir kampanya hiçbir havayoluna katkı sağlamayacaktır. Şimdi yapılan uygulamanın yurtdışında da benzeri yıllardır var. Ucuz maliyetli (low coast carrier) havayolları, her uçaktaki belli sayıda koltuğu tanıtım, reklam, promosyon, internet üzerinden bilet satışlarını artırma gibi amaçlarla çok ucuza bilet satıyorlar. Bizimkiler de şimdi 9 YTL, 19 YTL gibi rakamlarla bu işe başladılar.

BİR EURO'DAN BİLET
Onur ve Atlasjet havayollarının başlatmış olduğu bu kampanyalar bırakın yolcuları, tüketicileri; bazı havayolları ve otobüs firmalarının yetkilileri tarafından dahi doğru anlaşılmış değil. Halen daha otobüs-uçak yarışı olarak algılanıyor. Halbuki havayolları, yurtiçinde koydukları tarifeli seferlerdeki doluluk oranını artırmayı, yeni müşteriler kazanmayı amaçlıyor. Bu amaçlarını da farklı bir yöntemle yapıyorlar. Yurtdışında 1 euro'dan başlayan fiyatlarla uçak bileti satan ucuz maliyetli havayollarının amacı, internet üzerinden satış yaptıklarından müşterilerini bu mecraya yönlendirmekti. İnternet üzerinden online satılan koltuklar için bilet düzenlenmemesi, acente hizmeti verilmemesi ve birçoğunda bilet iptalinin olmaması şirketlere ciddi katkılar sağladı. Dolayısıyla bu tarz kampanyalar da süreklilik arz etmeye başladı. Türkiye'de durum daha farklı. Bir havayolunun yurtiçinde çeşitli noktalara düzenlediği tarifeli seferlerinde arz ettiği koltuk sayısı baz alınıyor. Mesela bir şirket, bir ay boyunca yaptığı tüm uçuşlarda 200 bin koltuk arz ediyor. Doluluk oranı ise yüzde 70. Yani 200 bin koltuğun sadece 140 bini dolu gidiyor. Geriye kalan 60 bini boş kalıyor. Otellerde olduğu gibi boş kalan yatağın stoku olmuyor. Onur ve Atlasjet, işte bu 60 binlik boş kısmın çok az bir bölümünü düşük maliyetle satarak, yeni bir yolcu kitlesine ulaşmayı amaçlıyor. Onur Hava Yolları'nın sattığı 10 bin bilet de sadece yüzde 5'lik kapasiteye tekabül ediyor. Şimdi bu kampanyaları tersine çevirip, tek bir güne hapsetmek ne getirir? 29 Ekim'de uçakların bedava olmasından ne şirketler, ne yolcular ne de sektör bir verim elde edebilir.

HAVADA TAKTİK YARIŞ
Özetle; bazı havayolları bu kampanyalara girmeyip başka yolları tercih ederken, bazıları da birbirleriyle yarışı tercih ettiler. Neticede yolcular, kampanya yapan iki havayolunu da mutlu etti. Tek mutsuz cenah ise otobüs firmaları. Onların sıkıntısı ise bu tarz kampanyalı fiyat uygulayamamak. Ulaştırma Bakanlığı, Varan, Ulusoy, Kamil Koç, Metro gibi firmaların da karada bu tarz kampanyalar yapmasına imkan verirse, hem hava hem de kara ulaşımı şenlik yapacaktır. Bu arada işini bilmeyenler de batıp kaybolacaktır. Yani piyasa kendi kendini temizleyecektir. Sanıldığı üzere hiçbir uçuş bedava değildir. 9 YTL'lik uçuşun da bir maliyeti vardır. Ve yolcular ödemektedir.