Dizi çılgınlığı sanat oldu
Bütün memleketlerde çok seyredilen diziler var ama dizi karakterlerini gerçek insanlar gibi kabullenip toplumsal figürlere dönüştüren tutkulu seyirciler, galiba bir bizde bir de Latin Amerika'da var... "Aşkın günahımdır Dolores!"/ "Bu aşk benimle mezara gidecek Manuel!" Malum, biz Türkler, bu tip repliklere, ağdalı melodramlara, yanar döner dekorlara alışığız. Ne de olsa bol acılı, efkar ve hicran dolu cümlelerin havada uçuştuğu filmlerle büyüdük. Belki de bu yüzden, dizi bağımlılığının ne demek olduğunu iyi biliriz. Ama Meksika dizileri, öyle bir "aşk, nefret, intikam rüzgarlarıyla" dolu ki, en kitsch Türk dizileri bile bunların yanında bir Pasolini filmi gibi kalıyorlar. Abartma şampiyonu bazı oyuncularımız ise, telenovelas aktörlerinin yanında, adeta Bergman oyuncularını andırıyorlar.
TELE ROMANLAR
Gerçek bir toplumsal fenomene dönüşen ve telenovelas adı verilen bu diziler, Orta Amerika'ya has estetikleriyle tezlere konu olan bir tarz yarattılar. Telenovelas, "tele roman" olarak tercüme edilebilir. Yani, fotoromanın bugünkü tekniğe ve estetiğe uygun bir şekilde kurgulanmış versiyonu diyelim. Dramatik mekanizma biraz farklı: Seksenli yıllardaki "iyiler" ile "kötüler" çatışmasının yerini başka değerler almış: Sosyal statü kavgası, yani "yükselenler" ile "düşenler". Daha ilk dakikalarda karakterler bütün özellikleriyle kendilerini gösterirler: Parasız kalmış vamp kadın, yoksul ama iyi bir adam, zengin ve aldatan koca, otoriter ve zalim baba, iyi kalpli zavallı hizmetçi gibi, sosyal yelpazenin neredeyse bütün örnekleri karşımızdadır. Stefan Ruiz ise yayın saatlerinde bütün ülkenin hipnotize olmuş gibi seyrettiği telenovelas'ları fotoğraflayarak dünya çapında ün kazanan bir fotoğrafçı. San Fransiskolu sanatçı, hiç bir efekte başvurmuyor, "Esas kızları, esas oğlanları", kötü adamları, vamp kadınları oldukları gibi gösteriyor. Sanat yönetmenlerinin kurdukları devasa hacienda dekorlarının içinde, müthiş bir süratle çekilip tüketilen bu hikayeler Ruiz'in fotoğraflarını oluşturuyorlar. Stefan Ruiz'in telenovelas fotoğrafları New Yorker, NY Times, Suddeutsche Zeitung, İ-D, İnterview, Colors gibi dergilere konu oldu.
Sedef Ecer
|
