Ya bir de faizler daha hızlı düşürülseydi ne olacaktı?

Bü yüme rakamları genelde olduğu gibi, yine herkesi ters köşeye yatırdı. Şimdiye kadar tahminler hiç bu kadar şaşmamıştı. En son Reuters'in 19 banka ve aracı kurum ekonomisti arasında düzenlediği anket GSMH tahminini yüzde 5.7 gösteriyordu. Gerçekleşme yüzde 7.6'ya vardı. Program hedefi ise yüzde 5'ti. Böylece Türkiye son dört yıldır yüksek büyüme oranını tutturuyor.
Yüksek oranlı büyümenin nasıl olup da tahmin edilemediğine gelince, geçmişe yönelik yapılan toplu revizyon bunda etkili oldu. İlk çeyreğin büyüme rakamı yüzde 5.3'ten yüzde 7.5'e, ikinci çeyeğinki yüzde 3.4'ten yüzde 4.7'ye ve üçüncü çeyreğinki yüzde 7.3'ten yüzde 8'e değiştirildi. Halbuki ilk çeyrek revizyonu ikinci çeyrek rakamları açıklanırken yapılabilir. Böylece toplu ve yüksek oranlı düzeltme yapılması, tahmincileri önemli oranda şaşırttı. Revizyonlar yapılmasaydı büyüme bir puan düşük çıkacak, yani yüzde 7.6 yerine yüzde 6.6 olacaktı.

AB etkisi tetikledi mi?
Büyümenin sürpriz şekilde yüksek çıkmasının ortaya koyduğu bir gerçek ise iç tüketimin ve yatırımın yüksek oluşu. Son çeyrekte tüketim ve yatırım eğiliminde görülen fırlamanın belki tek nedeni olabilir: 3 Ekim'de AB'nin müzakereleri başlatmaya karar vermesi.
Bu tarihin bir eşik olduğu kabul edilirse tüketim ve yatırımlar üzerinde geciktirici etkisi olduğu düşünülebilir. Müzakerelerin başlamasıyla da geciktirilen tüketim ve yatırım kararları devreye girmiş olabilir. Sonuçta inşaat ve makine teçhizata dayalı özel sektör yatırımlarının yılın son çeyrek büyümesi yüzde 41.6 gibi çok yüksek bir orana çıkmış. Dördüncü çeyrekteki tüketim artışı da yüzde 16.7 gibi çok yüksek bir oranda gerçekleşmiş.

Sanayiye ne oluyor?
Tabii sadece inşaatın ekonominin tümünü bu oranda sürüklemesi mümkün değil. Ancak sanayi üretiminin yüzde 5.3 artmasına karşılık genel ekonominin yüzde 7.6 büyümesinin açıklamasını ben henüz kendime yapamadım. Bunu sorgulayacağım. Elde ettiğim bilgileri de sizlerle paylaşacağım.

Düşük kur etkisi
Yakalanmış bu yüksek büyüme aynı zamanda, yıl boyunca tartışma konusu olan faizlerin yüksek tutulduğu bir ortamda gerçekleşti. Dışarıdan sermaye girişinin olması, bunun döviz kurlarını düşürmesi, özel sektörü dış finansmana yöneltiyor.
Düşük kur ile bu yüksek büyüme sağlanmış oluyor.
Bunun yanına bir de düşük faiz eklenseydi büyüme ne olurdu? Tabii sadece büyüme değil aynı zamanda enflasyon hedefi tutar mıydı? Zaten 2005 yılı hedefe en yakın gerçekleşmenin olduğu yıl. Geçmiş dört yılda ise hedef olumlu yönde ciddi biçimde aşılmıştı. Gerçekleşmeler hedeflenen enflasyonun ciddi biçimde altında kalmıştı.

Merkez Bankası ne yapar?
Bu da bizi başka bir sonuca götürüyor. Büyümenin tahminlerden yüksek çıkması ve program hedefininin yüzde 50 aşılması Merkez Bankası'na faizi düşürmekte zorluk çıkarır. Bu zorluğa karşı faizlerde düşüşün dozu kaçırılarsa büyümeye ivme verilir ama bunun bedeli enflasyon tarfında ortaya çıkar.

Sonuç"
Tecrübe iyi bir ilaçtır ama kimse hasta olmadan önce içmez" Alman Atasözü