  |
|
40 santimden kalın olan boyun uyku hastalığının belirtisi
Uykusuzluk yaşayan pek çok hastada sabahları baş ağrısı, unutkanlık, konsantrasyon bozuklukları, huzursuzluk, cinsel isteksizlik ve iktidarsızlık oluyor. Kendilerini yorgun ve sinirli hissediyorlar. Ayrıca boyun çevresinin erkeklerde 45 cm, kadınlarda da 40 cm'den fazla olması, uyku hastalığının habercisi
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Uyku Laboratuvarı Başkanı Prof. Dr. Hakan Kaynak, uykusuzlukla ilgili merak edilen soruları yanıtladı.
Uzun uyku en iyi uyku mudur? Uykularını almış olarak 4-5 saat uyuyup uyananlara da çok daha uzun uyuduğu halde dinlenmemiş ve uykusundan tatmin olmamış olarak uyananlara da sık rastlanır. Dolayısıyla iyi uyku ile uyku süresi arasında bir doğru orantıdan söz etmek mümkün değildir. Kimi başını yastığa koyar koymaz uykuya daldığı halde, kimi yastığa başını koyduğu andan itibaren gün içinde yaşadıklarını, ertesi gün olabilecek problemleri düşünmeye başlar. Uykuya ancak sıkıntılı saatler sonunda, güçlükle dalabilir. Uykuya dalmak için geçen sürenin uzunluğu ve bu sıradaki sıkıntının düzeyi uykudan memnun kalmayı etkileyen önemli etkenlerden biridir. Uykuda dinlenmiş bir biçimde uyanmayı etkileyen ikinci etken ise gece içindeki uyanma sayısıdır. Araştırmalarda görülmüştür ki, gece içinde kısa veya uzun süreli uyanıklıklar, devamlılığı bozulmuş bir uykuya neden olur uykunun tatmin edici olarak algılanmasını engeller. Uykuya dalma süresi ve uykunun devamlılığıyla ilgili veriler, uykunun tatmin ediciliğiyle ilgili önemli ölçütler, iyi uyuduğumuzu gösteren kesin ve tek bir henüz belirlenemedi.
GÜNDÜZLERİ DE UYUNMUYOR
Geceleri uyuyamayanlar gündüz uyuyabilirler mi? Uykusuzluk çeken hastalar gündüzleri de uyuyamazlar. Ancak bu uyanıklık durumu, hastaların performansının normal olacağı anlamına gelmez. Gündüzleri de uyuyamayan hastalar, hayatlarını bitkin ve verimsiz olarak sürdürür.
Kısa süreli uykusuzlukların nedeni hep psikolojik midir?
1-4 hafta devam eden uykusuzluklar bu gruba girer. Geçici uykusuzluklarda olduğu gibi gerginlik yaratan bir olay veya hastalık sonucunda ortaya çıkar. Genellikle sebebin ortadan kalkmasıyla düzelir. Ancak bu tür durumlarda uykusuzluğun uzun süreli hale dönüşme tehlikesi itham edilmemesi, gerektiğinde aşırı kullanıma yol açmayacak şekilde uygun bir ilaç tedavisi uygulanabilir. Çünkü genellikle kısa süreli uykusuzluklar uzun süreli uykusuzluğa dönüşür.
İLAÇLAR TEDAVİYİ GÜÇLEŞTİRİR
Uykusuzluk öğrenilebilir mi?
Sık görülen uzun süreli uykusuzluk nedenlerinden biridir. Hastalık öncesinde uykusundan nadiren şikayetçi olan hasta, genellikle gerginlik yaratan bir olay sonrasında uyuyamamaya başlar. Bazen sevindirici bir olay, bazen bir hastalık, bazen de iş veya ailede ortaya çıkan önemli bir problem buna neden olur. Problem ortadan kalktığında uykunun normale döneceği inancıyla ilk günlerde uykusuzluk ciddiye alınmaz. Ancak bir müddet sonra hasta uykusuzluğu başlatan neden ortadan kalktığı halde uyuyamadığını fark eder. Bu andan itibaren, uyumak hasta için önemli bir problem oluşturur. Televizyon karşısında gözleri kapanan hasta kalkıp yatağa gittiğinde uykusu kaçar. Bu kişilerin uykuya dalma süreleri giderek uzar. Hasta sabah kalktığında kendini yorgun hisseder. Bir önceki gün yaşadığı hissi bir daha yaşamak istemeyen hasta; ertesi gece uyumak için daha çok çaba sarf eder. Bu hastaların tedavisi için hastalara genellikle 'hipnotik' denilen uyku getirici ilaçlar verilir. Bir süre eskiye göre
daha iyi uyuyan hastalar, aradan çok zaman geçmeden eski hallerine döner. Hastanın tedavisi bu aşamada daha da güçleşir.
YATARKEN TV İZLEMEYİN
Uyumak için televizyon seyretmek uyumayı kolaylaştırır mı? Uyku, dinlenme ve çalışma saatlerinin birbiriyle iç içe geçmiş olması, uyku uygun saatlere ve kurallara uyulmaması uykusuzluğu da beraberinde getirir. Bu nedenle yatak odası sadece uyumak için kullanılmalı, televizyon seyretmek, okumak ve yemek yemek ihtiyaçlar yatak odası dışında karşılanmalı, yatma ve kalkma saatleri uyku süresine göre ayarlanmalı, uyku öncesinde gevşemek için mutlaka belli bir süre ayrılmalıdır.
Uyku ilaçları ve alkol alımı, iyi uyku almaya yardımcı olur mu? Uykusuzluk şikayeti olan insanlar genellikle doktora başvurmadan bir uyku ilacına başvurur. Başlangıçta hasta kolaylıkla uykuya dalabildiği ve derin bir uyku uyuyabildiği için uykusundan memnundur. Maalesef, ilacın etkisiyle elde edilen mutlu geceler fazla uzun sürmez ve hasta bir müddet sonra aynı şekilde uyuyabilmek için ilacın dozunu arttırmak zorunda kalır. Yeniden değişen uyku, kısa bir süre sonra tekrar bozukluk ve hasta eski, uykusuz gecelerine geri döner.
KALP YETMEZLİĞİ YAPIYOR
Siz insanların yüzlerine veya vücut yapılarına bakarak uyku sorunları olup olmadığını anlayabilir misiniz? Vücut kitle endeksinin (VKE) 27'den ve boyun çevresinin erkeklerde 45 cm'den, kadınlarda 40 cm'den fazla olması hastalık ihtimalini artırır. VKE, kilonuzun boyunuzun karesine bölünmesiyle elde edilen bir değerdir. VKE, 20-25 arası ise normal kilolu, 26-30 arası fazla kilolu ve 30'dan fazla ise çok fazla kilolusunuz demektir. Üst solunum yollarında daralmaya neden olan bademcik ve geniz eti büyümeleri, burun kemiği eğriliği, çene küçüklüğü, yumuşak damak, çenede şekil bozuklukları ve havayollarının daralması gibi durumlar da risk faktörleridir. Bu hastalığın tipik belirtileri geceleri horlama, uykuda solunumun zaman zaman durması ve gündüzleri uyuklamadır. Bazı hastalar ise gece içinde boğulma duygusu ile birden korku ve panikle uyanırlar. Pek çok hastada sabah, baş ağrıları, unutkanlık, konsantrasyon bozuklukları, sinirlilik, huzursuzluk, kişilik değişiklikleri, cinsel isteksizlik ve iktidarsızlık gibi belirtiler vardır. Kendilerini sürekli olarak yorgun, halsiz, sinirli ve keyifsiz hissederler. Gündüzleri otururken, televizyon seyrederken, gazete okurken uyuklarlar. Araba kullananlar direksiyon başında uyuyakalıp trafik kazalarına neden olabilir. Uykuda solunumun durması, kanda oksijen basıncının azalmasına, bu da akciğer damar basıncının artmasına yol açar. Çoğu hasta doktora geç dönemde ve hipertansiyon, kalp yetersizliği, ritim bozuklukları ve iktidarsızlık gibi komplikasyonlar geliştikten sonra başvurur.
|
