|
 |
 |
 |
 |
|
Oxford, Türk lokumu ve büyülü bir dünya
Kötü kalpli cadının lokumla kandırdığı çocukların anlatıldığı bir film. Fantastik edebiyatın köşe taşı yazarlar, Nazi kabusu, Oxford'lu profesörlerin ahlaki değerleri, Kastamonulu köylü Ali Muhiddin Bey hepsinin ortasında ise Narnia Günlükleri
Clive Staples Lewis'in 'Narnia Günlükleri'nden sinemaya aktarılan film ve filmdeki kötü cadının çocukları kandırmak için verdiği Türk lokumu İngiltere'de lokum satışlarını arttırdı." Gazetelere yansıyan haberin öz ifadesi bu şekilde. İngiliz yorumcularının "Osmanlı sarayında işlerin düzgün gitmesi için icat edilen Türk lokumuna hayal edilemeyecek promosyon" ifadeleri lokumları satan Cadbury'nin satışlarını artırmasının ardında büyük bir hikaye yatıyor hem de Oxford Üniversitesi'nin salonlarından, Kastamonu'ya, Avustralya'dan, Yeni Zelanda'ya, İkinci Dünya Savaşı yıllarına kadar uzanan bir hikaye.
LONDRA SOKAKLARI
1930 yılının yani Almanya'da Nazi, İtalya'da Mussolini'nin iktidara yürüdüğü yılların Londrasında da akademik kibirle ortalıkta gezinen üç dilbilim profesörü dikkat çeker. Hırıstiyanlığın, Nazi  tehdidiyle Avrupa ideallerinin yanında ahlaki değerlerin de yara aldığına inanan Clive Lewis, J.R.R Tolkien ve Charles Williams adlı profesörler, Eagle and Child adlı barda Inklings adlı bir fantastik edebiyat topluluğu kurar ve yara aldığına inandıkları değerlerin, fantastik edebiyatın büyülü dünyasıyla ifade edilebileceğine inanırlar. (Topluluğun daha az ünlü üyeleri arasında Lewis'in kardeşi de vardır) Aradıkları cephane çocukluklarında fazlasıyla mevcuttur: Oğlu uyusun diye uydurduğu masalsı dünyayı aktaran Tolkien'le, büyükannesinin peri masallarını hatırlayan Lewis'in konuşmaları ve Williams'ın Havva mitolojisi üzerine konuşmalarından fantastik edebiyatın köşe taşlarını oluşturan iki kitap çıkar: Yüzüklerin Efendisi ve Narian Günlükleri.
KARDEŞLİK DAĞILIYOR
Kıskançlık, Williams'ın ölümü  ve daha önce yaptıkları dilbilim araştırmalarını sürdürmeye karar veren topluluk üyeleri farklı yollara gitse de klüp üyelerinin yarattıkları eserler büyük bir hayran kitlesi yaratır. Mesela kendisi de bir edebiyat öğretmeni olan Gordon Mathew Singer Yüzüklerin Efendisi'nden mülhem bir ismi (Sting) şarkı söylerken kullanırken, Avustralya menşeili bir teenager grubunun solisti Daniel Johns grubun ismini Lewis'in Gümüş Sandalye kitabından ( Silver Chair) bulur. 1963'te, Kennedy Suikasti'nin gerçekleştiği gün hayata veda eden Lewis ve 1973'te Yüzüklerin Efendisi'nin öncesi olarak düşündüğü Silmarillon'u bitiremeden ölen Tolkien'in ardından Inklings grubunun iki üyesinin eserleri birçok dile çevrilir, sinemaya aktarılır, onların eserlerinden yola  çıkan topluluklar kurulur. Yüzüklerin Efendisi'nin Yeni Zelanda'da çekilmesi ise yeni bir başlangıç dönemidir. Yeni Zelanda hükümetinin ülkeyi sinema platosu gibi kullanılması karşılığında verdiği maddi destekten çok, Yüzüklerin Efendisi'nin ve Inklings topluluğunun takipçisi olan J.K Rowling'in yazdığı Harry Potter'ın gişe başarısı diğer fantastik edebiyat ürünlerinin de sinemaya aktarılabileceği fikrini uyandırır ve Yeni Zelandalı yönetmen Andrew Adamson .... "çocukluğumun eseri" dediği Narian Günlükleri çekmeye başlar.
TURKISH DELIGHTS
Ocak ayında gösterime girecek olan filmin büyülü dünyasından bizim payımıza ise Avrupalıların Turkish Delight dedikleri lokum düşer yani Osmanlıca'da rahat ul-hulküm (boğazı rahatlatan) olarak geçen ve Osmanlı'dan önce de Anadolu'da ağzı  tatlandırmak, nefesi rahatlatmak için yenilen yiyecek. Kastamonulu bir köylü olan Ali Muhiddin Hacı Bekir'in bugün bulduğumuz lokumu yaratması ise yeni bir gelenek başlatır, lokum onunla birlikte yalnızca konaklarda, özel günlerde yenilen bir yiyecek olmaktan çıkar. Filme konu olan ve Cadbury'nin pazarladığı lokumların satış rekoru kırması da başka bir hikaye: 2003 yılında Kent firmasının yüzde 51 hissesinin alan Cadbury Schweppes bugün Avrupa Türk lokumu piyasasının tek hakimi durumunda. 1940'lı yılların Londra'sında başlayan bir hikaye Yeni Zellanda'yı adeta bir sinema platosuna çevirirken, Kastamonulu bir köylünün icat ettiği lokum Narnia Günlükleri filmini izleyenlerin yeni tutkusu oldu.
Nuh KÖKLÜ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
