Kadir gecesi

Biz, Kur'an'ı Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesinin ne olduğunu sen ne bileceksin?! Kadir gecesi bin aydan hayırlıdır. O gece melekler ve Cebrail Rablerinin izniyle her türlü iş için iner dururlar. O gece, tan yeri ağarıncaya kadar bir esenliktir. (Kadir, 1-5)
Dinimizde iki önemli gece vardır. Birisi Kadir gecesi, diğeri de İsra gecesidir. Kadir gecesinin "Kadir" kelimesi, planlamak, kanuna bağlamak, değerlendirmek anlamına gelmektedir. İsim kalıbında alındığında, güç, ölçü, kanun anlamını ifade etmektedir.
Bu gecenin insanlığın hayatındaki önemi o gecede Yüce Allah'ın yaptıklarından kaynaklanmaktadır. Yüce Allah önce zamanı yarattı ve zaman içinde de yaratacağı kainatın planlamasını, kaderini belirledi. İşte bu kaderin belirlenmesini, planlanmasını Kadir gecesinde yapmıştır. Onun için kadere planlamak, takdir etmek anlamına gelmektedir. Demek ki İslam'dan önce Kadir gecesi vardı. İşte var olan bu gecede Kur'an indiği için insanlık için farklı bir anlam kazanmıştır.
"Ramazan ayı, insanlara yol gösterici, doğrunun ve doğruyu eğriden ayırmanın açık delilleri olarak Kur'an'ın indirildiği aydır." (Bakara, 185) Kur'an Allah'ın ilkelerini, kurallarını, hükümlerini, emirlerini getirdiği için, insanlığa bir hayat planı, bir ahlak sistemi sunduğu için kanun gecesi denen Kadir gecesinde indirilmiştir. Bu anlamda Kur'an ile Kadir gecesinin bir ilişkisi, bir bağı ve bir benzerliği vardır. Kadir suresinde Kadir gecesinin tan yeri ağarıncaya kadar selam, yani rahmet olduğu ifade edilmektedir. Aynı özellik Kur'an için de vardır. (Yunus, 57; İsra, 82) Demek ki insanlık için bir rahmet olan Kur'an, rahmet olan Kadir gecesinde indirilmiş; rahmetler iç içe girmiştir. Kadir gecesinin rahmeti Kur'an'ın onda indirilmeye başlaması ile potansiyel durumdan tatbiki duruma geçmiştir. Bir bakıma Kur'an, Kadir gecesinin rahmetinin ortaya çıkışı olmuştur.
Yüce Allah Kadir gecesinin bin aydan daha hayırlı, daha üstün, değerli olduğunu söyledikten sonra niçin bu değere sahip olduğunu da açıklamaktadır. Melekler ve Ruh o gece yeryüzüne inip bir sonraki Kadir gecesine kadar bütün işleri planlarlar. Bir bakıma, teşbihte hata olmazsa, beş yıllık kalkınma planı gibi bir yıllık kalkınma planı yapmaktadırlar. Kimin nerede ne zaman doğacağı, öleceği, kimin nerede ne kazanacağı gibi tüm işlerde bu planlamayı yaparlar. İşte bu planlamanın yapıldığı anda, insanlar da tövbe ve af dileme dualarını yaparlarsa planlamaya girip Allah tarafından kabul edilecektir. Bu kabulün dışta bıraktığı kul hakkı, anababa hakkı, şirk ve yetim hakkıdır. Çünkü bunlar, helalık alınmadan, şirkten de tevhid inancına dönmeden af kapsamına girmemektedir.
Melekler ve Ruh yeryüzüne iner ve geçmiş Kadir gecesinden bu Kadir gecesine kadar geçen bir yılın tüm değerlendirmesini yaparlar. Onun için bu geceye değerlendirme gecesi de denebilir.
Kadir suresinin 5. ayetinde Kadir gecesinin "selam" olduğu ifade edilmektedir. Daha önce selamın rahmet anlamına geldiğini söylemiştik. Selamın bir diğer anlamı da, barıştır. Yüce Allah, kullarına barış ilan ettiği için bu özellikle anılmaktadır. İnsanlar, Allah'a isyan ediyor, O'na karşı umulmadık davranışlarda bulunuyor, suç ve günah işliyorlar. İşte Kadir gecesinde Yüce Allah onlarla barış yapmak istiyor. Kulunun Rabbinin makamına, huzuruna dönüp yaptıklarından pişman olmasını ilan edip barışa girmesini istediği için Kadir gecesi barış gecesidir.
Selam, aynı zamanda "esenlik" anlamına da gelmektedir. Kadir gecesi, insanlık için bir esenlik anıdır, zaman dilimidir. Bize düşen o gecenin rahmetini, barışını, esenliğini senenin diğer gün ve gecelerine taşımaktır. İşte Yüce Allah o gecede insanlığa barışı, rahmeti ve esenliği getiren Kur'an'ı göndermiştir. Kur'an'ı anlayıp hayata geçirince Kadir gecesinin rahmetini, barışını ve esenliğini yaşıyor olacağız. Bir bakıma Kur'an, Yüce Allah'ın bize uzattığı rahmet, barış ve esenlik ipidir, dalıdır.
Gecelerin peygamberlerin ve insanlığın hayatında önemi büyüktür. Hz. Musa İsrailoğulları'nı Firavun'un esaretinden gece çıkarmıştır, Hz Peygamberin gece yürüyüşü anlamına gelen İsrası gece olmuştur; Kur'an gece indirilmeye başlamıştır; hicrete gece başlanmıştır. Bunun sebebi ne olabilir?
Genelde kötülükler hep gece olur. Şeytan, etkinliğini gece artırır. Kötü yerlerin kapıları gece açılır, pislikler gece içinde işlenir, tuzaklar gece kurulur. Yüce Allah insanlara gecelerini değerlendirmelerini, okumalarını, araştırma yapmalarını istediği için, Kendisi de eğitimöğretimine gece başlamıştır. Gündüz herkes çalışıyor, geceyi değerlendirenler medeniyette öne geçeceklerdir. Hz. Peygamber'e Hira mağarasında gece vakti "oku" denmiştir. Gecelerini kahve köşelerinde ve diğer pislik yerlerinde geçiren gençlik geri kalmaya, başkasına boyu eğmeye, aç kalmaya mahkumdur.
Buradan dünya insanlığına ve milletimize şunu sesleniyorum: Kadir gecesinin rahmetinden, barışından ve esenliğinden istifade etmek istiyorsanız inkardan ve şirkten tevhid inancına dönün, Allah'tan af dileyin, gecenizi okumakla, araştırmakla değerlendirin, kötülüklerden uzak durun.