  |
|
Check-up olun sürpriz yaşamayın
Check-up, gizli kalmış ve ileride ciddi boyutlara ulaşabilecek hastalıkları gün ışığına çıkararak, erken teşhiste önemli bir rol oynuyor. Ancak check-up kişinin cinsiyeti, yaşı ve sahip olduğu genetik faktörlere bağlı olarak sağlığı hakkında yeterli bilgi verebilecek kapsamda olmalı
Anadolu Sağlık Merkezi uzmanlarından Prof. Dr. Ayşen Yücel ve Dr. Sadi Vural, check-up hakkında merak edilen soruları yanıtlayıp, konuyla ilgili bilgiler verdi.
YILDA BİR KEZ CHECK-UP
Check-up yabancı bir kelime. Tam olarak tıp dilinde karşılığı nedir, sağlıklı insanların mı yaptırması gerekir? Sizce işe yarıyor?
Check-up ya da Türkçe karşılığı ile 'dönemsel sağlık taraması'; hiçbir şikayeti olmayan kişilerde, gizli biçimde varolabilecek bazı hastalıkları erken safhada saptamak amacıyla yapılan muayene ve tetkiklerdir. Check-up, herhangi bir şikayet olmaksızın belirli aralıklarla yapılabilir. Checkup sonucunda, kişide gizli kalmış ve ileride hastalığa yol açacak problemler saptanırsa, önleyici tedbirler alınabilir. Böylece hastalıkların ortaya çıkması önlenebilir veya erken teşhis ile hastalığın ilerlemesi engellenebilir.
İnsanlar, check-up'ta bir dizi hiç bilmedikleri testle karşılaşıyorlar. Bu testlerin hepsinin yapılması şart mı?
Check-up kişinin cinsiyetine, yaşına ve sahip olduğu genetik faktörlere bağlı olarak sağlığı hakkında tüm sistemlerle ilgili yeterli bilgi verebilecek kapsamda olmalı. Belirli şartlarda bazı tetkikler ön plana geçmeli. Bu kapsamın belirlenmesinde; kişinin ayırabileceği zaman ve ekonomik şartları göz önünde bulundurulmalı. Tıbbın ilerlemesiyle, bugün pek çok hastalık için etkin koruyucu önlemlerin ve tedavilerin varolduğu kanıtlanmıştır. Bunlar arasında; şeker, kolesterol, kroner kalp hastalığı, akciğer hastalıkları, alkol veya hepatit virüsüne bağlı karaciğer hastalıkları, meme, rahim ve rahim ağzı, kalın bağırsak, mesane ve prostat gibi sık görülen bazı kanserler, kansızlık türleri ve kemik erimesi sayılabilir. Ailede bu tür rahatsızlıkları olanlarda check-up'ın önemi daha da artmaktadır. Bu nedenle, yılda bir kez yaptıracağınız check-up ile sağlığınızdan emin olabilir, sürpriz gelişmeler yaşamazsınız.
ÖNCELİKLİ TETKİKLER
Basit check-up incelemelerinin içinde hangi tetkikler bulunmalı?
İyi bir dahiliye muayenesi, check-up'ın olmazsa olmazlarındandır. Ancak en basit bir check-up'ta bile EKG, akciğer röntgeni (iki yönlü), kan sayımı, açlık kan şekeri kreatinin gibi incelemeler yapılması gereklidir. Total kolestrol, iyi kolesterol, kötü kolesterol, trigliserit, tam idrar ve sedimantasyon incelemelerini de öneriyoruz.
KADINLAR İÇİN ÇOK ÖNEMLİ
40 yaş üstü kadın check-up'ını kimler yaptırmalı?
Ailesinde şeker, hipertansiyon, şişmanlık, jinekolojik hastalıklar, meme kanseri gibi kalıtımsal veya kronik hastalıklar bulunanlar ve rutin jinekolojik testlerini yaptırmayanlar.
40 yaş altı erkek check-up'ını kimler yaptırmalı?
Kendine vakit ayıramayanlar, ailesinde şeker, hipertansiyon, şişmanlık gibi kalıtımsal veya kronik hastalıklar bulunanlar.
Daha detaylı check-up programları kimlere yapılır ve neleri içerir?
Yoğun çalışanlar, ailesinde şeker, hipertansiyon, şişmanlık, prostat gibi kalıtımsal veya kronik hastalıklar bulunanlar ve sigara içenler.
|
