Yeni Fed Başkanı'nın karizması olacak mı?

ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Alan Greenspan'ın görev süresi 31 Ocak 2006 tarihinde sona erecek. Yerine kimin geçeceği merak konusu. Nedeni, yeni atanacak başkanın sadece ABD'nin değil, dünya ekonomilerinin de kaderini etkileyecek kararlar alma konumunda bulunması.
Aylık Basel toplantılarından birinde, Alan Greenspan ve 4-5 merkez bankası başkanı birlikte yemek yiyorduk. Konuştuğumuz konu bizi bir noktaya getirdiğinde dedi ki, "Bakın, sizler bir karar alırken sadece ülkeniz ekonomisini düşünüyorsunuz. Oysa ben, aldığım kararların diğer ülkelere ve dünya ekonomisine de yapacağı etkiyi dikkate almak zorundayım. Sorumluluğum bunu gerektiriyor, sadece ABD ekonomisi ile kalmıyor."
Greenspan haklıydı. ABD Merkez Bankası'nın başında bulunan kişinin, ABD'nin para politikasını yönetmek dışında, bundan çok daha geniş bir görev alanı vardı.Hele, küreselleşmenin giderek derinleştiği günümüzde kendi ülkesinin çıkarlarını ve Fed'e verilen yasal görevi düşünerek hareket etme gibi bir lüksü olamazdı . Greenspan'in, önceki başkanlardan bir önemli farkı buydu. Karizması da buradan kaynaklanıyordu.

Aranan nitelikler
Alan Greenspan, 1987'den bu yana sürdürdüğü ve damgasını vurduğu görevinden ayrılınca yerine geçecek kişiyi bulmak hayli zor. Ancak aranan niteliklerin ne olduğu belli. Bunlar, kanımca şöyle sıralanabilir:
* Ekonomi ve para politikaları konusunda bilgi ve deneyimi olması,
* Piyasaları bilmesi, anlaması ve iyi ilişkiler kurabilmesi,
* Vizyonunun sağlam ve sağlıklı olması,
* Uluslararası para ve finans sistemini tanıması,
* Fikirleri ve eylemleri ile gerek ABD'de, gerekse uluslararası düzeyde saygı uyandırması,
* Kişilere güven veren ve onları etkileyen konuşma yeteneğine sahip bulunması,
* Karizmatik olması.
Bunlar temel koşullar. ABD'de merkez bankası başkanlarının çoğunluğu dünyaca saygın üniversitelerdeki akademik kariyerlerinden ve/veya piyasadan gelmesi nedeniyle, ekonomiyi anlama ve gelişmeleri yorumlama konusunda bir sorunları bulunmuyor. Yıllardır geliştirilen bilgi akışı sistemleri de, onlara yardımcı oluyor. Temel boşlukları, vizyonlarında ya da dünya ekonomilerini tanıma derecelerinde ortaya çıkıyor.

Benim favorim Feldstein
Halen bu görev, için üç adayın ismi öne çıkıyor. Bunlardan, Ben Bernanke, Princeton Üniversitesi Profesörü ve Bush W.'nun ekonomik danışmanı. Fed Yönetim Kurulu'nda da görev yaptı. Columbia Üniversitesi'nden Prof. Glenn Hubbard ise para politikası konusunda uzman bir kişi. Üçüncü aday Harvard Üniversitesi Profesörlerinden Martin Feldstein. Reagan döneminde Başkana danışmanlık yapmış, Bush'un 2000 yılı seçim kampanyasında çalışmış.
Bu adaylardan kişisel olarak, Ben Bernanke ve Martin Feldstein'i tanıyorum. İkisi de yetenekli ve bilgili. Ancak, Feldstein uluslararası finans arenasında iyi tanınan, dostları fazla olan, nerede ve nasıl konuşacağını bilen bir kişiliğe sahip. Karizması iyi. Bernanke ise "çok Amerikalı". Enflasyon konusunda, Avrupalı meslektaşları gibi sert düşünüyor. ABD Başkanı ile ikisinin de ilişkileri güçlü.
Benim favorim, Martin Feldstein. Umarım o seçilir.