Kutman-Ofer'e Mortgageport

Geçen haftanın son mesai gününde Türkiye Denizcilik İşletmeleri'nde (TDİ) Galataport' un 49 yıllığına işletmesi ihalesi vardı. İhaleye katılan gruplar Ofer-Global-Limak-İbrahim Çeçen Konsorsiyumu, Tepe Grubu ve Fiba Grubu'ydu.
İhale sonucu açıklandığında kulaklarıma inanamadım. Tepe-Akfen 1.300 milyar Euro, Fiba Grubu 1.004 Euro teklif verirken, Ofer-Global Ortaklığı neredeyse diğer tekliflerin üç mislini, 3.538 milyar Euro teklif vermişti.
Ofer'ın teklifini duyduğumda çok heyecanlanmıştım. Çünkü kamuya ait bir malın böyle yüksek bir değerle satılmış olması açıkçası beni mutlu etmişti. O günkü tüm TV haber bültenlerinde bu ihaledeki başarıdan övgü ile söz ediliyordu. Ertesi günkü yazılı basında da aynı durum hakimdi.
Ancak, teklifin koşulları elimize ulaşmaya başladığında gördük ki, bu koşullarda bir gariplik var. Galataport'u bu ödeme koşulları ile Ofer değil, herkes alır. Son günlerde halkın algıladığı 'Kira Öder gibi ev sahibi olun' diye tanımlanan 'Mortgage' konut sektörüne gelmeden Galataport'a uğramış.
Ofer'in teklifine bakıyoruz ilk üç yılda, sembolik bir rakam olan yıllık 875 bin Euro ödeme öngörülmüş . Bu sembolik rakamlar ilk üç yıl için normal karşılanabilir. Çünkü ihaleyi alan grup üç yıl içinde 401 milyon dolar yatırım yapacağını taahhüt etmiş..Dördüncü yılda ise işletmeye açılacak. Ancak dördüncü yıldan itibaren her yıl yüzde 10.75 lik bir artışın öngörülmesi, makul bir ödeme planı olmadığını gösteriyor . Bu ödeme planına göre Galataport için Ofer-Global'den ilk 10 yılın sonunda toplam 36 milyon Euro ve 20 ci yılın sonunda sadece 192 milyon Euro tahsil edilmiş olacaktır.
Ofer-Global Konsorsiyumu 49 yıllık sürenin son 10 yılında ise teklifin aslan payı olan 2.2 milyar Euro ödenecek. Yani 30 yılda sembolik ödemeler ile Galata Port'u almaya çalışıyor.
Uzun süreden beri Galata Port ile Global'ın ortaklarından Mehmet Kutman'ın ilgilendiği konuşuluyordu . Konuşulmasını da doğrusu pek yadırgamadım. Çünkü Mehmet Kutman'ın en önemli özelliği her dönemde etkin konumda olmayı başaran biri olmasıdır ..
Kaldı ki kafası bu karışık işlere pek yatkındır. Ancak Kutman'ın bir başka özelliği daha vardır. Kimin çevresine yerleşirse, o kişinin veya iktidarın sonunu hazırlar. Kendisi ise daha sonra gelmesi muhtemel gücün yanında yer alır. Konuşulanlara gore Mehmet Kutman, Galata Port'a kendisini o kadar kaptırmış ki, Global'in merkezini iki yıldan beri Şişli'den Karaköy'e taşımış. Demek ki ileri görüşlü, Galata Port'u iki yıl once alacağını tahmin edebilmiş.
Kamuoyunu umutlandıran Global-Ofer Grubunun yüksek gibi görünen teklifi, ödeme şekli nedeniyle pek cazip görünmüyor. Gerçi bu teklif henüz yetkililerce onaylanmış değil. İhaleyi yapan Türkiye Denizcilik İşletmeleri (TDİ) Genel Müdürlüğü ihale tutanaklarını ve görüşünü Özelleştirme İdaresi Başkanlığı' na bildirecek. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı da, karar istihsali için Başbakan Erdoğan' ın Başkanlığını yaptığı Özelleştirme Yüksek Kurulu'na götürecektir.
Başbakan Erdoğan ve Özelleştirme Yüksek Kurulu üyelerinin bu ödeme şeklinde, kamuoyu vicdanını rahatlatan bir iyileştirme yaptıktan sonra onaylarsa daha iyi olur . Aksi takdirde bu konunun kamuoyundaki tartışmaları bitmez. Atatürk Havalimanı (AHL) için yapılan yapişletdevret ihalesinde
orayı en kısa işletecek şirket kazanmıştı. Galataport için de 49 yıl işletme AHL modeli kullanılabilir.