|
 |
 |
 |
Jüponlu Evliya Çelebi
1960'lardan bu yana Türkiye'ye bitki gezileri düzenleyen etnolog- Türkolog Fransız Michele Nicolas'a dostları bu adı takmış. Nicolas adaçayı ve safranını mutlaka Türkiye'den alıyor.
İstanbul'u görmeden önce Bodrum'u keşfetmiş. 1965'te başlamış Mavi Yolculuk'lara katılmaya... Azra Erhat, Yaşar Kemal, Melih Cevdet Anday'la yapmış ilk Mavi Yolculukları'nı... Sonra köy köy dolaşmış bütün Türkiye'yi... Her yıl bitki gezileri düzenleyip yüzlerce Fransızı Türkiye'ye getirmiş. Eczacılık dünyasının ve Anadolu köylülerinin sevgili dostu Michele Nicolas, bu yıl Yedi Tepe Üniversitesi'nde düzenlenen 4 . Etnobotanik Kongresi'nin en renkli konuklarından biriydi. Fransız-Türk Araştırma Enstitüsü ve Fransız Eczacılık Tarihi Derneği üyesi olan 63 yaşındaki Michele Nicolas, ilk üniversite diplomasını eczacılık fakültesinden almış. Ardından Türkoloji okumuş. Türkoloji bölümünün başındaki hocası Prof. Louis Bazin'in Azra Erhat'la yakınlığı nedeniyle Mavi Yolculuklar'a beraber katılmışlar. Nicolas bir yandan etnoloji uzmanlığını ilerletirken diğer yandan da Türk folkloru araştırmaları yapmış. Nicolas, anılarındaki Bodrum'u şöyle anlatıyor; "O zamanki Bodrum, şimdiki Bodrum'a benzemiyordu. Mandalina tarlaları içinde, küçücük evlerle kaplı bir cennetti. O yıllarda Bodrum'da Giritliler oturuyordu ve onlar da bitkileri çok iyi tanıyordu. Ben artık her gidişimde Bodrum'u biraz daha değişmiş buluyorum. Kekova'ya sadece denizden gidilirdi. Bir köy ve üç beş ev vardı. Köylüler bizden her yaz aspirin ve krem beklerdi. Şimdi artık turistik bir yer oldu. Ama eskiden çok zor şartlarda yaşarlardı. Keçi boynuzu toplayıp satarlardı. Doktor yoktu. Şimdi çok daha rahat yaşıyorlar. Fethiye Körfezi'ndeki Kayaköy'ü kimse bilmezdi. Sahilde kendine Robinson diyen bir adam vardı. Bana 'Michele, eğer benimle evlenmeyi kabul edersen su ve elektrik getireceğim buraya' derdi. Kekova'da 1969'da 'Buradan Mavi Yolcular geçti' diye çimento döktüler, orada benim de el ve ayağımın izi var." Eczacılık fakültesinden bir grupla yıllardır Türkiye'nin değişik bölgelerine bitki gezi düzenleyen Nicolas, bu yıl tura mayıs ayında Eskişehir'den başlamış. Amasya, Tokat, Sıvas, Kayseri, Kapadokya'nın ardından Safranbolu'da tamamlamış: "Fransızlara Türkiye'deki çiçekleri anlatıyorum. Bazen 100 bazen 200 kişilik gruplar halinde geziyoruz. Bu yıl eczacılık fakültesi hocalarıyla geldik. Gelecek yıl 5. sınıf öğrencileriyle Ege bölgesini gezeceğiz." Nicolas'ın, Fransa'da 1960'larda yayınlanan ilk kitabı Bergama'da doğum adetleri üzerine. İkinci kitabı "Türkiye'deki  Balıklar ve Balık Adları", üçüncü kitabı "Türk Masalları" adını taşıyor. Kitapta masallarla birlikte Karadeniz fıkraları da yer alıyor. Dördüncü kitabı da Samim Kocagöz'ün bazı hikayelerinin tercümesi olmuş. 1977'de Prof. Pertev Boratav için bir armağan kitabı hazırlamış.
TURHAN BAYTOP'LA ÇALIŞTI
1980'lerde Arslan Kaynarca, Nicolas'ı dönemin Eczacılık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Turhan Baytop ile tanıştırmış: "Turhan Bey güle, laleye aşıktı. 'Türk Lalesi' kitabında da lale aşkını anlatır. Ben de kasım ayında Ankara'da Atatürk Kültür Merkezi'nde Osmanlı lalesi hakkında konferans vereceğim. Bu bilgilerin çoğunu Turhan Bey'den öğrendim, ama kendi araştırmalarımı da ekledim. Turhan Bey, benim eczacılık okuduğumu öğrenince Türk eczacılık tarihi araştırması yapmamı istedi. Zaten Türk eczacılık tarihinin çoğu geçen asırda Fransa'dan alındı. O yüzden arşivlerin çoğu Fransa'da bulunurdu. Böylece Turhan Baytop'a yardım etmek için tekrar Fransa'da Eczacılık Fakültesi'ne döndüm. Bir yıl araştırma yaptıktan sonra Turhan Bey geldi ve Türkoloji Enstitüsü'nde konferans verdi. Ben Fransa'dan eczacıları da çağırmıştım. O zaman eczacılar Türkiye'den gezi istediler. Konu hep etnobotanik..." Nicolas, Fransızlar'ın Türkiye'deki bitki zenginliğ üzerine yaptığı en önemli araştırmalardan birini 1700'lerin başında Fransa Krallık Bahçeleri'nin bitkibilimcisi Joseph Piton de Tournefort'un yaptığını ve Türkiye'den binlerce bitki götürdüğünü söylüyor: "Bugün Paris'teki Doğal Tarih Müzesi'nin (Museum National d'Histoire Natural) Botanik Bahçesi'ndeki çiçekleri Tournefort'un 1702'de Türkiye ve İran'dan topladığı bitkiler oluşturuyor. Tournefort, Türkiye'den 1356 bitki götürmüş." Kitap Yayınevi tarafından Türkçeye çevrilen ve geçtiğimiz ay vefat eden Stefanos Yerasimos'un editörlüğünü yaptığı, "Tournefort Seyahatnamesi" adlı kitap, bu heyecanlı yolculuğu ayrıntılarıyla anlatıyor. Bütün Türkiye'yi gezen Nicolas en çok Doğu'yu seviyor. Vazgeçemediği bitkisi adaçayını Fethiye Körfezi'ndeki Tersane'den, safranını da Safranbolu'dan alıyor. Bursa'dan başladığı gezilerde Karagöz de anlatan Nicolas, Fransa'da önümüzdeki aylarda çıkacak olan uluslararası gölge oyunları ve kuklalarla ilgili ansiklopediye Karagöz bölümünü ve son zamanlardaki Karagöz uzmanlarının adlarını da ekletmiş. Nicolas botanik sözlüğü ve Türkiye'de etnobotanik kitabı da hazırlıyor.
ÖDÜLLERİ
TÜTAV Ödülü
İbni Sina Madalyası
Kapadokya Ödülü
Turizm ve Kültür Bakanlığı Ödülü
Dışişleri Bakanlığı Ödülü
Figen Yanık
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
