  |
|
Türkiye'nin değer artışı konutla tabana yayılacak
Dünkü Sabah Ekonomi'nin manşeti "Türkiye'nin iki yılda değerini katlaması"na ayrıldı. Yavuz Barlas'ın hazırladığı haber Tüpraş'ın özelleştirilmesine talip olacakların kamuoyuna açıklanmasına denk geldi. Birincisi iki yıl önce yapılan ve mahkeme kararı ile iptal edilen özelleştirme ihalesine topu topu üç talipli katılırken, yeni ihaleye şimdiden 9 talipli ortaya çıktı. Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşu geçen yıl 1.9 milyar dolarlık piyasa değeri üzerinden alıcı bulmuşken aradan geçen sürede Türkiye'de varlık fiyatlarındaki artıştan dolayı Tüpraş'ın borsa değeri 3.9 milyar dolara yükseldi. Normalde ihalede bu rakam civarında veya biraz üzerinde bir fiyat ortaya çıkabilir. Yani iki yılda tam bir katlık fiyat farkı oluşmuş.
Değerlenmenin nedeni
Şirketlerden emlak fiyatlarına kadar Türkiye neden değerleniyor?
* Bunun belki de en büyük nedeni AB yolundaki ilerleme. AB faktörü bütün varlık fiyatlarını Avrupa değerlerine doğru yaklaştırıyor.
* İkinci ana neden, bu dönemde dünyada paranın bol ve faizlerin düşük olması. Yatırım yapacak yer arayan bol likidite Türkiye'de de varlık fiyatlarını yükseltici etki yapıyor.
* Enflasyonun tek haneli rakamlara düşürülmesi, yüksek büyümeye geçilmesi, kamu borçlarının kontrol altına alınması ile ekonomik istikrarın sağlanması da, Türkiye'nin değerini katlamasında rol oynayan faktörlerden biri oldu.
* Siyasette sağlanan istikrar da bu dönemde Türkiye'nin değerini artıran bir çapa görevi üstlendi.
En canlı iki alan
İşte Türkiye'nin bu değerlenmesi sonucudur ki, ekonomide ortaya iki çok canlı alan çıktı. Biri, inşaat veya gayrimenkul sektörü ki son zamanlarda ekonominin tek ve en canlı sektörü. İkinci canlı alanı da, gerek kamu gerekse özel sektör şirketlerinin yabancılara satışı oluşturuyor. Buradaki canlanma da, IMF programında ortaya çıkan zayıflamaya ve beklentilerin bozulmasına karşılık ekonomiyi ayakta tutuyor.
Mortgage dopingi
Konutta yakalanan canlanmanın devamı, Türkiye'nin değerlenmesine yol açan gelişmelerin sürmesine bağlı. Olumlu gelişmelerin devamı halinde konuttaki canlanma da sürecek. Çünkü hala arz, talebi karşılamaktan uzak.
Tam bu sırada faizler düşmekte ve Türkiye uzun vadeli konut finansmanı olan mortgage sistemini kurmak üzere. Bu aşamada mortgage sistemi Türkiye'nin değer artışını konut yoluyla geniş kitlelere yayacak bir araç rolünü üstlenecek. Türkiye 1950'li yıllardan bu yana ilk kez 6 yıl arka arkaya konut veya inşaat sektöründe durgunluk yaşadı. Şimdi bunu izleyen canlanmanın da, koşulların bozulmaması ve üzerine mortgage sisteminin bindirilmesiyle uzun sürmesi beklenebilir.
Sonuç
"Yüksek bir dalga bütün gemileri kaldırır" John F. Kennedy
|
