 Sezer'den 2 kanuna onay
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, 5401 sayılı ''Sendikalar Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Kanun'' ile 5403 sayılı ''Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu''nu onayladı..
Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan açıklamaya göre, kanunlar yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderildi. 5401 sayılı ''Sendikalar Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Kanun'' sendikaların, genel kurul yerine yönetim kurulu kararı ile eğitim, sağlık, rehabilitasyon ve spor tesisi kurabilmelerine imkan sağlıyor.
Kanuna göre, sendikalar eğitim, sağlık, rehabilitasyon ve spor tesislerini yönetim kurulu kararı ile kurabilecek, aynı amaçla ayni ve nakdi yardımda da bulunabilecekler. Sendikalar, eğitim, sağlık, rehabilitasyon veya spor tesislerini yaptırdıktan sonra bunları ilgili bakanlıklara devredecekler.
Kanun, işverenin işe aldığı veya herhangi bir nedenle iş sözleşmesi sona eren işçileri bakanlığın yanı sıra bölge çalışma müdürlüğüne bildirmesi zorunluluğunu da kaldırıyor. İşverenin, bu işçilere ilişkin bildirimleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na yapması yeterli olacak.
TOPRAK KORUMA VE ARAZİ KULLANIMI
5403 sayılı ''Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanun'' ise arazilerin planlı kullanımını sağlamayı, doğal veya yapay olaylar sonucu meydana gelen toprak ve arazi bozulmalarını ve kayıplarını gidermeyi amaçlıyor. Kanun, Orman Kanunu kapsamı dışında kalan arazi ve toprak kaynaklarının bilimsel esaslara uygun olarak belirlenmesi, sınıflandırılması, arazi kullanım planlarının hazırlanması, amaç dışı ve yanlış kullanımların önlenmesi, korumayı sağlayacak yöntemlerin oluşturulmasına ilişkin sorumluluk, görev ve yetkilerin tanımlanması ile ilgili usul ve esasları düzenliyor. Kanuna göre, devletin hüküm ve tasarrufu altında ve Hazine'nin özel mülkiyetinde olan araziler ile kamu kurumlarına, gerçek ve tüzel kişilere ait arazilerin mülkiyet hakkını kullananlar, toprağın üretim fonksiyonu, endüstriyel, sosyoekonomik ve ekolojik işlevlerinin tamamen, kısmen veya geçici olarak engellenmemesi amacıyla gerekli önlemleri alacak.
TOPRAK KORUMA KURULU'NUN OLUŞUMU
Her ilde, valinin başkanlığında ildeki tarımdan sorumlu birim amiri tarafından başkan yardımcılığı ve sekreterya hizmetleri görevini yürütmek üzere, ilde plan yapma yetkisine sahip kamu kurum ve kuruluşları ile üniversitelerden üç birimin ve Maliye Bakanlığı'nın ildeki üst düzey temsilcileri ile planlama ve toprak koruma konularında ulusal ölçekte faaliyette bulunan meslek veya sivil toplum kuruluşlarının yerel temsilcilerinden üç kişinin görev yapacağı Toprak Koruma Kurulu oluşturulacak. Kurulun, kuruluş, çalışma usul ve esasları, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından hazırlanacak yönetmelikle belirlenecek.
KORUMA KURULUNUN GÖREVLERİ
Kanunla koruma kurullarının görevi şöyle belirleniyor: ''Arazi kullanılan tüm faaliyetlerde, arazinin korunması, geliştirilmesi ve verimli kullanılmasına yönelik inceleme, değerlendirme ve izleme yapmak, ortaya çıkan olumsuzlukları belirlemek, toprak korumayı ve bununla ilgili sorunları giderici önlemleri almak, geliştirmek, uygulanmasını sağlamak için görüş oluşturmak. Arazi kullanımını gerektiren tüm girişimleri yönlendirmek üzere yerel plan veya projelerin uygulanması amacıyla takibini yapmak, toprak koruma önlemlerinin yerine getirilmesi sürecini, yerel ölçekte izlemek, değerlendirmek ve çözümleyici öneriler geliştirmek, hazırlanacak toprak koruma ve arazi kullanım planları doğrultusunda, yerel ölçekli yıllık iş programları için görüş oluşturmak ve uygulamaya konulmasının takibini yapmak. Ülkesel, bölgesel veya yerel ölçekli yapılan planlar arasındaki uyumu denetlemek, kanunda yer alan konularla ilgili başvuruları almak.''
TOPRAK VE ARAZİ VARLIĞININ BELİRLENMESİ
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, toprak koruma ve kullanmaya yönelik farklı sistemleri kullanarak arazi ve toprakla ilgili sınıflamaları ve haritaları yapacak veya yaptıracak. Tarım arazileri, doğal özellikleri ve ülke tarımındaki önemine göre, nitelikleri Bakanlık tarafından belirlenen ''mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri ve marjinal tarım arazileri'' olarak sınıflandırılacak.
TARIMSAL ARAZİ PARSEL BÜYÜKLÜKLERİ...
Tarımsal faaliyetin ekonomik olarak yapılabildiği en küçük alana sahip ve daha fazla küçülmemesi gereken tarımsal arazi, parsel büyüklüğü, bölge ve yörelerin ekonomik, ekolojik ve teknik özellikleri gözetilerek bakanlık tarafından belirlenecek. Kamu yatırımları için ihtiyaç duyulan yerler hariç olmak üzere tarım arazileri, belirlenen büyüklükteki tarımsal arazi parsellerinden daha küçük parçalara bölünemeyecek. Miras yolu ile intikallerde yeter büyüklükteki parseller oluşturulamıyorsa ifraz yapılmayacak, ortak kullanım, kiralama veya satış yoluna gidilecek.
AMAÇLARI DIŞINDA KULLANILAMAYACAK
Ülkesel ve bölgesel planlara uyum sağlayacak şekilde, su potansiyeli, toprak veri tabanı ve haritaları esas alınarak, sürdürülebilir kalkınma ilkesi doğrultusunda toprağın niteliği ve arazinin özelliği gözetilerek, uygun arazi kullanım biçimleri belirlenecek.
Bakanlık veya valilikler tarafından hazırlanacak arazi kullanım planlarında, yerel, bölgesel ve ülkesel ölçekte tarım arazileri, mera arazileri, orman arazileri, özel kanunlarla koruma altına alınmış alanlar, yerleşim alanları, sosyal ve ekonomik amaçlı altyapı tesisleri ile diğer arazi kullanım şekillerine yer verilecek.
PLAN VE PROJELERİN HAZIRLANMASI
Tarım arazilerinde toprağın kimyasal, fiziksel ve biyolojik özelliklerinin sürekli üretim sağlayacak şekilde korunarak kullanımı için en az bir ziraat mühendisi sorumluluğunda tarımsal amaçlı arazi kullanım plan veya projeleri valilikler tarafından hazırlanacak veya hazırlattırılacak. Toprağın bulunduğu yerde tarımsal amaçla kullanmak üzere korunması esas olacak. Ancak zorunlu olarak sanayi, ulaştırma, enerji tesisleri, iletim hatları, depolama alanları, madencilik, turizm, inşaat ve benzeri faaliyetler için tahsis edilen yerlerde yapılan kazı veya dolgu çalışmaları ile bu faaliyetler sonucu ortaya çıkan atıkların yakın ve uzak çevre arazilere vereceği kirlilik zararı, toprak kayıpları ve arazi bozulmaları söz konusu ise araziyi kullananlar tarafından toprak koruma projeleri hazırlanacak veya hazırlattırılacak.
TARIM ARAZİLERİNİN AMAÇ DIŞI KULLANIMI
Mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazileri, tarımsal üretim amacı dışında kullanılamayacak. Ancak, alternatif alan bulunmaması ve Kurul'un uygun görmesi koşuluyla, savunmaya yönelik stratejik ihtiyaçlar, doğal afet sonrası ortaya çıkan yerleşim yeri ihtiyacı, petrol ve doğalgaz arama ve işletme faaliyetleri, ilgili bakanlık tarafından kamu yararı kararı alınmış madencilik faaliyetleri, bakanlıklarca kamu yararı kararı alınmış yatırımlar için bu arazilerin amaç dışı kullanım taleplerine, toprak koruma projelerine uyulması kaydı ile Bakanlık tarafından izin verilecek.
Mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazileri dışında kalan tarım arazileri; valilikler tarafından tarım dışı kullanımlara tahsis edilebilecek. Tarımsal amaçlı yapılar için projesine uyulması şartıyla ihtiyaç duyulan miktarda her sınıf ve özellikteki tarım arazisi valilik izni ile kullanılabilecek.
TARIMSAL POTANSİYELİ YÜKSEK OVALAR
Tarımsal üretim potansiyeli yüksek, erozyon, kirlenme, amaç dışı veya yanlış kullanımlar gibi çeşitli nedenlerle toprak kaybı ve arazi bozulmalarının hızlı geliştiği ovalar, kurul veya kurulların görüşü alınarak, Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile büyük ova koruma alanı olarak belirlenecek.
Büyük ovalardaki koruma ve geliştirme amaçlı tarımsal altyapı projeleri ve arazi kullanım planları, kurul veya kurulların görüşleri dikkate alınarak, Bakanlık ve valilikler tarafından öncelikle hazırlanacak veya hazırlattırılacak.
EROZYONA DUYARLI ALANLAR...
Doğal ve yapay olaylar sonucu toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri bozulmuş veya bozulma ihtimali olan araziler ile siltasyondan önemli derecede etkilenen baraj, gölet ve benzeri rezervuar havzalarında toprak kayıplarını ve siltasyonu önlemek amacıyla erozyona duyarlı alanlar belirlenecek. Bakanlık, kurak, yarı kurak ve az yağışlı yerlerde iklim değişiklikleri ve insan faaliyetleri de dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle toprak bozulması görülen çölleşmeye maruz alanlarda ilgili kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum örgütleri ile işbirliği yaparak gerekli önlemleri alacak veya aldıracak. Valilikler, tarımsal veya tarım dışı faaliyetlerden kaynaklanan toprağı kirletici ve bozucu olumsuzlukların giderilmesi için gerekli önlemleri alacak veya aldıracak.
ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI VE DAĞITIMI
Bakanlık, arazinin rasyonel kullanımını sağlamak amacıyla parsel büyüklüklerinin optimum ölçülerde oluşması için doğrudan veya kurulların talebi üzerine kamu yararı gözetilerek isteğe bağlı olmaksızın Bakanlar Kurulu kararı ile arazi toplulaştırma projesi sahası belirleyecek ve uygulayacak. Toplulaştırma yapılacak arazi sınırları, Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile tespit edebilecek. Bakanlar Kurulu'nun bu kararı toplulaştırma ve diğer işlemler yönünden kamu yararı kararı sayılacak. Ekonomik ölçekte, yaşayabilir ve gelişebilir tarım işletmeleri oluşturmak için tarım arazisi bulunmayan veya yetersiz olan çiftçilere, tarımsal işletme kurabilmeleri veya mevcut olanı geliştirmeleri amacıyla devletin mülkiyetinde bulunan tarım arazisi niteliğindeki arazilerden toplulaştırma kapsamında dağıtım yapılacak.
DENETİM
Kanunun uygulamasında denetim görevini Bakanlık veya valilikler yerine getirecek. Kanunda yer alan projelerle ilgili denetim örnekleme yöntemiyle yapılacak ve sonucundan Bakanlık ve kurullara bilgi verilecek. Uygulamada etüt, sınıflama, analiz gibi toprak ve arazi ile ilgili teknik konularda denetim görevini Bakanlık yapacak.
CEZALAR
Tarımsal amaçlı arazi kullanımlarında, plan ve projelere aykırı hareket edenlere, izinsiz arazi kullananlara, toprak koruma projelerine aykırı hareket edenlere, her bir metrekare için 50 YKr ile 2 YTL arasında değişen miktarlarda idari para cezaları verilecek. Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Yasası'nda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere planlanamayacak.
Sulu veya kuru arazi ayrımı, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu hükümlerine göre yapılacak. Kadastro komisyonlarında ziraat mühendisleri de yer alacak.
Bakanlık tarafından uygulanan mera veya arazi toplulaştırma projeleri kapsamında; arazinin niteliği ve kullanım bütünlüğü dikkate alınarak işlenen tarım arazilerinden mera kullanımına, meradan işlemeli tarıma takas usulü ile dönüşüm yapılabilecek. Tarımsal kullanım veya mera bütünlüğünü sağlamak için takas edilecek arazi bulunamaması durumunda kamulaştırma yapılabilecek. Takas veya alım satım yolu ile kullanım şekli belirlenen araziler, 10 yıl süre ile amacı dışında kullanılamayacak, 10 yılın sonunda Bakanlığın uygun görüşü alınmak suretiyle amacı dışına çıkarılabilecek.
Tarım arazileri, 11 Ekim 2004 tarihinden önce; gerekli izinler alınmadan tarım dışı amaçlı kullanıma açılmış ve tarımsal bütünlüğü bozmuyor ise arazinin istenilen amaçla kullanımı için, 6 ay içinde Bakanlığa başvurulması, hazırlanacak toprak koruma projesine uyulması ve tarım dışı kullanılan tarım arazilerinin her metrekaresi için 5 YTL ödenmesi koşuluyla izin verilecek. Kanunun geçici maddesi uyarınca, çiftçi kayıt sistemi oluşturması amacıyla ilgilerin isteği üzerine tarım arazilerinin veraset, intikal ve cins tahsisi işlemlerinden iki yıl süreyle veraset ve intikal vergisi, tapu harcı ve döner sermaye ücreti ve vergi alınmayacak, kesinti yapılmayacak.
|
