|
 |
 |
 |
Buram buram zeytin ve kekik kokan ada:Cunda
Ege'nin birleştirdiği ve ayırdığı iki halkın kültürel zenginliği, hüznü ve neşesi Cunda'nın her köşesinde hissediliyor. Zeytin ve kekik kokan, Rumca adı olan Moshinos'u da buradan alan adada, Ege'nin tüm balık ve otlarını bulmak mümkün. Cunda'yı adım adım gezen Elif Bilgin, Gezi Travel dergisinin temmuz sayısında izlenimlerini aktardı....
Yunan ve Türk halklarının kardeşliğinin müzikteki karşılığı nasıl rembetiko ise, coğrafyadaki izdüşümü de Cunda Adası sanki. Rembetiko'da bağlamayla buzuki, Cunda'da "papalina" ile rakı ayrılmaz bir bütün. Cunda sahiline dizilmiş balık restoranlarında kurulan sofraların vazgeçilmez ikilisi papalina ve rakı... Yörenin özel balığı papalina sardalyanın küçük kardeşi. Mükellef bir sofra donatmak isterseniz, Ege'nin tüm balık ve otları hizmetinizde. Çipura, levrek, fangirini, barbun... Yanında Türkiye'nin zeytinyağı başkenti Ayvalık'ın halis zeytinyağıyla hazırlanan Ege mezeleri; fava, istifno,  radika, arapsaçı, börülce... Balıklar, mezeler, yöreye özgü tüm lezzetler, Rumca adlarıyla biliniyor hâlâ. Ve adanın dar sokaklarında gezerken Rumca sohbetler takılıyor kulağınıza. Sokaklarından evlerine, sofralarından sohbetlerine kadar Ege'nin birleştirdiği ve ayırdığı iki halkın kültürel zenginliği, hüznü ve neşesi Cunda'da aldığınız her nefeste içinize işliyor.
1900'LERİN İZLERİ VAR
Cunda'nın kaderini değiştiren tarih, Yunan askerlerinin Cunda'ya çıktığı, Anadolu işgalinin başladığı 28 Mayıs 1919. 39 ay 16 gün boyunca işgal altında yaşayan Cunda'nın adı  Kurtuluş Savaşı'ndan sonra Ali Bey olarak değiştirilmiş. Yarbay Ali Çetinkaya, Ayvalık'taki 172. Alay'ın kahraman komutanı. Zafer kazanılmış ama Cunda'da yaşayan halkların kalbine de "mübadele" acısı kazınmış. Cunda halkı, Midilli'den gelen Türklere "Adalılar", Makedonya'dan gelenlere ise "Macaronlar" ya da "Muhacirler" diyor. Adanın gözü yaşlı eski sakinleri Rumlar da vatan özlemiyle sık sık Cunda'yı ziyaret ediyor. Terk edilmiş Rum evleri, yıkık kiliseleri ve manastırlarıyla 1900'lerin izleri hâlâ silinmemiş adada. Yaşadığı onca deprem ve  bakımsızlığa direnebilen tek bir kilise var Cunda'da: Taksiyarhis Kilisesi. Kilisenin avlusunun hemen karşısında Zehra Teyze'nin ev pansiyonunun tabelasıyla karşılaşıyorsunuz. Zehra Teyze ve ailesi tam 35 yıldır kilisenin koruyuculuğunu yapıyor. 1873'te inşa edilen Taksiyarhis, Bizans stilinde bir metropol kilisesi. Yıkılma tehlikesi yüzünden kilisenin içine giriş yasaklanmış. Bu yasaklama kararında, kilisedeki hırsızlık olayı da etkili olmuş. Balık derisi üzerine işlenmiş ikonalar ve aziz portrelerinin bir kısmı çalınmış. Kilisenin dev çanı kurtarılmış; bugün Bergama  Müzesi'nde.
KEDİLER ADASI
Cunda'nın sembollerinden biri de yetmiş yıldır ayakta olan Taş Kahve. Denize karşı günbatımını çayınızı yudumlayarak izlemek için Cunda'nın en güzel noktası. Sabah kahvaltısını da Ayvalık tostu-çay ikilisiyle Taş Kahve'de yapmak adetten. Tabii Cunda'nın yaramaz sakinleri kediler arasında... Cunda'da her köşeden bir kedi çıkıyor. Balıkçıların yollarını gözlüyor, terkedilmiş Rum evlerini bekliyor, yaşlı Giritliler'e arkadaşlık ediyor kediler. Etrafı zeytin ağaçlarıyla çevrili Cunda mis gibi zeytin kokuyor. Çarşının içinde yörenin en güzel  zeytinyağlarını bulabilirsiniz. Taksi durağının yanındaki Giritli Zeytincilik, adanın en eskilerinden. Sahibi İbrahim Başkurt, köylerden topladığı zeytinlerle çeşitli zeytinyağı ve zeytinyağı sabunu üretiyor. 1900'lerden kalma devasa zeytinyağı saklama şişelerini gururla sergiliyor Başkurt. Ayvalık'a gelmişken görmeden dönülmemesi gereken noktalardan biri de Şeytan Sofrası. Tepeye çıktığınızda Ayvalık'ın koyları önünüzde bir sofra gibi açılıyor, başka bir açıdan görüyorsunuz Ege Denizi'ni. Şeytan Sofrası'nın ismi "Şeytanın Ayak İzi" olarak adlandırılan koca ayak izinden geliyor. Efsaneye göre şeytan  tanrıdan kaçarken erimiş kayalara basmış, toprak gürlemiş, yer yarılmış, Ayvalık körfezindeki adacıklar böyle oluşmuş. Etrafı demir bir kafesle çevrelenen "şeytanın ayak izi"nden ya tutarsa diye medet umanlar kafesin parmaklıklarına ve civardaki ağaçlara çaputlar bağlamış, adaklar adamış. Şeytan Sofrası'ndan dönüşte Ayvalık'ta belediyenin hoparlöründen İstiklal Marşı yükseliyor. Balık tutanlar, kumru ve Ayvalık tostu satan büfelerde atıştıran herkes ayağa kalkıyor. Bütün kasaba 'hazırola' geçiyor. Ardından da başka bir sürpriz, bir bando geçidi.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
