|
 |
 |
 |
|
| 40 yılın karnesi
|
|
* Milli geliri Demirel, Özal ve Erdoğan sıçrattı.
* Milli gelir iki kez dibe vurdu: Çiller ve Ecevit'te.
* Kişi başına gelirde rekor Erdoğan'da: 4200 dolar.
* Enflasyon Çiller'de tavana çıktı: Yüzde 150.
* Erdoğan, enflasyonu 35 yıl öncesine indirdi.
* Büyüme rekoru yüzde 12 ile Demirel'de. İkinci Erdoğan: 9.9
* Büyümede düşüş rekoru Ecevit'te: Eksi yüzde 10.
* Sonuç:Türkiye tek parti iktidarlarında büyüdü, koalisyonlarda küçüldü.
40 yıllık icraatın muhasebesi...
Son 40 yılda tam 30 farklı hükümet gören Türkiye sadece beş kez tek parti iktidarı yaşadı: İki Demirel ve iki Özal hükümeti ile şu anki AK Parti iktidarı.
Toplumsal belleği zaman zaman uyarmakta fayda var. Çünkü gençler -özel ilgi duymuyorlarsa- geçmişi pek önemsemiyorlar. Yaşlıların -insan doğasının gereği- ömür yollarına düşen sarı yaprakların sayısındaki artışla doğru orantılı olarak, geçmişe özlemleri de kamçılanıyor. Tabii geçmişin hatalarını, günahlarını bağışlamaları, az veya çok olduğuna bakmadan sevaplarını, iyi anılarını öne çıkarma eğilimleri de... Orta yaştakilere gelince; hayat denilen girdapta veya tsunamide sulara kapılmamak için ha bre kürek çekmekten, ne önlerini görebiliyorlar, ne de arkalarını. Bu araştırma hem ortak belleği tazelemeyi, hem de bizi sıkıştıran okurlarımıza tartışmalarında temel kabul edebilecekleri bir kılavuz vermeyi amaçlıyor. Çünkü son aylarda dikkat çekecek ölçüde yoğunlaşan okur mesajlarında örneğin, "AK Parti iktidarı gerçekten başarılı mı? Yoksa muhaliflerin iddia ettikleri gibi Türkiye'yi uçuruma mı götürüyor?" sorusuna yanıt vermemiz isteniyor. Veya şöyle bir soruya cevap isteniyor: "Konu, gelip geçen iktidarlardan açıldı. İçimizden biri 'Sizce en başarılı hükümet hangisi' diye sordu. Her kafadan ayrı bir ses çıktı. Sizce hangisi?" Hep ama hep aynı yanıtı verdik: "Hangi pencereden baktığınıza bağlı..." Ancak bir kaç okurumuz bu yanıttan bir başka soru üretince işin rengi değişti: "Peki ortak bir pencere yok mu?" Haklılar... Ayıkla pirincin taşını. Biz de konuyu akademisyenlere aktardık. Çok değer verdiğimiz Bilgi Üniversitesi Rektör Yardımcısı, iktisatçı Prof. Dr. Erol Katırcıoğlu ve yardımcıları günlerce çalışıp, "hükümetlerin başarı ölçüsü" kabul edebileceğimiz kriterleri belirledi. Bununla da yetinmedi, her birini grafiklere dökerek bir çırpıda karşılaştırma olanağı da sağladı. Araştırma 40 yıllık bir dönemi kapsıyor. 1960 sonrasının ilk tek parti iktidarı olan 1965'teki Süleyman Demirel Hükümeti'nden günümüzün tek parti iktidarı Recep Tayyip Erdoğan'ın Hükümeti'ne kadar. Az-buz değil; 30'uncu hükümetten başlayıp 59'uncu hükümete gelen bir yolculuktan söz ediyoruz.
Koskoca 40 yılda, ara rejim kabinelerini saymazsak, topu topu beş tek parti hükümeti sığabildi: İkisi Demirel'in, ki onun da ikincisi önce Ferruh Bozbeyli ve arkadaşlarının partiden kopmaları, ardından 12 Mart 1971 örtülü darbesiyle yarıda kaldı, ikisi Turgut Özal'ın, biri de şimdi Erdoğan'ın. Elbette Erdoğan öncesi beş aylık Abdullah Gül Hükümeti var ama programları ve bakanlar kurulu üyeleri aynı olduğu için birlikte değerlendirdik.
İKTİSADİ KRİTERLER
Ortak pencere olarak, Prof. Dr. Erol Katırcıoğlu ve ekibi şu verileri esas aldı: Kişi başına Gayri Safi Milli Hasıla 'GSMH' (dolar cinsinden), GSMH büyüme hızı, TÜFE ve TEFE'de yıllık değişim yani enflasyon, reel efektif kur endeksi yani döviz fiyatlarındaki artış , dış borcun GSMH'ye oranı, iç borcun GSMH'ye oranı ve iç borçlanma faiz oranı.. Tabi bu kriterleri, dış ticaret hacmi gibi çeşitli verilerle desteklemek de mümkün. Ancak uzmanlarımız, yukarıda sıralanan kriterlerin 'fazlasıyla' yeterli olacağını düşündüklerinden, biz de bu karara saygı duymak durumundayız. İşte size; Demirel'den Erdoğan'a, yani 1965'ten 2005'e uzanan yolda Türkiye'de hükümetlerin seyir defteri.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
