  |
|
Bonolar da 2006'dan itibaren müşteri bazında saklanacak
Devlet iç borçlanma senetleri de, tıpkı hisse senetleri gibi, 2006 başından itibaren kayden ve müşteri bazında saklanacak. Saklamayı hisse senetleri ve yatırım fonu katılma belgelerini saklayan Merkezi Kayıt Kuruluşu yapacak.
SPK Başkanı Doğan Cansızlar, CNBC-e'de "Yatırımcı Kliniği" programında Açıl Sezen ile birlikte konuğumuz oldu. Cansızlar, devlet iç borçlanma senetlerinin, hisse senetlerindeki gibi, satın alınan banka dışında, Merkezi Kayıt Kuruluşu'nda müşteri adına saklamaya Devlet Bakanı Ali Babacan'ın onay verdiğini açıkladı. Bu konudaki hazırlıkların sürdüğünü belirten SPK Başkanı Doğan Cansızlar, Hazine kağıtlarının yanı sıra repoya konu menkul kıymetlerin de saklamasının yılbaşından itibaren Merkezi Kayıt Kuruluşu'nda yapılacağını bildirdi.
İmar'da olan
Hazine tarafından ihraç edilen bono ve devlet tahvillerinin fiziki basımı yapılmıyor. Elektronik kayıt olarak tutuluyor. Devlet iç borçlanma senetlerinin banka ve aracılar tarafından müşterilere satışı ise "makbuz" karşılığı oluyor. Müşterinin mukbuzunda yer alan menkul değerin banka veya aracı kurum portföyünde bulunup bulunmadığını sorgulama ve öğrenme olanağı yok. Bonoyu veya tahvili aldığı aracıya güvenmek durumunda.
İmar Bankası'na BDDK tarafından el konulmasından önce yaklaşık 1 katrilyon 20 trilyon (750 milyon dolarlık) karşılıksız devlet iç borçlanma senedi satıldığı belirlenmiş, Hazine kağıtlarında merkezi bir kurumda ismen saklama olmadığından kaynaklanan sistem riski gerçekleşmişti. İmar Bankası'ndaki batan 7.5 katrilyonluk (5.5 milyar dolar) mevduatın tümü çıkartılan bir yasa ile devlet tarafından ödenirken 22 bin kişinin 1 katrilyonluk Hazine kağıdı alacağı geri bırakıldı. Konu halen mahkemelerde sürüyor.
Saklama riski yok olur
İmar Bankası olayı sonrasında sistem riskini gidermeye yönelik çalışmalar sürerken bankalar müşterilerinin bilgilerinin saklı tutulması isteğini gerekçe göstererek müşteri adına saklamaya karşı çıkmıştı. Şimdi Bakan'ın onay vermesi bunun yolunu açtı.
Yılbaşından itibaren yürürlüğe girecek yeni vergi yasası ile yatırım araçları arasında vergi eşitliği sağlanacak. Tüm araçlar yüzde 15 stopajla vergilendirilecek. Bu da merkezi kayıta ve müşteri adına saklamaya geçmeyi kolaylaştırıcı bir gelişme.
Böylece hisse senetleri ve yatırım fonu varlıklarından sonra bonolarda da, saklamadan kaynaklanan sistem riski gecikmiş de olsa giderilecek.
Sonuç
İhtiyaçtan istek doğar, istemekten de enerji ve başarma arzusu"
Denis Waitley
|
