1.5 milyar dolarlık ihale

İstanbul'a üçüncü havaalanının yapılacağının açıklanması, bugün gerçekleştirilecek Atatürk Havalimanı kiralama ihalesinde teklifleri düşürecek mi? Elbette düşürecek ve düşürmeli.
Yeni bir havalimanı açıklaması yapan Başbakan Tayyip Erdoğan ve açıklamayı destekleyen Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, "basiretli bir tüccar" gibi davrandı.
Neden mi? İhaleye girecek 7 şirketinin karar vericilerini düşünün.
Hesap kitap yapıyorlar. Önlerindeki projeksiyon şu: Önümüzdeki 15 yılda dış hat yolcusu toplam 243 milyon, iç hat yolcusu ise toplam 117 milyon olacağı hesaplanıyor. Yıllık ortalama 24 milyon yolcu tahmini yapılıyor. Bugün gerçekleşen rakam ise 5.5 milyonu yurtdışı olmak üzere sadece 8.7 milyon yolcu.
Dış hatlar terminalinin kapasitesi 20 milyon. İç hatların ise 8 milyona yakın.
Eğer bu rakamların gerçekleşeceğine inanıyorsanız, Atatürk Havalimanı tam kapasiteye çıkmasını, İstanbul'a her yıl gelen 1 milyon turist sayısının 7 milyon kişiye çıkmasını bekliyorsunuz demektir. Kötü senaryo ise, yolcu sayısının yüzde 30-40 azalması demek.
Yani teklif verenlerin fiyatrisk analizini iyi yapması gerekiyor.
Sonra teklifler verilecek ve biri kazanacak. İhaleyi alan firmanın kutlama sırasında, üçüncü havalimanının yapılacağını duyması daha mı olacaktı? (Yeni bir havalimanı, yolcu sayısını dolayısıyla hesapları da etkileyecekti.) İhaleyi kazanan firma kandırıldığını hissetmeyecek miydi? Devlet şeffaf olmak zorunda değil mi? Devlet, müteşebbislere veya vatandaşına tuzak kurar mı? Bu anlamda AKP Hükümeti doğru olanı yaptı, şeffaf davrandı. Şimdi firmalar bu olasılığı dikkate alacaklar.
Bugün belki de Türkiye'nin en önemli ihalelelerinden biri yapılıyor. TAV'ın Yap-İşlet-Devret modeliyle gerçekleştirdiği ve başarıyla bugüne kadar yönettiği Atatürk Havalimanı'nın 15 yıllık kirası ne olacak? Birkaç gündür araştırıyorum.
Hesap yapılırken nelerin dikkate alındığını biliyorum. Yolcu ayak bastı parası, alışveriş merkezleri, otopark ve dutyfree önemli gelir kalemi. Giderleri de belli. Ortada bir ihale var. Rakam elbette belli olmaz. Ancak 15 yıllık kira bedelinin 1.5 milyar doların altında olması beni hayal kırıklığına uğratacağını söylemeliyim.
Altında olursa, hep birlikte hesap kitap yapmaya başlarız.