Hükümetler için birlik, halk için ekonomik!..

Fransızlar sandık başına gitti.
Bu onların en iyi bildiği işti: Sandık başında ülkenin kaderine karar vermek yani... Demokrasi işliyordu.
Fransız ihtilalinden beri; hürriyet, demokrasi ve insan hakları konusunda azımsanamayacak mesafeler katetmişlerdi.
Yani... Sorun yoktu demokrasi bâbında. Dolayısıyla, Avrupa Birliği'nin Fransa için ifade ettikleriyle Türkiye için ifade ettikleri aynı olamazdı.
Türkiye için Avrupa Birliği demek; daha çok hürriyet, daha çok demokrasi ve daha çok insan hakları demekti.
Fransa için Avrupa Birliği demek; daha çok ücret, daha çok sosyal güvence, daha çok tatil (yani daha çok yan gelip yatmak) demekti.
Avrupa genişledikçe, yani daha çok demokrasi isteyen ülkeler Birlik sınırlarının içine sıkışmaya çalıştıkça; Fransa'da sokaktaki adam, bu "genişleme"nin maliyetinin kendilerine cüzdanının "daralma"sı olarak yansıyacağını düşünüyordu.
Yani mesele Türkiye'nin sosyal, kültürel, dini ve ulusal dokusu filan değildi.
Bütün bu unsurlar, referandum kampanyasında "yer-yer" dile getirilmiş olsa da asıl mesele "ekonomik"ti.
Avrupa Birliği'nin ilk adımları, bundan tam 54 yıl önce; İkinci Büyük Savaş'ın harabelerinden çıkan yaşlı kıtada "ekonomik" çöküntüye "çare" olarak atılmıştı.
Bugün... Avrupa hükümetleri Avrupa projesine artık "siyasi birlik" penceresinden bakıyordu.
Bugün... Avrupa halkları Avrupa projesine hâlâ o "birliğin ekonomik tenceresi"nden bakıyordu.
Yani Fransız halkının Pazar günü oyladığı; birliğin ve dolayısıyla kendilerinin ekonomik geleceğiydi. Hikâye buydu...