|
 |
 |
 |
 |
|
Sık rüya görmek kalitesiz uykunun en önemli habercisi
Uzmanlar geceleri beş-yedi kez rüya gördüğümüzü söylüyor. Ancak, rüyayı görmek ve hatırlamak farklı yorumlanıyor. Çünkü, rüyanın hatırlanması için rüya döneminde uyanmak gerekiyor. Bu nedenle, kalitesiz uyuyup, sık uyananlar gördükleri tüm rüyaları hatırlıyor
Türk Uyku Araştırmaları Derneği Başkanı ve Cerrahpaşa Uyku Bozuklukları Birimi Yöneticisi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Hakan Kaynak, iyi bir uykunun nasıl olması gerektiği ile ilgili sorularımızı yanıtladı...
* İyi bir uyku nasıl anlaşılır? Uykularını almış olarak dört-beş saat uyuyup uyananlara da, çok daha uzun süre uyuduğu halde dinlenmemiş, uykusundan tatmin olmamış olarak uyananlara da sıklıkla rastlanır. Dolayısıyla, iyi bir uyku ile uyku süresi arasında bir doğru orantıdan söz etmek mümkün değildir. Kimi başını yastığa koyar koymaz uykuya daldığı halde, kimi yastığa başını koyduğu andan itibaren gün içinde yaşadıklarını, ertesi gün olabilecek problemleri düşünmeye başlar. Uykuya ancak sıkıntılı saatler sonunda dalabilir. Uykuya dalmak için geçen sürenin uzunluğu ve bu sıradaki sıkıntının düzeyi, uykudan memnun uyanmayı etkileyen önemli etkenlerden biridir. Uykudan dinlenmiş bir biçimde uyanmayı etkileyen ikinci etken ise, gece içindeki uyanma sayısıdır. Araştırmalar göstermiştir ki, gece içinde 'elektriksel' veya 'davranışsal' olarak adlandırılan, kısa veya uzun süreli uyanıklıklar devamlılığı bozulmuş bir uykuya neden olur. Bu durum uykunun tatmin edici olmasını engeller.
* Uykusuzların tümü uyku laboratuvarında incelenmeli mi? Geçici veya uzun süreli uykusuzluk çeken bir hastaya uyku tetkiki yapılması zorunlu değildir. Bu hastaların tamamına yakını ilaç veya davranışsal tedaviyle uyku laboratuvarlarında incelenmelerine gerek kalmadan iyileşebilir. Hastaların solunum bozukluğu veya uykuda periyodik kol bacak hareketleri gibi sorunları varsa, uyku tetkiki yapılmadır.
* Geceleri uyuyamayanlar, gündüz uyuyabilir mi? Uykusuzluk çeken hastalar gündüz de uyuyamaz. Ancak, bu uyanıklık durumu hastaların performansının normal olacağı anlamına gelmez. Gündüzleri de uyuyamayan hastalar, hayatlarını bitkin ve verimsiz olarak sürdürür.
* Her gece rüya görüyor muyuz? Çeşitli uyku evreleri, gece boyunca 90 dakikalık dönemlerle tekrarlanır. Gece içinde beş-yedi kez rüya görürüz. Ancak, rüya görmek ve rüya hatırlamak ayrı şeylerdir. Rüyanın hatırlanması için rüya döneminde uyanmak gereklidir.
* Rüya görmek sağlıklı bir uykusunun belirtisi mi? Gece içinde defalarca REM dönemine girildiği halde, çoğunlukla sabah kalkıldığında rüya görülmediği veya bir kez rüya görüldüğü düşünülür. Buna, rüyaların ancak rüya görülen dönemde uyanıldığında hatırlanması neden olur. Eğer REM evresinde uyanmadan başka bir uyku evresine geçiliyorsa, görülen rüyalar sabah kalkıldığında hatırlanmayacaktır. Dolayısıyla, halk arasında 'çok sık rüya görüyorum, öyleyse sağlıklı bir uykum var' biçimindeki yanlış inanış aslında REM döneminden sık sık uyanmanın veya REM dönemlerinin sık sık uyanıklıklarla bölünmesinin bir göstergesi, kötü kalitede bir uykunun belirtisidir.
* Gece yürüyüşleri iyi bir uyku uyumamıza yardım eder mi? Haftanın belirli günlerinde gerçekleştirilen yürüyüş, koşma, tenis veya yüzme gibi fiziksel etkinlikler gevşemeye, dolayısıyla iyi bir uykuya zemin hazırlar. Ancak, fiziksel etkinliklerin özellikle de ağır jimnastik gibi otonom sinir sistemini uyaran etkinliklerin uykunun hemen öncesinde veya akşam geç saatlerde yapılması, uykunun kalitesini bozduğundan önerilmez. Spor aktiviteleri daha erken saatlere çekilmelidir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
