İstanbullu yatırımcılar Borsa'da, toplam bireysel yatırımcı sayısı, yatırımcı ve portföy payları açısından Türkiye genelinde ilk sırada yer alıyor. İMKB'de en büyük portföye sahip ve hepsi tüzel kişi olan ilk 10 yatırımcının 9'u yabancı, biri yerli.
Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği'nin (TSPAKB) yayınladığı ''Türkiye Sermaye Piyasası-2004'' başlıklı yıllık raporunda, hisse senedi piyasasına yeni yatırımcılar katılmasına rağmen, hisse senetlerini satıp piyasadan çekilen yatırımcı sayısının çok daha fazla olduğu belirtildi. Rapora göre ilk 10 yatırımcı, toplam 4.9 milyar YTL portföy değeri ile toplam hisse senetlerinin yüzde 13'ünü elinde bulunduruyor. En büyük portföye sahip ve hepsi tüzel kişi olan ilk 10 yatırımcının 9'u yabancı, biri yerliyken, yabancı yatırımcılardan 6'sı fon, 3'ü tüzel kişi olarak tanımlanan banka ve aracı kurum gibi alt hesaplarda daha fazla müşteri bulunduran kurumlardan oluşuyor. 2004 yılı başında ilk 100 yatırımcı toplam bireysel portföylerin yüzde 14'ünü elinde bulundururken, bu oran 2005 başında yüzde 16'ya çıktı. İlk 10 bireysel yatırımcı 990 milyon YTL'lik hisse senedi portföyüne sahip. Bin tüzel kişi ise tüm hisse senetlerinin yüzde 37.5'ini elinde tutuyor. Bireysel yatırımcıların yüzde 17'si toplam bireysel portföylerin yüzde 91'ine sahipken, 1 milyon YTL'nin üzerinde hisse senedi portföyü bulunan 980 kişi Takasbank'taki tüm hisse senetlerinin yüzde 10'una sahip. Yabancı yatırımcıların hisse senedi piyasasındaki ağırlığının arttığına, yurt içi kurumsal yatırımcı boyutunun çok düşük kaldığına işaret edilen raporda, 146 bin 256 gerçek kişinin, toplam bireysel portföylerin yüzde 91'ini ellerinde tuttuğu, bin 106 kurumun ise toplam kurum portföyünün yüzde 99'una sahip olduğu bildirildi. Rapora göre, yatırımcıların yaşı arttıkça kişi başına ortalama hisse senedi portföyü yükselirken, yatırımcıların önemli çoğunluğunu 40 yaşın altındaki T.C. vatandaşı erkekler oluşturuyor. Yabancı uyruklu yatırımcılarda en ağırlıklı kesim, 40-59 yaş arasındaki grupta bulunuyor. Hisse senedi portföylerinin yüzde 82'si, yatırımcıların yüzde 70'ini barındıran ve İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ile Antalya'nın da içinde bulunduğu 10 ilde bulunurken, İstanbullu yatırımcılar en yüksek ortalama portföy değerine sahip yatırımcıları oluşturdu. 566 bin 55 kişi ile bireysel yatırımcıların yüzde 30.8'i İstanbul'da ikamet ederken, bu kişiler toplam bireysel portföylerin yüzde 55.1'ini elinde bulunduruyor. Yatırımcı başına en yüksek portföy değerinde İstanbul'u, Kayseri ve Rize izliyor. En düşük yatırımcı sayısı olan iller arasında 993 kişi ile Ardahan ve 930 kişi ile Bayburt yer alırken, en düşük portföy değerlerine sahip iller Ardahan ve Hakkari oldu. TOPLAM YATIRIMCI NÜFUSUN YÜZDE 2.6'SI Toplam yatırımcı sayısı, nüfusun yüzde 2.6'sı düzeyinde seyrederken, İstanbul, nüfusa oranla hisse senedi sahipliğinde 4. sırada yer alıyor. Hesap ve yatırımcı sayıları verileri birleştirildiğinde toplam 2 milyon 20 bin adet hesaba sahip olan 1 milyon 850 bin yatırımcı bulunurken, bakiyeli hesap sayısı yüzde 2.3 düşüşle 1 milyon 30 binden 1 milyona, bakiyeli yatırımcı sayısı ise yüzde 2.1 azalarak 906 bin 718 adetten 887 bin 958 adete geriledi. Bakiyeli hesap oranı en yüksek iki il Karabük ve Uşak olurken, Gaziantep, Ağrı, Şırnak, Hakkari'nin de aralarında bulunduğu Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki bazı iller bakiyesiz hesap oranları en yüksek illeri oluşturdu.
6 YILDA 4.6 MİLYAR DOLAR NET YABANCI SERMAYE GİRİŞİ
TSPAKB raporuna göre, sermaye piyasasında önemli ağırlığı olan ve halka açık hisse senetlerinin yarısından fazlasına sahip yabancı yatırımcıların işlem hacmindeki payları 2004 yılında yüzde 12'ye çıktı. Yabancı yatırımcıların aylık işlem hacmindeki payları ise yüzde 5 ile 15 arasında değişti.
2004 yılında yabancı yatırımcıların portföy değer artış kazançları 4.8 milyar dolar oldu. Raporda, 1999 yılından itibaren piyasaya 4.6 milyar dolar net yabancı sermaye girişi gerçekleştiği, 2000-2002 yılları arasındaki kriz ortamında önemli ölçüde zarar eden yabancılar için, 2003'ten itibaren başlayan yükseliş hareketinin zararlarını kapatmak için henüz yeterli olmadığı belirtildi.
2001 yılında 10 aya yakın olan ortalama elde tutma süresi 2004'te 7 ayın altına inerken, yabancı yatırımcıların 2001 yılından itibaren portföy büyüklüklerine oranla giderek daha fazla işlem hacmi yarattıkları kaydedildi.
Borsada yabancı ağırlığı
