Bu şirketi kim alırsa Türkiye'nin sanayi kralı olur

Mali piyasalar ABD'den esen rüzgârla savruluyor. Bu rüzgâr arasında fırsat bulamam belki testi kırılmadan uyarımı yapayım.
Uyarımın muhataplarından biri Özelleştirme İdaresi üst yönetimi ve siyasi otorite, diğeri Türk sanayici ve işadamları.
Önce uyarıya konu şirketi tanıyalım. Erdemir, özel bir kanunla kurulmuş. İçinde kamu payı olduğu için kamu tarafından atamayla yönetiliyor. Ama tam bir kamu şirketi değil. Halka açıklık oranı yüzde 51. Büyük sanayi grupları içinde halka açıklığı en yüksek olan grup. Geriye kalan yüzde 46 kamu hissesinin özelleştirilmesi için düğmeye basıldı. Bu ay sonu itibariyle ihaleye çıkarılacak. Muhtemelen yıl sonuna doğru da satış sonuçlandırılabilir.
Erdemir'in önemi- Erdemir'e çok yoğun bir yabancı ilgisi var. Mittal, Arcelor, Corus ve US Steel gibi uluslarası şirketler talip olduklarını açıkladı.
İlginin nedeni Romanya'dan Hindistan'a kadar olan bölgede Erdemir gibi güçlü üretim yapısına sahip başka bir çelik şirketinin olmayışı. Erdemir'in Romanya'da silisyumlu çelik üreten fabrikası var. Zonguldak Ereğli'deki ana üretim tesisi yanında İskenderun Demir Çelik'i de alan Erdemir, Çelik Servis Merkezi, Çelbor, Erenco, Erdemir Maden, Erdemir Lojistik, Erdemir Gaz şirketleri ile yatay ve dikey entegrasyona gitmiş. Kısaca Erdemir'i alan şirket büyük ortadoğu bölgesindeki çelik üretimini ve pazarını da kontrol edebilecek.
Kaldı ki işin Türkiye boyutu var. Erdemir, otomobil, beyaz eşya, makine ve teçhizat kısaca bütün çelik kullanan sanayi sektörlerinin ana malzeme sağlayıcısı. Kapısının önünde malını kuyrukla peşin parayla satan bir şirket.
İdeal zamanlama- İlginin başka bir nedeni, son iki yıldır dünya çelik fiyatlarındaki yükselme ve çelik talebi nedeniyle Erdemir'in ciro ve kâr patlaması yaşaması. Ürün fiyatlarını ortalama yüzde 55 artıran Erdemir 2004 yılında satışlarını yüzde 66 büyüterek 3.3 milyar dolara, net kârını da yüzde 160 artırarak 591 milyon dolara çıkardı. 591 milyon dolarlık kâr aynı zamanda Türk sanayi şirketleri arasında ulaşılan en yüksek kârlardan biri. Konjonktürel olarak Erdemir en iyi dönemlerinden birini yaşıyor. İşte böyle bir aşamada Erdemir'i satışa çıkaranlar ideal bir zamanlama yapıyor.
Yabancıların iştahı- Son bilançodaki kâr üzerinden gidecek olursak, kârın 10 katı fiyatla satılsa 6 milyar dolar yapar. Halbuki Erdemir borsada 2.6 milyar dolara kadar çıktı. Yabancılar da zaten 2 milyar doların üstünde bir fiyat düşünüyormuş. Sonuçta iyi bir yarış olacak ama bu yarışın yabancılar arasında geçmesi daha yüksek olasılık. Çünkü bu kadar parayı çıkaracak bir yerli grup olacağından kuşkuluyuz.
Üstelik dünyada demir çelik sektöründe konsolidasyona gidiliyor, uluslararası şirketler bölgesel şirketleri yutuyor, satın almalar oluyor. Yani yabancıların iştahının ikinci bir ana nedeni daha var.
Yerliler kaybeder- Yabancının hem parası var hem de Erdemir'i almak için çok güçlü bir nedeni. Yerlilerin ise parası az ama aynı benzer neden onlar için de geçerli. Eğer Erdemir'i yerli alamazsa Türkiye sanayi gırtlağından yabancının eline geçmiş olur. Yabancının Türkiye'de ikinci bir Erdemir kuracağının garantisi yok. Bu kurumdan elde edeceği kârı transfer edecek. Yerli bir sermayedarın alması halinde ise rahatlıkla sanayinin lideri olur. Erdemir'i yabancıların alması aslında yerli sanayi sermayesi için çok önemli bir kırılma noktası olmaya aday. Sonrasında yerliler mevzi kaybetmeye devam edebilir. Erdemir'i kaybetmekle yerli sermaye bölgesel ve uluslararası bir marka yaratma fırsatını da kaçırmış olur.
En zor satış- Özelleştirmeyi yapanların bunu dikkate alması gerekiyor. Bu yoğun ilgi, bu büyük kâr, sanayi sektörü için bu önemli konum karşısında Erdemir'in özelleştirilmesi çok kolay gibi görünüyor. Ama aslında en zor olanı. Çünkü, satılacak olan bir Türkiye markası, Türkiye pazarı, geniş bölgesel potansiyel, borsanın en derin sanayi hissesi ve tümüyle sanayinin geleceği. Bugün yabancıya satış hoş gelebilir, başarı olarak sunulabilir, ama asıl doğrunun ne olduğunu hayat ve tarih gösterecek.
Özelleştirmeyi yapanlar ile sanayicilere testi kırılmadan duyrulur.
Sonuç- "Hiçbir şeye cesaret etmeyen, hiçbir şeye ümit beslemesin" Schiller