|
 |
 |
 |
 |
|
Uzan Yalısı'nın sessiz sakini
Şivezat Muhayyeş, Uzan Yalısı'nın bir bölümünde yaşıyor. Bugünlerde ise yeni komşularının yolunu gözlüyor.
Bir zamanlar İstanbul sosyetesinin en güzel kadınlarından biri olan Şivezat Muhayyeş şimdi 80 yaşında. Muhayyeş, halen beşte birine sahip olduğu Ahmet Afif Paşa Yalısı Uzanlar'a satıldıktan sonra da büyük bir arazi içerisindeki yalının bir bölümünde yaşamaya devam etti. Kısa bir süre önce yalıyı terk etmek zorunda kalan Kemal Uzan'ın eşi Melahat Uzan ise eski komşusu Şivezat Hanım'a aşure götürerek onunla vedalaştı. Beş katlı görkemli yapı şimdilik çok sessiz...
Yalıda sessiz bir kadın
Boğaz'ın yalıları öyküleriyle de şaşırtıcıdır. Melahat Uzan'ın sessiz sedasız terk ettiği Ahmet Afif Paşa Yalısı'nda şimdi sadece yalının eski sahibesi ve hissedarı Şivezat Muhayyeş var.
Uzan ailesinin first lady'si Melahat Uzan geçtiğimiz günlerde 17 yıl oturduğu Boğazın en görkemli yalılarından biri olan Ahmet Afif Paşa yalısını sessiz sedasız terk etti. Uzan imparatorluğu çatırdarken, bu görkemli yalı TMSF tarafından 26 trilyon lira bedelle satılığa çıkarılmış, Melahat Uzan bir süre daha uzun yıllarını geçirdiği bu yalıda kalmıştı. Yalının üzgün sahibesi sadece Melahat Uzan değil. Uzun dönem yalıda oturan, halen de hisselerinin bir bölümünü elinde bulunduran Muhayyeş ailesinin gelini Şivezat Muhayyeş de bu ihtişamlı binanın hemen arkasındaki binada, küçük bir dairedeki hasta yatağında görkemli geçmişinin anılarıyla baş başa. Yalı'yı uzun süre kullanan Muhayyeş ailesinin son varislerinden, Cemil Muhayyeş'in eşi olan Şivezat Muhayyeş bu gün 80 yaşında. Güzelliğiyle İstanbul sosyetesine nam salan Şivezat Hanım yalının da hisselerinin yaklaşık beşte birine sahip. Genoto, General Motors Türkiye temsilciliği, Pera Palas gibi tanınmış işletmelerin ve mülklerin sahibi olan Muhayyeş ailesinin temsilcisi Şivezat Hanım'a hisseleri üçüncü eşi olan Cemil Muhayyeş'ten kaldı. 1988 yılında hisselerini kızı Meral Muhayyeş'e devreden Şivezat hanım, 2004 yılında kızının hisseleri kendisine  hibe etmesiyle geri almış oldu. Şivezat Hanım geri aldığı bu hisseleri "kendisine ölünceye kadar bakmak" kaydıyla tekrar kızına devretti.
MUHAYYEŞ'LERİN GELİNİ
Şivezat hanım Muhayyeş ailesinden Cemil Bey ile evlendiğinde üçüncü kez nikah masasına oturmuştu. İlk evliliğini Karadeniz'in ünlü ailelerinden birine mensup Ekrem Orhon ile yaptı. 1935 Robert Koleji mezunu olan ve Amerika Birleşik Devletleri'nde İllinois Üniversitesinde İnşaat Mühendisiliği masteri yapan Ekrem Bey Rize'de çok sevilen biriydi ve 3 dönem boyunca belediye başkanlığı yaptı. Şivezat Hanım'ın bu evliliğinden 3 çocuğu var. İlk çocuğu Asya Orhon Kıbrıs Girne'de yaşıyor. İkinci oğlu ise seneler önce vefat eden Uğur Orhon ve üçüncü çocuğu ise İstanbul'da yaşayan kızı Çayhan Dervişoğlu. Şivezat Hanım bu ilk evliliğinin ardından İstanbul'un eski tüccarlarından İbrahim Çayhan'la bir evlilik yaptı. Ardından da İstanbul'un en ünlü ailelerinden biri olan Muhayyeş'lerin oğlu Cemil Bey'le evlendi. Geçen yıl Nisan ayından ağır bir mide ameliyatı geçiren Şivezat Hanım şimdi yalının hemen yanındaki apartman dairesinde hasta yatıyor ve kızı Meral Muhayyeş kendisine bakıyor. Yalının bir de kayıkhanesi var,  o da küçük bir yalıya dönüştürülmüş. Arka caddede vakıf edilmiş ufak bir Camii ve diğer tarafta da 3-4 katlı bir apartman bulunuyor. Uzan İmparatorluğu'nun çöküşünden önce eşi işadamı Kemal Uzan ile birlikte yalıda yaşayan Melahat Uzan Kemal Uzan yurtdışına kaçtıktan sonra yalıda kaldı ve TMSF 'den yalı satılana kadar oturmak için izin istedi. TMSF ise yalının tahliyesi için dava açtı. 17 yıl çocukları, torunları ve eşi ile birlikte Ahmet Afif Paşa Yalısında yaşayan Melahat Hanım da yalıyı çok sevmiş ve daha sonra Şivezat Muhayyaş gibi aynı kaderi paylaşarak yalnız kalmıştı. Her iki kadın da birbirlerini anlıyorlardı. Melahat Uzan yalıyı boşaltmadan önce son ziyaretlerinden birini Şivezat Hanıma aşure götürerek yaptı ve iki kadın eski günleri yad ettiler. TMSF tarafından İmar Bankası Operasyonu kapsamında el konulan mülkler arasında en dikkati çeken İstanbul'un en büyük ve en güzel yalısı olarak bilinen Ahmet Afif Paşa Yalısı 29 Aralık 2004 günü TMSF binasında görücüye çıktı ve satılamadı. Yalı 5 Ocak 2005 tarihinde ikinci kez satılamayınca teklif  usulü ile satışına karar verildi. Yalının bir bölümünde Meral Muhayyeş'in de hisseleri bulunuyor.
EŞSİZ BİR YAPI
Yalı, mimarisi ve büyüklüğü itibariyle İstanbul Boğazı'nın eşsiz yapılarından biri. İstinye-Yeniköy yolu üzerindeki yalının ilk sahibi Koca Reşit Paşa' nın kızı Ferendiz Hanım. 2 bin 500 metrekare arsa üzerine kurulan yalının arkada 17 bin 500 metrekarelik bir de korusu mevcut. Ancak günümüzde koru ile yalı arasındaki bağlantı kesilmiş durumda. Yalıya ismini veren ikinci sahibi ise Refia Sultan'ın kocası iaşe işlerine bakan Beyrutlu Ahmet Afif Paşa. Afif Paşa, yalıyı yıktırarak Osmanlı Bankası'nın mimarı Alexandre Valluary'e bugünkü binayı yaptırınca, yalı da kendi adıyla anılmaya başlanmış. Kendine özgü mimari tarzı ve büyüklüğü ile dikkat çeken yalı Paşa'nın 1920 yılında ölümünden sonra, 1926'da Muhayyeş Ailesi tarafından satın alındı. Suriye'de Mustafa Kemal'e yardım eden Beyrut'lu bir tüccar olan Misbah Muhayyeş Cumhuriyet'in kuruluşundan sonra bir jest olarak Türk vatandaşlığına alındı. Pera Palas'ı işletmeye başlayan Misbah Muhayyeş, 1928 yılında 600 bin altın ödeyerek oteli satın aldı. Misbah Muhayyeş 1955'te vefat edince, bir vakfın  yönettiği otel ve yalı varislerine kalmış. Ancak varisler otele ve yalıya gerekli ilgiyi gösterememiş. 1980'lere kadar bakımsızlıktan harabeye dönen yalı, 1986'da Kemal Uzan tarafından varislerden satın alındı. Ciddi bir restorasyondan geçtikten sonra da Uzan tarafından konut olarak kullanılmaya başlanmış.
AGATHA'NIN SIRRI
Uzan Ailesi'nin sırlarını taşıyan yalının üzerinde esrar perdesi hiç eksik olmadı. 1920'li yıllarda Türkiye'ye sık sık gelen ünlü romancı Agatha Christie, Pera Palas Oteli'nin sahibi Muhayyeş ailesinin Yeniköy'deki bu ünlü yalısına da misafir olmuştu. Yıllar sonra Christie'nin ruhunu çağıran medyum Tamara Land, Pera Palas'ın 411 numaralı odasında döşemenin altında gizemli bir anahtar bulmuştu. Bu anahtarın Yeniköy'deki yalının bir odasını açtığı, ve bu odada bulunan eski bir defterde de, ünlü romancının hiç kimseye haber vermeden kaybolduğu ve kimsenin de bu güne kadar çözemediği 11 gün boyunca neler yaptığını tüm ayrıntılarıyla yazdığı iddia ediliyor. Yalının sahibi ünlü işadamı ve İstanbul sosyetesinin tanınmış siması Cemil Muhayyeş ise zamanla tüm mal varlıklarını satmış ve Ahmet Afif Paşa yalısındaki hissesini eşi Şivezat Hanım'a bırakmıştı.
Hasan Erşan MERKEZ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
