|
|
|
|
|
|
Alkol bağımlısına karşı ortak tavır takının
Aile fertlerinin anlaşıp ortak bir tutum izleyerek, alkol bağımlısının içine düştüğü zor durumlarda onu yalnız bırakması, hastanın tedaviye başvurma ve iyileşme sürecini hızlandırıyor
İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Bağımlılık Tedavisi Programı Sorumlusu Doç. Dr. İlhan Yargıç, alkol sorunu olanları sürekli olarak içine düştükleri zor durumdan kurtarmanın, onlara yarardan çok zarar getirdiğini vurguluyor. Hasta bu şekilde sorunun büyüklüğünü inkar ettiğinden, uzmana başvurmakta gecikiyor. Doç. Dr. Yargıç, konuyla ilgili sorularımızı yanıtladı...
Alkol bağımlısı olan kişi tedaviyi reddederse ne yapılabilir? Yapılması gereken, alkolizminden ve sonuçlarından sadece kendisinin sorumlu olduğunu alkol bağımlısı kişiyle açık açık konuşmak ve onun bazı durumlarla karşılaşmasını engellememektir. Bir bakıma, alkol aldığı zaman, onu yalnız bırakmakta yarar vardır. Sarhoş olunca kimsenin kendisini yatırmaya götürmeyeceğini bildiği ve birkaç kez uygunsuz yerlerde uyandığı zaman ya da alkol alıp rezalet çıkardığında, kimse kendi yerine özür dilemeyeceği için icabında kötü muameleye maruz kaldığında, alkolü bırakmak için kişide daha büyük bir azim oluşabilir. Diğer türlü kendisini bir bebek gibi yakınlarının bakımına terk eder. Alkolün bütün sorumluluğu o kişinin omuzlarına verildiğinde içmemesi için de eski kısır "baskı ve dırdırlara" gerek kalmaz. Yani; kişiye "İstiyorsan iç ama alkolden dolayı olacak hiçbir şey için bizden yardım bekleme" ifadesinde bütün çevresi söz birliği etmelidir. Ailede sadece bir kişi bunu söylerse, o günah keçisi ve kötü insan haline gelir. Üstelik de diğer kişiler benzer tavrı devam ettireceği için bunun anlamı kalmaz. Örneğin; sadece eşi bunu söylese ve yapsa, ama babası ve arkadaşları aynı tavrı sürdürmeye devam etse bunun yararı olmaz. Çoğu zaman aileler etrafa mahcup olmamak için her şeye katlanır ama bu şekilde sorunlar müzminleşir.
Alkol sorunu olan bir kişinin yakınına düşen görev nedir? Alkolik yakınlarına düşen rol hastayı bu konuda uzman bir hekime yönlendirmektir. Hasta yakınlarının sık yaptığı bir hata; onu alkolik olduğuna ya da alkolizm için tedaviye girmeye ikna etmeye çalışmaktır. Yıllarca bunun için uğraşıp sonuç alamaz ve yorgun düşerler. Oysa, yukarıda da söz ettiğimiz gibi bu iş hekimin vazifesidir. Hasta yakınları boşuna "doktorluk" yapmaya çalışıp kendilerini de yormamalıdır. Bu çaba ilişkilerini daha fazla germekten başka bir işe yaramaz. Bağımlı yakınları öncelikle kendi aralarında bu konuyu ciddi biçimde konuşup fikir birliğine varmalıdır. O kişinin hayatındaki birinci derecede önemli kişiler; eşi, anne ve babası, kardeşi, yakın ilişkide olduğu herhangi başka bir akrabası, yakın arkadaşı gibi kişiler bir araya gelmeliler ve bildiklerini birbirlerine aktarmalılar. Hastanın halen alkol ya da uyuşturucu problemi olan yakınları ya da arkadaşları bu gruba alınmamalıdır.
Bu uzlaşmada amaç nedir? Böyle bir ön hazırlığın birkaç amacı vardır. Öncelikle problemin boyutları herkes tarafından daha iyi anlaşılır. Çoğu zaman bağımlı kişi yaşadığı sorunları çevresinden saklar ya da bahaneler üretir. Örneğin; işten çıkarılmasının nedeni patronun kendisine takmış olmasıdır (aslında temel neden alkol nedeniyle işe geç gelmeler, sık izin almalar, sinirlilik ve konsantrasyon bozukluğuna bağlı iş veriminin bozulmasıdır). Bu toplantıda evde, işte, arkadaş çevresinde alkole bağlı yaşanan problemleri hasta yakınlarının hepsi öğrenir, herkeste eksik olan bilgiler bir araya getirilmiş olur. Bu ön hazırlığın ikinci amacı; söz birliği etmektir. Bağımlı kişiyle bir kişi tek başına mücadele etmeye çalıştığında, o kişi "kötü" ilan edilir. Hasta onun da kendisiyle uğraştığını iddia etmeye başlar. Bağımlı kişi kendisiyle ayrı konuşan yakınlarını birbirine düşürebilir. Bazen bu kişilerden biri, bir kahraman gibi ortaya atılır, bağımlı kişiyi kurtarmak için kendince çok mücadele eder, ondan sözler alır. Ama bir süre sonra bunların hiçbir işe yaramadığını görerek tamamen çekilir. Önemli olan; dengeli bir biçimde herkesin aynı şeyi söyleyerek bağımlı kişiye yaklaşmasıdır. - BİTTİ -
|
|
|
|
|
|
|
|
|