|
|
Tedavi için dibe vurmayı beklemeyin
Alkol bağımlıları tedaviye karar verme aşamasından önce çoğu zaman sağlık, aile ve meslek yaşamlarında büyük sorunlarla karşılaşmış oluyorlar. Uzmanlar, bu denli zaman kaybetmeden, ailenin de desteği ile erken dönemde alkolü bırakmanın önemine dikkat çekiyorlar
İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Bağımlılık Tedavisi Programı Sorumlusu Doç. Dr. İlhan Yargıç, alkol sorunu olanların bir uzmana yönlendirilmesinde, çevresindeki kişilerin büyük önemi olduğunu vurguluyor. Yargıç, alkol bağımlılığının tedavisiyle ilgili sorularımızı yanıtladı...
Alkol bağımlılığı nasıl tedavi edilir? Alkol bağımlılığı biyopsikososyal bir hastalıktır ve tek bir tedavisi yoktur. Yapılan tedavinin hastalığın biyolojik, psikolojik ve sosyal tüm yönlerini ele alması gerekir. Alkolikler tedavi için başvurduklarında genellikle dibe vurmuşlardır. Yani sağlık, aile, meslek ya da sosyal yaşamın en azından belli bölümlerinde ciddi kayıplara uğramış ve çaresiz duruma düşmüşlerdir. Bu hale düşmeden önce pek çok alkolik bu zevkini terk etmeye yanaşmaz. Bırakmaya karar verse bile, kolayca vazgeçer. Önemli olan, bu denli kayba uğramadan kısır döngüyü durdurmaktır. Bu nedenle, kişinin alkolik olduğunu, yani alkol karşısında zayıf, hatta alkolün esiri olduğunu fark edip kabullenmesi, düzelmenin başlangıç noktasını oluşturur. Erken dönemdeki alkoliklerin bu gerçeği fark etmeleri için "motive edici görüşmeler" yapılır.
Tedavide ilk hedef nedir? Alkol bağımlılığının asıl tedavisi yoksunluk belirtileri kalktıktan sonra başlar ve tedavinin hedefi 'ayıklık'tır. Yani alkol kullanımının tamamen ve kalıcı olarak durdurulmasıdır. Tedavi bir ekip işidir; bireysel ve grup terapileri, danışmanlık, aile terapileri, bilişsel ve davranışçı terapiler, Adsız Alkolikler toplantıları, ilaç tedavileri gibi çeşitli bileşenleri kapsar. Bunların hangilerinin uygulanacağı hastanın ihtiyaçlarına göre seçilmelidir. Eşlik eden psikiyatrik bozuklukların ayırıcı tanısı ve tedavisi de önemlidir. Bağımlılık tedavilerinin etkinliği kesin olarak kanıtlanmıştır. Tedaviden sonra uzun süreli izlem gerekir. Kişi uzun süre hastanede kalsa bile, daha sonra izlenmezse alkole dönmesi kolaydır.
Bağımlılığın insanın kendi iradesi ile tedavi edilmesi mümkün mü? Toplum, alkol kullanımını kontrol edemeyen kişilerin ruhen zayıf, hatta dengesiz olduğunu düşünür. Birçok alkol bağımlısı da kendisini böyle görür. Ancak, alkol bağımlılığı bir hastalıktır ve bunun anlamı; alkol bağımlısı olan kişinin alkol karşısında iradesini kaybetmesidir. Bu kişi içmeden durabilir ama içmeye başladığı zaman duramaz ve canı anormal bir şekilde alkol almak ister. Alkol karşısında güçsüzlüğünü kabul etme ve bu konuda yardım arama, iyiye doğru değişimin ilk adımı ve mutlak şartıdır. Birçok alkoliğe çevresi, hatta doktorlar tarafından alkolik olmadığı, tek ihtiyaç duyduğu şeyin biraz daha irade gücü, çevre değişikliği, istirahat ve yeni hobiler olduğu söylenmiştir. Zaten alkolikler de alkol problemi olduğunu inkâr etme eğiliminde olduğu için bu yorumları severek kabul eder. Ama zaman içinde artan problemler gerçeği ortaya çıkarır. Birçok kişi alkol karşısında aciz olduğunu itiraf edene kadar kötü deneyimler yaşar, büyük kayıplara uğrar. Bu kadar ağır bedel ödemeden, alkol içmeyi kontrol edemediğinin farkına varıp yardım almak en iyisidir.
Tedavide en başarılı olunan grup hangisi? Hasta olduğunu kabul edip, iyileşmeye istekli olan kişiler tedaviden ve yardım gruplarından en iyi yararlanırlar. Tedavi için önemli olan, kişinin alkolik olduğunu kabul etmese bile, bir uzmana başvurmasıdır. Çünkü tedavi eden uzmanın görevi, kişiyi eğer varsa, tedaviye ihtiyacı olduğuna ikna etmektir. Bunun da belli teknikleri vardır.
|