Gazze'den sonra çekilme devam eder

Soli Özel Filistin'in yeni sürecini yazıyor.

Zorluklarla dolu ancak en azından umut ışığı veren bir süreç başladı. Filistin'de Ebu Mazen'i başkanlığa getiren seçimin hemen ardından pazartesi günü İsrail meclisi Knesset, 56'ya karşı 58 oyla, yani kıl payı farkla yeni Şaron hükümetine güven oyu verdi. Başbakan Şaron'un hükümetinin yapısı ve aldığı oyların dağılımı, İsrail siyasetinde yeni bir mevzilenmenin başlangıcı gibi de görülebilir.
Hükümetteki ortaklar Şaron'un Likud partisi, İşçi Partisi ve dinci Birleşik Tevrat Yahudiliği Partisi. Likud'dan 13 milletvekili hükümete karşı oy kullandı. Arap milletvekillerinden ikisi çekimser kalarak olumlu sonuca katkıda bulundu. Şaron'un Arap ülkelerinden gelen Yahudiler'in temsilcisi dinci parti Şas'ı da yakında hükümete katılmaya ikna etmesi bekleniyor.
Bu tablo İsrail'in Filistin seçimine vereceği cevabın da ana hatlarını bir bakıma özetliyor. Şaron'un Gazze'den tek taraflı çekilme kararı ülkedeki radikal dinci ve dinci/milliyetçi kesimde muazzam bir ayaklanma başlatmış. Ordu içinden 200'den fazla subay çekilme emirlerine uymayacaklarını bir bildiriyle açıkladı. Radikal yerleşimciler sert ve şiddet tehditleri içeren bir kampanya başlattı. Pazar gecesi yemekten dönerken 30-40 gençten oluşan bir yerleşimci grubunun İsrail Maliye Bakanı Netanyahu'nun yemek yediği restoranın karşısında hayli gürültülü şekilde gösteri yaptıklarını gördük.
İsrailliler'in bir kısmında geri çekilmenin İsrail'in Yahudi nüfusu içinde büyük bir parçalanmaya yol açacağı endişesi var. Yerleşimcilerin şiddete başvurmaları halinde İsrail ordusunun da buna mukabele edeceğinden ve şiddetli bir çatışma yaşanacağından korkanlar çok.
Bu soruyu kendisine yönelttiğimde İbrani Üniversitesi siyaset bilimi profesörlerinden Şlomo Avineri, yerleşimcilerin işi kan dökmeye kadar götüremeyeceklerine inandığını söyledi. Ancak bu şiddetli muhalefetin Gazze'den çekilme sürecinin ne kadar güç olacağını gösterdiğini, o nedenle de bu yıl Suriye cephesinde de Filistin-İsrail ilişkilerinde de büyük hamlelerin beklenmemesi gerektiğini ekledi.

GÜVEN TAZELEME ŞART
Filistinliler'in daha altı ay önce Gazze'den çekilmenin de mümkün olmayacağına inandığını anlattı. Avineri'ye göre Gazze çekilmesinin aynı zamanda batı Şeria'daki dört yerleşim bölgesinden çekilmeyi de içerdiğine dikkat etmek gerek.
İsrail toplumunda ciddi bir kutuplaşma yaratacak böylesi bir adımın kendi durdurulamaz dinamiğini de yaratacağı inancında. Knesset'teki oylamada sol bir partinin de Gazze'den çekilmeye destek vermiş olması, İşçi Partisi'nin hükümetteki varlığı ona göre bu görüşü doğruluyor. Eğer beklediği gibi İsrail siyasetinde bir yeni mevzilenme ihtimali doğduysa artık barışın yolunun açılacağı kanısında.
Avrupalılar'ın bu süreçte çok belirleyici bir rol oynamaları söz konusu değil. Ancak Filistinliler'e yeniden yapılanmalarında yardımcı olabilirler. Nihai çözümün hemen gündeme gelmesi de Avineri'ye göre doğru olmaz. İki tarafın da birbirileriyle güven tazelemeleri gerekiyor.
Avineri'ye göre Arafat'ın şiddet yoluyla İsrail'i dize getirme politikaları İsrail solunu ve genel kamuoyunda mevcut barış yanlısı havayı yok etti. Daha doğrusu Filistinliler'in İsrail'in varlığını kabullendiklerine dair inancı yıktı.

YARIN:
Şaron'un danşman Filistinliler'in dönüş haklar için ne diyor?
Yaraların sarılması için ne yapılmalı? Şaron'un tarihi şansı...