|
 |
 |
 |
 |
|
1 YTL alın milyoner olun
Yeni Türk Lirası sadece ekonomistlerin değil, koleksiyoncuların da göz bebeği. A ve B serisi 1 YTL'nin saklamasını öneren uzmanlar, "İyi korunmuş paralar yıllar sonra çok değerli olacak" diyor.
Sıfırları gitti değeri arttı
Türk Lirası'ndan altı sıfır atılması para koleksiyoncularını da harekete geçirdi. Uzmanlar da "Elinize geçen A ve B serisi 1 YTL, 30 yıl sonra çok değerli olacak" diyor. İşte eski ya da yeni Türk Liraları'ndan binlerce dolar kazanmanın yolları.
Aşırı değer kaybettiği için altı sıfırı atılan Türk Lirası, koleksiyoncuların gözünde her geçen gün daha da kıymetleniyor. Bazılarının değeri binlerce dolara ulaşıyor. Bu durum konunun uzmanlarının olduğu kadar, amatörlerin de ilgisini çekmeye başladı. Çünkü bugün sahip olduğunuz eski bir Türk Lirası, 20 yıl sonra koleksiyoncuları peşinden koşturabilecek özellikte olabilir. Özellikle çilse yani kullanılmamışsa... Bunun yanı sıra A ve B gibi ilk serilere ait olan veya az sayıda basılan paralar da yeni olsalar da, eski olsalar da değerli kabul ediliyor. Yeni Türk Lirası ile tanıştığımız bugünler para koleksiyoncuları için daha da önemli. Her yıl yenilediği "Türkiye Cumhuriyeti Paraları"nda Türk Lirası'na ilişkin geniş bilgiler veren Mehmet Nurcan Deniz, "Piyasaya çıkan A ve B serisi bir liraları saklayın. Çünkü bunların koleksiyoncular açısından değeri çok büyük" diyor. Tabii, 1 Yeni Türk Lirası'nın değer kazanması için 30 yılın geçmesini de beklemek gerek.
GERİ DÖNMEYEN PARALAR
Deniz'in hazırladığı kitap, Türk Lirası'nın koleksiyoncular açısından nasıl değerlendirileceği konusunda iyi bir kaynak. Paraların değişen fiyatları belirtiliyor. 30 yıldır para koleksiyonculuğuyla uğraşan Deniz, meraklıların yılda birkaç kere bir araya gelip ellerindeki paraları açık artırmayla sattıklarını dile getiriyor: "En büyük ilgi tabii ki en nadir paralara gösteriliyor. Merkez Bankası'nın kayıtlarına göre geriye dönmeyen 1. emisyona ait 85 tane paramız var. Neden dönmedikleri belli değil. Bir rivayete göre Atatürk'e İzmir'de yapılan suikast yüzünden kaybolmuş. Suikastçiyle 40 bin liraya anlaşılmış. Bu paraların suikastçiye kaparo olarak verildiği düşünülüyor. Ayrıca bir yerlerde saklı kalmış, hala bulunmayı bekleyen paralar olabilir."
ÇEKMECELERİ KARIŞTIRIN
Bundan 20 yıl öncesini hatırlayanlar için 6. emisyon grubuna dahil olan paraların büyük hatırası olabilir. O zamanlar bir gazoz ve simit almaya yeten 5 liranın bazı serileri şu an ortalama 15 dolar. 20 liranın A serisi 25 dolar ederken, 50 liranın Z serisi 160, 100 liranın A serisi 60 dolar civarında. Arka yüzünde  Boğaziçi Köprüsü'nün yer aldığı mor binliklerin ederi ise serisine göre 10-600 dolar arasında. Daha yakın tarihlere gelecek olursak, çekmecesini karıştıranların onluk ve yüzlüklerini bulabileceği 7. emisyon grubu karşımıza çıkıyor. 1979'da çıkan ve 1987'da tedavülden kaldırılan 10, 100, 500 ve bin liraların değeri, ancak 1- 30 dolar arasında. Bunun yanı sıra arkasında Mimar Sinan'ın bulunduğu yeşil renkli 10 bin liranın satış fiyatı 150 dolara kadar çıkabiliyor. Bunların arasında bazıları hala piyasada olsa da koleksiyon değeri çok yüksek. Örneğin 5 milyon liranın A, B, C serisi. Deniz bunun sebebini şöyle açıklıyor: "Atatürk'ün 7. emisyon paralarında üç farklı filigram kullanılmıştır. Onlar çok nadirdir. Çünkü Atatürk'ün farklı resimleri var. Yurtdışında para basılırken, kağıt bitmiş ve yerine yeni kağıt konulmuş. O zaman da filigram farklı bir şekilde çıkmış. Bu koleksiyoncular için çok değerli."
KOLEKSİYONCULAR BEKLİYOR
Uzmanlara göre Yeni Türk Lirası'nda ilk çıkan seriler çok değerli olacak. Örneğin elinize geçen ilk kağıt 1 YTL'yi mutlaka saklayın. Çünkü bunlar bir yıl sonra basılmayacak. Özellikle bu 1 liranın A serisinden olana rastlarsanız çok şanslısınız. Çünkü pek çok koleksiyoncu bunu elde etmek için yeni yılın ilk günlerini Merkez Bankası'- nın kapısında geçiriyor. Zaten bu paralara ulaşmak için yüzde 20 daha fazla ödemeye razılar. Koleksiyoncular bu paraların 25-30 yıl sonra çil olmak kaydıyla çok değerli olacağını söylüyor. Ayrıca pek çok görüşe göre 8. emisyon olan Yeni Türk Lirası'na geçtikten sonra, eski paraların koleksiyon değeri daha da artacak. "Ben de evimde para buldum, nasıl satabilirim?" diyenler için Mehmet Nurcan Deniz'in bazı önerileri bulunuyor. Deniz'e göre bu paraların koleksiyon değeri taşıması için temiz olması gerekiyor. Örneğin ikiye katlanmışsa değeri yarı yarıya; çok yıpranmışsa 10'da bire düşüyor. Bunun yanı sıra bu işi yapan kişileri bulmak da çok önemli. Nümizmatik Derneği'nden veya Deniz'in kitabından bu kişilere ulaşmak mümkün.
Ece Koçal
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
