Enflasyon neden düştü?
Geçen yıl tüketici enflasyonunda tek haneyi gördük. Tam 34 yıl sonra % 9,32 oranı ile olmaz sanılanı gerçekleştirdik. Peki bu nasıl oldu? Birinci neden, beş yıl kesintisiz bir program uyguladık. IMF ile yapılan 18. anlaşma, arada krizler olsa da, hedeflediği sonuca ulaştı. Hatırlarsınız, 2000 yılı başında uygulamaya konulan programın adı "Enflasyonu Düşürme Programı" idi. Öngörülen para, kamu finansmanı, gelir ve ücret politikaları bu hedefe odaklanmıştı. Bekleyişleri yönlendirmeyi amaçlanmıştı. Bu yöntem ile "geriye bakarak kendi kendini besleyen fiyat artışları sarmalının" kırılacağı düşünülmüştü. Bunların hepsi gerçekleşti. Finans sektörünün büyük yara almasına karşın makroekonomik göstergeler düşük bir enflasyon ortamında yeni bir dengeye oturdu. İkinci neden, 2000 yılından bu yana Türkiye'yi yöneten hükümetlerin, program gereklerini büyük ölçüde yerine getirmeleriydi. Başlangıçta, başka seçenek kalmadığı için uygulamaya biraz isteksiz konulan program, daha sonra ortaya çıkan krizlerin uyarıcı ve ürkütücü etkisi ile, vazgeçilmez oldu. Hükümetleri zorlayan bir başka etken de Avrupa Birliği idi. Tek haneli enflasyon AB serüveninin olmazsa olmaz koşuluydu. Üçüncü neden ise, halkın da bunu artık istemesiydi. Kamuoyu inanmadan ve istemeden fiyat artışlarının hızını kesmek oldukça zordur. Bazıları "düşünce ne olacak?" diye sormadan edemedi ama artış hızı kesilen enflasyon sonunda onları da memnun etti. Bir başka neden ise, Doların TL'ye kıyasla değer kaybetmesiydi . Sağlıklı politika uygulamaları TL'yi güçlendirdi. Düşmez denilen Doların değeri, Euro'nun da desteği ile, aşağıya indi. Dolarize olmuş bir ekonomiye yapılacak bu tür bir şok, bekleyişleri değiştirdi. Bu nedenlere, iki yıldır süren politik istikrarı ve gerçekleştirilen yapısal önlemleri de kattığınız da karşımıza tek haneli bir enflasyon çıktı. Başlangıçta düşünülenler gerçekleşti. Türkiye çok önemli bir hastalığından kurtuldu.
|