|
|
|
|
|
|
ABD ile şimdi de 'ekümenik' krizi
ABD'nin Ankara Büyükelçisi Edelman'ın vereceği resepsiyonun krizi sürüyor. Edelman'ın davetiyede Patrik Bartholomeos için ekümenik sıfatını kaldırmaması ilişkileri gerdi.
İSTEMEYEN GELMESİN Elçinin 'İstemeyen gelmesin' mesajı üzerine de Başbakanlık Müsteşarı Dinçer 'Resepsiyona gitmeyin' diye genelge yayınladı.
'Ekümenik' sıfatı tartışması yeniden
Avrupa Birliği'yle 17 Aralık dönemeci öncesinde Washington ile Ankara arasında eski tartışma yeniden alevlendi: Fener Patriği ekümenik değil.
ABD Büyükelçisi Eric Edelman'ın şu aralar Türkiye'de bulunan ABD'deki Rum cemaatinin önde gelenleri onuruna verilecek resepsiyonun davetiyelerinde Fener Rum Patriği Bartholomeos için 'ekümenik' sıfatını kullanması, Ankara'da dönem dönem gündeme gelen kavgayı canlandırdı. 'Ekümenik' tartışması, geçen haftalarda Irak ve Felluce nedeniyle gerilen Türk-ABD ilişkilerinde yeni bir krize neden oldu.
ARHONLAR ONURUNA Ankara, 'Evrensel' anlamına gelen ve Fener Rum Patriği'nin Ortodoks dünyasında "eşitler arasında birinci" (16 diğer Ortodoks patriğinin en kıdemlisi) olduğuna işaret eden 'ekümenik' sıfatına itiraz ediyor. Krizin 17 Aralık'a iki hafta kala ve ABD'deki Rum cemaatinin önde gelen üyelerinin Türkiye ziyaretine denk gelmesi dikkat çekti. 'Arhon'lar adı verilen ve varlıklı Rum işadamı ve hayırseverlerden oluşan bir grup Amerikalı Rum, Haçlı Seferleri sırasında İstanbul'dan Roma'ya taşınan iki azizin kemiklerinin Fener'e iadesi nedeniyle Türkiye'yi ziyaret ediyor. Edelman da, davetiyesinde Patrik'e 'ekümenik' sıfatı eklenmesi nedeniyle kriz yaratan resepsiyonu, bu akşam Arhonlar onuruna veriyor.
BOYKOT GENELGESİ Dışişleri Bakanlığı, ABD nezdinde girişimde bulunarak rahatsızlığını iletti. Dışişleri Müsteşarı Ali Tuygan, geçen hafta görüştüğü ABD Büyükelçisi Eric Edelman'a, Türkiye'de kabul görmeyen bir sıfatın kullanılmaması ve yasalara saygılı olunması gerektiğini söyledi. ABD'nin, Bartholomeos'u 'ekümenik' olarak kabul ettiğini belirten Edelman ise, "Bu konudaki politikamızda hiçbir değişiklik yok ve olmayacak. Tepki gösteren gelmesin" mesajı verdi. Bunun üzerine Başbakanlık Müsteşarı Ömer Dinçer bir genelge yayımlayıp resepsiyonun boykot edilmesi istedi.
GENELGE ESKİ ADET 58'inci Hükümet döneminde de, Bartholomeos'un Vatikan Büyükelçiliği'nde verdiği "2'nci John Paul ve Barış Hareketi" konulu konferansın davetiyelerinde yine 'ekümenik' sıfatı kullanılmış, dönemin Başbakanlık Müsteşarı Fikret Üçcan yine genelgeyle, devletten etkinliğe katılım olmamasını istemişti. Türkiye'nin Bartholomeos için 'ekümenik' sıfatını kullanmaması Avrupa Birliği tarafından da eleştiriliyor. 6 Ekim'de yayınlanan AB İlerleme Raporu'nun "dini özgürlükler" bölümünde, "Ekümenik Patrik ünvanının aleni olarak kullanılması hala yasaktır ve bazı dini azınlık kiliselerinin başkanlarının seçimi hala sıkı şartlara bağlıdır" deniyor.
Ekümenik nedir? Yunanca 'evrensel' anlamına gelen 'ekümene' sözcüğü, Hıristiyan dininin ve uygarlığının egemen olduğu coğrafi alanı ifade etmek için kullanılıyor. Fener Rum Patriği, Ortodokslar için "eşitler arasında birinci", yani 16 patriğin en kıdemlisi sayılıyor. Patrikhane tarihten gelen bir teamülle 'ekümenik' olduğunu savunurken,Türkiye' nin görüşü ise, Lozan'daki sözlü anlaşmaya göre, Patrikhane'nin işlevi, Türkiye'deki Rum azınlığın dini hizmetlerini yerine getirmekle sınırlı.
|
|
|
|
|
|
|
|
|