'Nazarlarınıza Rahmet'

Sovyetler Birliği'nin dağılmasında sonra 1994'te, tek başıma Orta Asya turuna çıktım. Trabzon'dan başlayan maceralı seyahatim Baku, Aşkabat, Taşkent, Semerkand, Buhara, Oş, Bişkek ve Almatı'ya kadar uzandı. Devamı vardı, ama 15 gün zor tahammül ettim. Gezimi Almatı'da kesip, İstanbul'a döndüm. Air Kazakistan'ın Tupolev 96 model uçağına kendimi attığımda, bir nevi İstanbul'a varmış gibi oldum. Zira uçakta bir Rus hostes ve Kazak pilotla ortak tanıdıklar yakalayıp sohbete koyulduk.

Tanıdıklar sayesinde ekonomi sınıfından, business class'a terfi edeceğimi beklerken, yolculuk uçağın kokpitinde kurulmuş olan sofranın başında izzet-i ikramla geçti. Uçak seyahatinin böyle olacağını, hiçbir zaman akla getiremeyeceğim bir şekilde, Almatı - İstanbul arasını kat ettim. Kokpit genişliği masa kurmaya izin verecek büyüklükte olması sebebiyle soframız iyi donatılmıştı. O dönem Air Kazakistan ve diğer Türk Cumhuriyetleri'nin filosunda Antonov, Tupolev ve Yakolev gibi Rus uçakları vardı. İç hat uçuşlarda, horozu, tavuğu koltuğunun altına sıkıştırana, kuzunun ayaklarını bağlayıp, koltuğa yerleştirenlere de rastlamak mümkündü. Şimdi o koltuklarda ne kuzular oturuyor, görmelisiniz. Aradan on yıl geçti. Bu defa yine Kazakistan'dayım ve Almatı'dan Çimkent'e uçmak için terminalin son derece şık VIP bölümünde uçuş saatini bekliyorum. Tabi Air Kazakistan gitmiş, yerine Air Astana kurulmuş. Filoda tek bir tane dahi eski uçaklardan yani Rus yapımı modellerden yok. Air Astana'nın filosunda Boeing'in çeşitli modelleriyle, iç hatlarda kullanılan Fokker 50 model pervaneli uçaklar yer almış.

Air Astana'nın uçuş noktalarını inceliyorum. ABD'de New York, Avrupa ve Rusya'nın çeşitli noktaları var. Ancak asıl dikkat çeken en fazla uçuş noktasının Türkiye'ye ait olması. Air Astana, İstanbul, Bodrum, Dalaman, Antalya ve İzmir'e sefer yapıyor. Kazakistan'dan Türkiye'ye turistik amaçlı seyahat revaçta. Bir çok Kazak'ta Antalya'yı ulaşılması zor bir tatil beldesi gibi anlatıyor. Oldukça makul fiyatlar sunan turlarla Kazakistan'dan Türkiye'ye gelenlerin sayısı da gittikçe artıyormuş. Kısaca, yeni havayolu Air Astana ve yeni uçaklarla Kazaklar önemli bir mesafe kaydetmişler. Uçakların içinde ikram ve hizmet çok iyi. Pilot ve hosteslerin davranışları son derece modern ve tıpkı Avrupa'da bir iç hat uçuşu havasında geçiyor. Uçağın içindeki anonslar İngilizce, Rusça ve Kazakça yapılıyor. İngilizce ve Rusça anonslar bana ve yol arkadaşıma klasik geliyor. Ancak, Kazakça anons başladığında anlamaya çalışırken olabildiğince eğlenceli oluyor. Mesala, hostes her anonsun sonunda, 'Nazarlarınıza Rahmet' diye hoş bir sesle hitabını sona erdirirken, gayri ihtiyari bizim de 'Ceddinize Rahmet' şeklinde karşılığımız oluyordu. Biz onlara 'Cedde Rahmet'i, onlar da bize 'Nazara Rahmet'i öğretene kadar işin içinden çıkamadık. 'Nazarlarınıza Rahmet' deyiminin bizdeki karşılığı nedir diye kelime hazinemizi gözden geçirdik. 'Dikkatleriniz için teşekkür' manasında kullanılıyormuş. Teşekkür anlamındaki 'Rahmet' sözcüğü ise zaten dilden düşmüyor.