kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Euro 2004
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Bilgi ve Yaşam
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
    Kampüs
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Abdurrahman Yildirim @ SABAH
 

Program 3 yıllık olacak, kanun öyle diyor

IMF heyetinin 8. Gözden Geçirme ve 2005 sonrası için yeni bir program hazırlama konusundaki görüşmeleri Ankara'da resmen başladı. IMF üst düzey yetkilileri de heyetle Türkiye'ye gelerek, Şubat 2005 sonrasında bugünkü programın yerine konulacak yeni programın çatısını konuşuyorlar.
IMF'den kurtulmaya çalışan bir hükümeti yeniden bu kurumla anlaşmaya zorlayan bir kaç neden var.
* Dış finans kaynaklarının azalması nedenlerden biri. ABD'nin faiz artırımına gidecek olması, sermayeyi gelişmekte olan ülkelerden Amerika'ya doğru yöneltiyor. Dışarıdan borçlanmanın maliyeti artmış durumda. Zaman içinde ABD faiz artırdıkça maliyetler daha da yükselebilir.
* Türkiye'nin giderek artan biçimde döviz açığı vermesi de yeni programın ana nedenlerinden biri. Bu yılki açık 10 milyar doların üstüne çıkmaya aday. Büyüme hızı düşürülmedikten sonra aynı açık gelecek yıl da söz konusu olacak. Yani finanse edilecek cari açık rakamı katlanacak. Üstelik dışarıdan fonlama imkanının azaldığı ve maliyetinin yükseldiği bir dönemde bu gerçekleşiyor.
* Üçüncü neden, dış fonlamanın azaldığı, maliyetinin yükseldiği bir ortamda cari açık yani döviz açığı katlanırken, IMF'ye dış borç geri ödemesi artıyor. IMF'ye 2005'de 7.8 milyar dolar, 2006'da 10.7 milyar dolarlık borç geri ödemesi yapılacak. 10 milyar doları aşan döviz açığının üzerine bir de IMF'ye borç geri ödemeleri eklendiğinde yıllık 20 milyar dolarlık ekstra kaynak ihtiyacı ortaya çıkar. Kamu kesiminin yapacağı diğer dış borç ödemeleri bunun içinde yok. 20 milyar dolarlık parayı da IMF'nin veya başka uluslararası kuruluşun desteği olmadan sağlamak çok zor.

-Üç yıllık bütçe zorunlu: Bu nedenle IMF ile yeni bir anlaşma yapmak zorunluğu var.
Üstelik bu anlaşmanın IMF'den yapılacak borç geri ödemelerini erteleyici veya yeni kaynak sağlayıcı nitelikte sıkı bir anlaşma olması gerekiyor.
Böyle bir anlaşma da öyle bir yıllık filan olmaz. Bırakın IMF'yi, bir yıllık anlaşma sanki hükümetin bırakıp seçime gideceği izlenimi yaratır. Ters teper. Vade 2-3 yıla çıktığında da, orta vadeyi konuşuyor olacağız. IMF'nin de üzerinde durduğu bu. Türkiye'de zaten kanun gereği üç yıllık bir bütçeye geçmek zorunda.

-Hazırlık başlamış olmalı: 24 Aralık 2003 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'na göre, hükümetler artık bütçeleri yıllık değil üç yıllık yapacak. Kanunun 15. maddesi bu konuyu kapsıyor. 16. Maddesi, bütçe sürecini, mayıs sonunda DPT'nin hazırlayacağı orta vadeli programı hükümetin kabul etmesiyle başlatıyor. Bu madde gereğince, orta vadeli programla ilgili olarak gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir ve gider tahminleri, hedef açık ve borçlanma durumunu içeren planın Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanıp ve Haziran 15'ine kadar Yüksek Planlama Kurulu tarafından kabul edilerek Resmi Gazete'de yayımlanması gerekiyor.

-Sürpriz değil: Bu Kanun'un yürürlük tarihi 1 Ocak 2005. Uygulamanın 2005'te başlayacağı dikkate alınırsa orta vadeli program çalışmaları zaten başlatılmış olmalı. Dolayısıyla IMF ile konuşulacak ve üzerinde anlaşılacak program, Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu'nun gereği olan orta vadeli bir program olacak. Önümüzdeki dönemde kanundan ve hayatın gerçeklerinden dolayı üç yıllık programla karşılaşmamız sürpriz değil.

-Sonuç: "Yeri geldimi bir gemi tuz yiyecek, üstüne su içmeyeceksin"
Türk Atasözü

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Bankalarda 5 Temmuz hazırlığı   / 16-06-2004
 Vergide çarpık yapı çarpık sonuç   / 15-06-2004
 Para sahipleri farsatı kaçırmadı   / 14-06-2004
 Ne oldu bizim borsamıza?   / 11-06-2004
 Faiz dışı fazla indirimi isterken cari açığın artacağını düşündün mü hiç   / 10-06-2004
 Program 3 yıllık olacak, kanun öyle diyor   / 09-06-2004
 25 milyar dolar belediyelere bırakılsın   / 08-06-2004
 Etkili bir yatırım kararı için önce bu sorulara yanıt verin   / 07-06-2004
 Böyle gitmez, kapsamlı bir reformla özelleştirme de özelleştirilmeli   / 04-06-2004
 İmar'da görev ihmali dersen işe siyasilerden başlamalı   / 03-06-2004
ABDURRAHMAN YILDIRIM
IMF'li 5 yılın bilançosu
Ekonomide önümüzdeki dönemin...
İLKER SARIER
"Politik" Kürtler!
Eski DEP milletvekilleri Zana ve...
Yine başı dertte
Ünlü şarkıcı Seda Sayan'ın erkek kardeşi Sedat Sayan ile iki arkadaşı...
Çölleşmenin çözümü var
Bugün Dünya Çölleşmeyle Mücadele Günü. NASA’ya göre, dünya...
IMKB
E: 17,099 D:% -0.76
DOLAR
S: 1,498,000 D:% -0.07
EURO
S: 1,807,000 D:% -0.28
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Bilgi ve Yaşam | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.