 |  |
Hadi '16-16' yapalım!
Cinselliğin Tuhaf Dili
 Başlıktaki '16-16' rakamının ne anlama geldiğini merak ettiniz tabii. Açıklayacağım... Ama önce biraz sabır.
Türkiye ağır aksak da olsa Avrupa Birliği yolunda ilerliyor ya... Siyasetçiler ve bürokrasi haricindeki çeşitli kuruluşlar da bu yönde çalışıyor. Mesela yayınevleri AB'yi ve Avrupa'yı çeşitli açılardan inceleyen kitaplar çıkarıyor.
Literatür Yayınları'nın birer ikişer Türkçe'ye kazandırdığı "Avrupa'yı Kurmak" dizisi de bunlar arasında. Almanya, İngiltere, İspanya, İtalya ve Fransa'dan birer yayınevinin ortak projesi bu. 'Ne gibi konular var' derseniz... İşte birkaçı: Kentler, Rönesans, Aydınlanma, İslam, aile, demokrasi, kadınlar, üniversiteler.
Konuları işin uzmanı kaleme alıyor ama bunu ortalama okuru sıkmadan, bunaltmadan, bilimin katır kutur dilini kullanmadan yapıyor.
***
Geçen gün, işte bu diziden çıkan 'Avrupa Kültüründe Kusursuz Dil Arayışı'nı okuyordum. İtalyanlar'ın en medyatik bilimadamı... Orta Çağ uzmanı... Dil cambazı... Romancı... Çok satmanın ve ünlü olmanın illa da sıradanlaşma anlamına gelmediğini ispatlayan fırlama profesör Umberto Eco yazmış (Hani 'Gülün Adı' adlı romanı filme de çekilmişti).
Soracaksınız: Bu dil konusu o kadar da önemli mi? Evet, önemli! Çünkü... Avrupa'da çok sayıda dil konuşuluyor. Tabii AB'ye üye olan ülkelerin sayısı artınca ortaya ciddi bir dil sorunu çıktı. Daha doğrusu tercüme sorunu. Düşünsenize... Toplantı yapılıyor. İngilizce'yi, Fransızca'ya; Almanca'yı, İtalyanca'ya; İspanyolca'yı Yunanca'ya çevirmek gerekiyor. AB her yıl bu tercümeler için trilyonlar harcıyor.
Demem o ki Umberto amcanın bu dil meselesine el atması boşuna değil. O da çeşitli alfabeleri; kültürlerin üstünde, Esperanto gibi ortak bir dil yaratma çabalarını filan incelemiş.
Çok ilginç örnekler var.
Neyse... İşte o arada rastladım '16-16'ya.
Biliyorsunuz eski Mısır'da, binlerce yıl önce, hiyeroglif denilen resim-yazı vardı. Mesela 'akbaba' figürü birçok anlama geliyordu: Anne, görme, bir şeyin sonu, geleceğin bilinmesi, yıl, gök, acıma... Eski Mısırlılar sayıları da bir kavramı iletmek için kullanmışlardı.
Ve sonunda 16-16'nın sırrına geldik:
***
Eski Mısır'da 16 rakamı 'zevk' anlamına da geliyordu. Çünkü 16'nın ergenliğe adım atma yaşı olduğu kabul edilmişti. '16' cinselliğin başladığını, kişinin artık cinsel haz aldığını ifade ediyordu.
Eh, buradan ne çıkar? Siz olsanız 'cinsel birleşmeyi', 'seks'i nasıl anlatırsınız? Evet, bildiniz: '16-16'!
Lafı uzattık ama değdi, değil mi? Not: Eco belirtmemiş. Ancak olayın yoğunluğuna ve de 'pozisyonuna' göre bu kavram '1616', '16 16' ya da '161616' diye de yazılıyordu herhalde!
|
