kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Bilgi ve Yaşam
    Otomobil
    Sinema
    Hobi
    Çizerler
Günaydın
ATV
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Soli Ozel @ SABAH
 

Bremer'in kumarı

Irak'taki Amerikan işgali geçen haftadan itibaren yeni bir düzleme kaydı. İşgal yönetiminin başındaki Paul Bremer, Felluce merkezli Sünni direnişe ve radikal Şii lider Mukteda Es Sadr'a savaş açtı. Bu savaşında başarılı olmaması halinde Irak'ta düzenin tutturulabilmesi ya da bunu Amerikalılar'ın gerçekleştirebilmesi iyice güçleşecek.
Felluce kentindeki Sünni direnişe karşı başlatılan ve ağır silahlarla da desteklenen hare- kâtın muhtemel amacı 30 Haziran'daki egemenlik teslimine kadar bu direnişin kırılması. Geçen hafta dört Amerikalı'nın öldürülmesi, parçalanması ve köprülerden asılmasının intikamını alma duygusunun da mutlaka yapılanda payı var. Dün, gerek Felluce gerekse Ramadi kentlerinden gelen haberler Amerikan ordusunun dişine göre bir hasım bulduğunu da gösteriyor.
Sünni üçgenindeki direnişe karşı başlattığı bu saldırıda Amerikan güçleri hedeflerine ulaşamadıkları takdirde 30 Haziran'da gerçekleşmesi beklenen egemenlik devri de tehlikeye girebilir. Üstelik Amerikan ordusuna karşı kazanılmış bir zafer, direnişi güçlendireceği gibi yeni katılımların da önünü açar. Amerika'ya kafa tutmayı becermiş Sünni Araplar'ın yeniden iktidara talip olmaları ihtimali ise kendilerini Irak'ı yönetmeye hazırlayan Şii liderliğini farklı arayışlara itebilir. Benzer şekilde eski rejimin izlerini taşıyan bir iktidarı katiyen kabul etmeyecek Kürtler'in de her an ayrılmaya hazırlanmaları beklenebilir.
İran'dan destek alıyor
Bremer'in asıl şaşırtıcı hamlesi bunca aydır varlığına göz yumduğu Mukteda Es Sadr'a saldırmasıydı. Sadr çok saygın ve Saddam Hüseyince öldürülmüş bir Ayetullah babanın oğlu olması nedeniyle, hiçbir dini ağırlık taşımamasına rağmen kendisine Şii liderliği içinde bir yer bulabildi. Özellikle Bağdat varoşlarındaki fakir Şiiler'den destek aldı. Radikal bir söylemle ve diğer Şii liderlerin aksine ABD yönetimiyle hiçbir işbirliğine girmeme kararıyla kendisini farklılaştırdı. İran'dan ciddi ölçüde destek aldığı da biliniyor.
İşgalin başlarında Ayetullah Sistani'ye bağli iki camiyi işgal etmeye çalışması fena geri tepmiş ondan sonra Sistani ile ilişkilerinde daha dikkatli olmuştu. Son zamanlarda ise keskin radikalizminin de etkisiyle popülaritesinin azaldığı söyleniyordu.
Felluce ve Sadr'a egemenlik devrine kadar istikrarı sağlamak amacıyla saldırırken Bremer bir hesap hatası yapmış olabilir. Sürekli Sünniler'le Şiiler arasında bir iç savaş olabileceğini gündeme getiren Amerikalılar herhalde Nasıriye ve Bağdat'ta görüldüğü gibi iki tarafın milislerinin birlikte dire- neceklerini hesap etmemişti.
Güvenlik gücü taraf değiştirdi
Ayetullah Sistani'ye bağlılılığını ilan ederek Amerikalılar'ın kolay kolay çatışmaya giremeyecekleri Necef'e çekilen Sadr ise hesabını gücünü artırmak üzerine kuruyor. Çatışmaların radikalleştireceği Şii kitleleri arkasına alarak ve Sünni direnişle işbirliği yaparak sayıları yetersiz kalan Amerikan askerlerine kök söktürebileceğini düşünüyor.
Bremer ise diğer Şii liderler tarafından da sevilmediğini bildiği Sadr'ı ve ona bağlı Mehdi Ordusu'nu ABD ordusunun üstün askeri gücüyle kısa sürede ezebileceğini düşünmüştür. Ancak belli ki ilk belirtileri ortaya çıkan Şii-Sünni işbirliğini öngöremedi. Tıpkı Irak güvenlik güçlerinden askerlerin bazı yerlerde Sadr kuvvetlerine katılmalarını öngöremediği gibi.
Şii hiyerarşisindekilerin de Sadr'dan kurtulmak istediklerine şüphe yok. Ancak hiçbiri Amerikalılar'la savaşan Mukteda'ya karşı tavır alamaz. Dahası sivil Şii ölümleri arttıkça radikalleşecek toplumlarını da işgal yönetimiyle işbirliğini sürdürmeye ikna etmeleri kolay olmaz.
Sonucu şimdiden kestirmek güç. Ancak Felluce'yi bastırmayı, Sadr'ı ise etkisizleştirmeyi beceremeyecek bir Amerikan yönetiminin Irak'ı istediği şekle sokması imkânsız de- ğilse bile çok zor olur.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Yaklaşım farkı   / 22-04-2004
 Basiretin İngilizcesi ne ki?   / 18-04-2004
 Karar zamanı   / 15-04-2004
 Siyasi basiretsizlik   / 11-04-2004
 Bremer'in kumarı   / 08-04-2004
 Çözümün anlamı   / 04-04-2004
 Seçimin ardından   / 01-04-2004
 Sonun başlangıcı?   / 28-03-2004
 Cehennemin kapıları   / 25-03-2004
 Bu, Şaron yönetiminin 'yumuşamadık' mesajı   / 23-03-2004
SOLİ ÖZEL
100 yaş
Kıbrıs'taki oylama ve bunun etrafındaki...
Zirve bordo-mavi : 2-0
Zirve bordo-mavi : 2-0
10 haftada 30 puan alan Ziya Doğan'ın öğrencileri bugün Fenerbahçe,...
İntihar saldırısı gibi
İntihar saldırısı gibi
Trabzon 2-0 öne geçtikten sonra bir taraftar sahaya girince maç...
Erdoğan: Bana göre Rumlar kaybetmiştir
Erdoğan: Bana göre Rumlar kaybetmiştir
Başbakan Erdoğan, Rumlar'ın çözüm için atılmış iyi niyet adımını heba...
Sosyalist konuklar
Sosyalist konuklar
CHP lideri Baykal'ın davetini kabul eden Avrupalı Sosyalist...
Rumlar 'iki devlet' dedi
Rumlar 'iki devlet' dedi
Rus kesiminde hayır' oylarının evet' oylarından çok yüksek çıkması...
'Yeni dönemde Denktaş'a yer yok'
'Yeni dönemde Denktaş'a yer yok'
KKTC Başbakanı Mehmet Ali Talat, KKTC Cumhurbaşkanı Rauf...
Hoşçakal Cilalı İbo
Türk tiyatrosunun en kıdemli oyuncularından olan ve 'Cilalı İbo'...
Hissetmiş gibi
Popstar yarışmacısı Bayhan'ın "plakçısı" olarak tanınan ve bir süre...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Bilgi ve Yaşam | Sarı Sayfalar | Otomobil
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.