 |  |
 |
|
Picasso neyi anlatıyordu?
 Savaşa karşı olmanın simgesi.. Barış'ın simgesi.. Tamam da.. Nedir bu simgeler.. Guernica'daki sembolizmi açıklaması istendiğinde Picasso "Simgelerini açıklamak ressamın görevi değildir. Eğer ressam duygularını kelimelerle anlatmak isteseydi, çizmez, oturur yazardı. Resme bakanlar sembolleri kendileri tercüme etmelidirler.. Nasıl hissediyor, nasıl anlıyorlarsa.." demişti..
Guernica'yı "Tercüme eden" sayısız yazı okudum.. En güzeli aylar önce Cumhuriyet'in Pazar ekinde yayınlanmıştı. Kesip saklamışım..
***
Resmin en sağında, yıkılan bir binanın uçuşan parçaları arasında, kollarını yakarırcasına göğe kaldırmış bir kadın. Onun hemen yanında, iki kadın figürü daha: Biri şaşkın, ürkek, donakalmış; elinde gaz lambası, sanki bir şeyleri aydınlatmak için ileri atılmış. Öbürü, acılar içinde yere çökmüş.
Bunlar, bir bakışta tanıdığımız, acı çeken insanlar. Resmin solundaki, ağıt yakan anne ve kucağındaki ölü bebek de öyle. Resmin önalanında, boylu boyunca yatan asker; askerin kopuk elinde kırık bir kılıç; kesik başı, yere düşmüş bir büst sanki. İşte bu asker, resimdeki kadın figürlerinden farklı; bildik bireylerden çok, bir tip olduğu açık. Resmin sol ortalarını neredeyse tümüyle kaplayan boğa ile at da bir anlamda simgesel: Acılara bo- ğulmuş İspanya'nın, boğa güreşinden alınmış kırık dökük imgeleri...
"Guernica"nın çağdaş büyüleyiciliği, çok derin bir acının yansılarını, kalıplaşmış figürlerin beylik yollardan çizilmesinde değil, formların kırılıp çarpıtılmasında yakalamış olmasında belki de. Picasso'nun formları dehşeti yaşıyor; imgelerinde dehşet yankı- lanıyor; resmin kendisi dehşeti soluyor.
"Guernica", sıradan bir protesto olarak değil, resim sanatının acılarından doğan bir başyapıtı olarak baş kaldırıyor.
|
