Parasal yatırım çok doğrudan yatırım yok Her üç yılda bir derin güvensizlik

Parasal yatırım çok doğrudan yatırım yok

Türkiye yabancı yatırımları çekmek için ilk kez dünyanın en büyük şirket yöneticilerini ve patronlarını İstanbul'da ağırlayarak yatırım ortamı için neler istendiğini soracak. Bugün İstanbul'da başlayacak toplantı yatırım ortamının iyileştirilmesi ve tanıtım bakımından yararlı sonuçlar doğurabilir.
Toplantının hemen öncesinde Türkiye'nin 2003 yılına ait Ödemeler Dengesi istatistikleri yayımlandı. Aradaki ilgi ise yabancıların Türkiye'de yaptıkları yatırımlar ile Türkler'in yurtdışı yatırımlarının bu istatiskilerde yer alması. Bitişikteki tabloda bu veriler var. Doğrudan yatırımları çekmek açısından 2003 son 12 senenin en vasat yılı. 578 milyon dolarlık doğrudan yabancı yatırımı, 1992'den bu yana en düşük rakam. Türklerin yurtdışına yaptığı 499 milyon dolarlık doğrudan yatırım ise 12 yıl içinde en yüksek üçüncü yılı oluşturuyor. Yurtdışına yapılan doğrudan yatırımların Türkiye'de yapılan yabancı yatırımlarından çıkarılmasıyla bulunan "doğrudan net yatırım" miktarı 79 milyon dolarla neredeyse sıfırlanıyor.
3 11 milyar $ geldi- Rekor düşük düzeydeki doğrudan yatırıma karşılık ödemeler dengesinin başka verileri 2003'te Türkiye'ye rekor düzeyde para girişi olduğunu gösteriyor. Aradaki büyük uçurum da bu. 1.6 milyar doları bono, 1 milyar doları hisse senedi olmak üzere diğer kalemlerle birlikte toplam 5.7 milyar dolarlık fon girişi sağlanmış. Bir de kaynağı belirsiz olduğu için "net hata noksan" kaleminde 5.2 milyar dolarlık bir giriş daha var. Bu kalem de tarihinde ilk kez bu kadar fazla veriyor. Toplamda 10.9 milyar dolarlık bir sermaye girişi olmuş. Bu bir rekoru işaret ediyor.
3 94 sonrası da yaşandı- Yukarıdaki grafikten görülebileceği gibi, aslında benzer eğilim 1994 krizi sonrasında 1995, 1996 ve 1997 yıllarında ortaya çıkmıştı. Bu yıllarda Türkiye'ye her sene net 6-7 milyar dolar para girişi gerçekleşti ve yüzde 8 dolayında büyüme sağlandı. 2001 krizi sonrasında sermaye girişi çıtası 10 milyar dolar civarına yükselmiş gibi.
Dışarıdan şimdilik parasal yatırım var ama doğrudan yatırım yok. Ancak geçmiş eğilimler yeni yılda para girişinin sürebileceğine işaret ediyor. Bu yıl 10 milyar dolar daha gelirse ne olur? Doğrudan yatırımlar başlar mı? Bunun üzerinde ciddiyetle düşünülmesi gerekir.