Sökülen fabrikanın işsizleri

Anadolu'nun orta yerindeki iki şehre, iki fabrika kuralı 10 yıl kadar oldu. Önceki gün konuştuğumuzda, fabrikalarını söküp Ukrayna'ya taşıma kararı aldığını bildirdi.
Kendisi gibi fabrika sahibi olan arkadaşı da aynı kararı almış.
O da fabrikalarını Bulgaristan'a götürmeye karar vermiş.
Buruk bir ifade ile "İlk furyaya katılmadık, biraz geciktik ama yine de geç kalmış olmayız" dedi. İki tekstil fabrikasından birini taşımak için sökme işlemlerini başlatmış. Diğerlerinin de sırada olduğunu söyledi.
Bir fabrikasındaki işçi sayısı bin 500 civarındaymış. İşçilerinden sadece usta başlarını götürme kararı almış.
Tabi onlar da yurtdışında yaşamaya razı olursa. Diğer işçilerin durumunun ne olacağını sorduğumuzda, iş yeri değişikliği nedeniyle, işlerine son verme yoluna gideceğini söyledi. Her iki tekstilcinin fabrikalarını yurt dışına çıkarma kararının gerekçesi, ağır vergi, sigorta ve girdi maliyetlerinin yüksekliği.
Ayrıca, döviz kurunun çok düşmesi, enflasyondaki inişe rağmen yatırımların bir türlü canlanmaması.
Bir de son dönemde büyük oranda giriş yapan Çin mallarının baskısı...
Sonuçta sökülüp yurt dışına götürülme kararı alınan 3 fabrika ve Anadolu'nun göbeğinde 5 bini aşkın işsiz...

Meydandaki yakınma
Aslında son dönemde bunun yansımaları seçim meydanlarında da ortaya çıkıyor.
Siyasi parti liderleri ile yaptığımız sohbetlerde, meydanlarda ne gördüklerini sorduğumuzda hepsinin yanıtı aynı oluyor:
"En büyük yakınma; işsizlik..."
Açılan pankart, taşınan dövizlerde de aynı yakınma söz konusu.
Nitekim, Devlet İstatistik Enstitüsü'nün dünkü verileri de meydanlarda ortaya çıkan bu tabloyu doğruluyor. DİE'nin Ekim-Kasım-Aralık aylarını kapsayan verilerine göre, geçen yıl işsizlik oranı yüzde 10.3 olarak gerçekleşmiş. İşsiz sayısı 2 milyon 396 bin kişiye ulaşmış. Yani, 847 bin kişi işsiz kalmış.
Daha ilginci, bir yıl içinde buna 15 ve yukarısındaki çalışma yaşına ulaşmış 882 bin kişilik genç nüfus da eklenmiş.
İstihdam oranındaki düşüş de işsizlik oranı ile paralel doğrultuda.
Geçen yılın aynı dönemine göre, istihdam oranında Türkiye genelinde yüzde 2,5 oranında düşüş gerçekleşirken, kırsal kesimde bunun oranı yüzde 5.8 olmuş.
Kamu kesimi de farklı bir eğilim göstermemiş. Kamu kesiminde istihdam edilenlerin sayısı geçen yıla göre yüzde 2.8 oranında azalmış. Dolayısıyla bir yıl içinde işsizliğin giderilmesi konusunda herhangi bir gelişme yaşanmadığı gibi, sosyal patlamaya yol açabilecek zıplama gerçekleşmiş.

Katrilyonlar kasada
Ortaya çıkan bu işsizliği gidermek ve fabrikaların kapanmasının önüne geçmek için ne yapıldığına gelince;
Haydi, hükümet enflasyonda belirli seviyede inişi sürdürmek ve ekonomik istikrarı sağlamak için devleti iş kapısı olmaktan çıkarabilir.
Ancak, bütün bunlara rağmen, işsizlik için oluşturulan fonda biriken 9,5 katrilyon liranın ne işe yarayacağı ve nasıl kullanılacağı konusunda da bir fikir üretilemiyor.
Özel sektörün temsilcisi olan TOBB, kasasında 500 milyon dolar bulundurmakla övünüyor. Üyeleri ise fabrikalarını söküp yurt dışına taşınıyor.
Şimdi TOBB bu konuda ne yapsın, her önüne gelen üyesine de para dağıtamaz ki, yaklaşımı gösterilebilir.
Ancak bu parayı bankada tutmak yerine, geçen hafta KOBİ'ler için gerçekleştirildiği gibi belirli sektörlerin canlandırılması için kullanılması da düşünülemez mi?
Bir de buna Büyükşehir belediyelerini eklemek gerekiyor. Bir yanda kentte işsizlik diz boyuna çıkarken, belediye başkanları siyasi rant peşinde koşturuyor.
Bu tek bir parti için de söz konusu değil.
Hangi partiden olursa olsun, bir belediye başkanı tekrar aday olmuşsa, belediyenin olanaklarını "sosyal destek" adı altında dağıtmakla meşgul.
"Günde 100 bin ekmek, 120 bin aileye 500 kiloluk paketler halinde kömür" örneğinde olduğu gibi, toplamı trilyonlarca lirayı bulan ve adı sosyal yardım olan siyasi rant dağıtımı gerçekleştiriliyor.
İstihdam olanağı yaratacak, yani hemşerilerine balık dağıtmak yerine, olta kullanmayı öğretecek yatırımlar ise bir kenara bırakılıyor.
Sonuçta Türkiye, işsizler ordusuna yenilerini katıyor...