  |
|
Reel kesim ve borsada devir büyüklerin devri
2001 krizi sonrası iç pazar daraldı. Ekonomi daha çok ihracatla büyüyor. İhracata küçük şirketlerden çok, büyükler daha yatkın. Çünkü rekabet gücü, üretimde kalite, standart, satış sonrası servis, fiyat avantajı ve belirli bir büyüklük gerektiriyor. Bu da büyük şirketleri kriz sonrasında daha bir öne çıkartıyor.
Büyümeye karşılık istihdam artışı yok. Çünkü istihdamın yüzde 50'den fazlasını küçük ve ortaboy işletmeler yaratıyor. Bu şirketler kriz sonrasında henüz kendilerine gelemediler.
Buna karşılık borsada işlem gören büyük şirketlerin bilançoları parlak çıkıyor. Nitekim Türkiye'nin en büyük grubu olarak Koç Grubu'nun 2003 sonuçları da öyle çıktı. Koç Grubu, cirosunu yüzde 82 artışla 9.8 milyardan 17.8 milyar dolara çıkarmış. İhracatını 2.3 milyardan 3.7 milyar dolara yükseltmiş ve yüzde 60 büyütmüş. Vergi öncesi kârını 262 milyondan yüzde 320'lik artışla 1.1 milyar dolara yükseltmiş. Gerçekten büyük bir atak.
Bu tabloyu mali piyasalardaki veriler de doğruluyor. Borsada 2003'te piyasanın genel yönünü yansıtan İMKB-100 Endeksi yüzde 79.6, Sanayi Endeksi de yüzde 64 arttı. Buna karşılık en büyük 30 şirketin yeraldığı İMKB-30 Endeksi'ndeki artış yüzde 88.6'yı, banka ve holdinglerin yer aldığı Mali Endeks'teki artış yüzde 98.3'ü buldu. Aynı eğilim bu yıl da sürüyor. Şubatta Mali Endeks yüzde 10.3 artarken Sanayi Endeksi'nin primi yüzde 7.5'te kaldı.
Ekonomide krizden çıkışın ve normalleşmenin pekişebilmesi için, devreye ortaboy ve küçük işletmelerin sokulması, mali piyasalarda onların da prim yapması gerekiyor.
|
