TÜPRAŞ'tan yanık sorular

Yıllardır hemen her özelleştirme uygulamasında olduğu gibi TÜPRAŞ'ta da iddia ve isnat sağanağı yaşıyoruz. CHP'nin konuyu TBMM'ye getirme gerekçeleri arasında 'komplocu malzeme' boyutu fazladan kafa karıştırıyor: "İhalede çok düşük teklif verilmesi, ihaleden sonra açık artırmaya gidilmemesi, Zorlu Grubu'nun ihaleye son dakikada katılması, Efremov Kautschuk Gmbh şirketinin ne olduğu ciddi tartışma konusudur. Efremov Şirketi'nin yüzde 49'unun, tanınmayan bir off-shore şirketi olduğu iddia edilmektedir." Edindiğim izlenime göre CHP, sicilinde sorun bulunmayan Zorlu grubunu tenzih etmesine, işteki Ermeni iştirakini fazla kaşımamasına rağmen TÜPRAŞ'ın üstüne gitmeye kararlı. Kurumun 'stratejik önemi' de CHP'yi 'durumdan vazife çıkarma'ya tahrik ettiği için TÜPRAŞ ihalesi karakolluk olacağa benziyor. Şüphesiz bir ihalenin karakolluk olması, ille de kirli geçtiğini göstermez. Ancak bu ülke, başbakanların adeta komisyoncu gibi devrede olabildiği özelleştirme ihalelerini yaşadığı için yoğurdu üfleyerek yiyenler yadırganabilir mi?. Sütten dili yanmış bu meraklı vatandaşlar, 'kahrolsun kapitalizm' diyerek özelleştirmeyi kökten lanetleyenlerle aynı kefeye konabilir mi?. Eğer liberal inanışın piyasa azizleri lütfedip kulak verirlerse tanıklık etmek isterim ki, bu seferki homurdanmalardan bazıları ideolojik temelli değil.. Bir kısmının 'tamamen ulusal', bir kısmının da 'tamamen duygusal' sebeplerle TÜPRAŞ ihalesine isyan ettiğini biliyorum.. Duyduk duymadık demeyin İşte bu, 'ideolojik takıntı' ile hareket etmeyenlerden biri, -TÜPRAŞ'ın içinden- hiç de yetkin olmadığım halde 'dostluğumuzdan ötürü samimiyetime güvendiği' gerekçesiyle ziyaretime geldi. Ayrıntılı ve derinlemesine bilgi sahibi bulunmadığım bu konuyu kavrayabilme ölçümle kayıtlı olarak söylediklerinde ciddiyet payı gördüm. Hepsi bir yana, önüme doğrudan ihbar niteliğinde bir iddia kondu: 'TÜPRAŞ, ihaleyi kazandığı açıklanan firmaya devredildiği anda depolarında 500 milyon dolarlık petrol olacak..' Yani o zaman, yenisi 10 milyar dolara mal edilemeyecek olan koca TÜPRAŞ (1300-500) 800 milyon dolara özelleştirilmiş oluyor.. Fesuphanellah! Şimdi ne yaparsınız? Ya 'Hadi canım sen de; işkembeden atmanın böylesi de olmaz' dersiniz veya hayretten lal kalırsınız. Doğrusu inanmadığım gibi, ihtimal bile vermek istemiyorum. Türkiye'de bunca yaşadıklarımıza rağmen beynim böyle bir 'hortum' türünün gerçekleşebileceğini kabul etmiyor. Ayrıca Zorlu Grubu hakkında 'suizan' sahibi olmamı gerektirecek herhangi bir veri sahibi de değilim. Dostuma inanamadığımı beyan ederek ilgilenip araştırmaya çalışacağımı söyledim. Kendisinin bana verdiği birtakım 'açık istihbarat' malzemelerinden başladım, sade bir vatandaş gözüyle kavramaya çalıştım. Teknik verilere ulaşma imkanlarım sınırlı olduğu için boşlukları sezgimle doldurarak bir kanaate vardım: Bu iş karakolluk olacak.. Neden? TÜPRAŞ kelepir gittiği için mi? Şuyuu vukuundan beter Kurumun iyi fiyat bulduğuna inanmıyorum ama bunu söylememin bir anlamı yok, çünkü iktisatçı değilim. İşin karakolluk olacağı yolundaki kanaatimin temeli başka: TÜPRAŞ ihalesine geri plandan bazı 'gizli servis' parmaklarının karıştığını, bu durumun ciddi ve derin kavgalara yol açtığını duyar gibi oluyorum. Kapalı kapılar ardında 'ihanet' soslu suçlamanın da bini bir para! Ne var ki bu "duyar gibi olmak," dışımdaki destursuz iddialar ve ilgilenenlerin ulaşabildiği veriler ihalenin mutlaka karakolluk olmasına yetmez.. Hem, olsa bile fesatçıların başına bir şey gelmez. Belki ihale mahkemeden döner ama tezgah çeviren gizli parmaklar, hiçbir şey olmamış gibi başka masalara ve başka dosyalara yönelirler.. Artık sağır sultan duymuştur; Türkiye'nin yegane dokunulmazlar kadrosu yabancı ajanlar ve işbirlikçilerinden oluşur. Yalnız, hiç değilse hamamın namusunu kurtarmak için sorumlularca bu iddialara bir açıklama getirileceğini umuyorum. Ayrıca zahmet buyururlarsa, birbirleriyle ilintili üç sorumu da cevaplayıp beni mahcup eylemelerini bekliyorum:

* Özelleştirmenin icat edildiği yer değilse bile dünya çapında reklamını yaşadığı İngiltere'de dahi TÜPRAŞ gibi tekel niteliği bulunmayan karlı bir kamu kuruluşunun alelacele elden çıkarılması serbest piyasa şartı diye dayatılır mı?

* Bize liberalizmi ihraç eden Avrupa'nın bazı ülkelerinde hala, Türkiye ile kıyaslanamayacak kadar çok sayıda ve büyüklükte iktisadi devlet teşekkülünün yerli yerinde durması ne anlama gelir?

* Batı'da öncelik özelleştirmeye midir, özerkleştirmeye mi?