  |
|
Bülten mi, reyting safarisi mi?
Bize okulda öğretilen "haber hiyerarşisi"nin yerinde şimdi yeller esiyor...
BİR gazetenin içeriği hazırlanırken ya da bir haber bülteninde yer alacak konular belirlenirken sıralamayı "haber hiyerarşisi" belirler. Nedir haber hiyerarşisi? Kamuoyunun geniş kesimini ilgilendiren, önemli haberlerden, görece daha önemsizlerine doğru yapılan sıralama. Ama ne yazık ki bazı televizyonların ana haber bültenlerindeki haber sıralamasını önem ya da önemsizlik değil, tek başına "aksiyon" belirliyor. Geçtiğimiz hafta Kanal D'nin ana haber bültenini dikkatlice izledim. Haberler tuhaf bir kurguyla ekrana getiriliyordu. Örneğin Mısır Dışişleri Bakanı'nın tartaklanması, Necmettin Erbakan'la ilgili yakalama kararı haberinin hemen ardından verildi. Çeçen direnişçilerinin sabotaj görüntüleri ise Kürtçe afiş tartışmasıyla ilgili haberin arkasından yayınlandı. Bunun nedeni; tartaklanma ve sabotaj görüntülerinin daha fazla aksiyon içermesiydi. Haberler bir "hareketli", bir "durağan" olmak üzere, aksiyona dayalı bir sıralama ile sunuluyordu. Televizyonların haber merkezlerinde çokça mesai harcadım. Haber editörleri yayın sırasında bir yandan da diğer kanalların bültenlerini izlerlerdi. "Haber hiyerarşisinin" gerektirdiği hiçbir kuralı tanımadan, rakiplerinin zayıf bir haberinin karşısına ellerindeki "en hareketli malzemeyi" dayayıp, o sırada zap yapanları yakalamaya çalışırlardı. Diğer yanda, TRT'nin uyguladığı ve protokolü önde tutan haber hiyerarşisinde ise Mozambik Büyükelçisi'nin Cumhurbaşkanı'na güven mektubunu vermesi günün pek çok önemli gelişmesinin önünde yer alır. Bu "protokol görevlisi zihniyeti", haberciliğin ruhuna ne kadar aykırıysa, haberleri önemine göre değil de içerdiği aksiyona göre sıralamak da o kadar hatalıdır. Rekabet çoğu zaman kaliteyi getirdiği gibi bazen de insanları doğrularından saptırır. Haber bültenleri arasındaki çetin rekabetin geçmişte bazı haber merkezlerini yoldan çıkardığı gibi... Habercilikte "doğru"nun tek olduğuna inananlardanım. Bizler haber bülteni izlemek istiyoruz. Reyting safarisi değil!
|
