  |
|
Kıbrıs ve AB kırılma noktası ya sıçrama ya dibe çakılma
Ekonomide 2002 ve 2003 yılında ne yaşadıysak, 2004 yılında da benzerini yaşayabiliriz.
* Üçüncü yılda da büyümeyi sürdürebiliriz. Tarım üretiminin iyi çıkması, ılımlı bir tüketim ve yatırım artışı ile yüzde 5 büyümenin tutturulması sorun olmaz.
* Enflasyon; yakalanan ivmenin etkisi, enerji fiyatlarının artırılmayacak olması ve kur düşüşünün devamı sonucunda inişini sürdürebilir. İlk aylarda tek haneli rakamları görsek de, baz yılı etkisi nedeniyle yeniden çift haneli rakamlara çıkılabilir ama yıl sonunda yüzde 12'lik hedefi yakalamada ciddi zorluklar yok.
* Mali disiplin sürdürülürse kamu borçlanmasındaki iyileşme devam edebilir. Net kamu borcunun milli gelire oranının yüzde 79'dan yüzde 70'e doğru inmesi bekleniyor. Gelecek yılki hedef yüzde 70'in altına çekilmesi. Faizler sıçramaz ve büyüme hedefi tutturulursa bu hedef de şaşmaz.
* Türkiye beş yıldan beri IMF'den borç alırken ilk kez 2004'te borç geri ödemesine başlayacak. 4.5 milyar dolarlık bu ödemenin kamu finansmanında sıkışıklık yaratmaması, 8.5 milyar dolarlık ABD kredisine bağlı olacak.
* Enflasyonun düştüğü ortamda faizlerin düşürülmesi, kurların kontrol altında tutulması sorun olmaz. Böyle bir ortam da ekonomiyi canlandırıcı etki yapar.
* Dış ekonomik konjonktür 2004'ün daha iyi olmasından yana. AB ülkelerinin ortalama büyümesi yükseliyor. Euro'nun dolara karşı değer artışının devam edeceği tahmin ediliyor. Bu gelişmeler Türkiye'nin ihracatını artırmasına uygun koşullar.
Birinci eşik seçimler
- Ancak bunların olabilmesi için hükümetin öncelikle seçim testini başarıyla atlatması gerekiyor. Bundan da kasıt seçimdeki başarısından çok seçim ekonomisinin dozunu kaçırıp kaçırmayacağı. Eğer bu doz kaçarsa 2004 yılı bütçe hedefleri tehlikeye girer. Programın dışına çıkılır. Borçlanma ihtiyacı yükselir, ekonomiyi rayında tutma, enflasyonu düşürmek zorlaşır. Hükümet ilk yıldaki başarılı sonuçların ardından ikinci yılının ilk çeyreğindeki politikaları nedeniyle 2004'ün tümünü kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilir. IMF yönetimi, Başbakan Erdoğan'ın "Seçimlerin programın sıkı şekilde uygulanmasını etkilemeyeceği yönünde güvence verdiğini" açıkladı. Bu riskin ortaya çıkıp çıkmayacağı hükümete bağlı.
İkinci eşik Kıbrıs
- Kıbrıs sorununun çözümünde Hükümetin düşündüğü adımları atması belirleyici olacak. Kıbrıs sorununun, Güney Kıbrıs'ın AB'ye gireceği mayıs ayı başına kadar çözüm yoluna girmemesi halinde, Türkiye ile AB ilişkileri daha sorunlu hale gelecek. Türkiye'nin AB hedefi önünde en büyük engel olarak dikilecek. Bu durumda Türkiye'nin AB yolunda ilk kırılma noktası Kıbrıs olacak. Gelişmeler elbette öncelikle piyasalara, sonra reel ekonomiye yansıyabilecek. Birinci eşiğin aşılması ama ikinci eşikte kalınması halinde ekonomide ikinci yarı yıl kaybedilse de, ilk yarı kazanılmış olacak. Bu durumda toplamda vasat bir yıl yaşayabiliriz. Mayıs ayına kadar sorunun çözüm yoluna sokulması Türkiye'nin hem Kıbrıs'tan kaynaklanan dış politika sorunlarının büyümesini hem de AB yolunu tıkamasını önleyecek. Kıbrıs, Türkiye'ye müzakere takvimi verilmemesinin bir gerekçesi olmaktan çıkacak. Türkiye yelkenlerini doldurmuş olarak haziran ve aralıktaki zirveye hazırlanacak. Bu durumda piyasaların da, ekonominin de önü açılacak. Birinci eşikte takılsak bile, ikinci eşiği başarıyla atlatmamız halinde, 2004 iyi bir yıl olmaya aday.
Üçüncü eşik AB
- AB'den müzakere takvimi alınması öncelikle ikinci eşiğin başarıyla atlatılmasına ve AB'nin kararına bağlı. AB kararının olumlu olması, Türkiye'ye müzakere takviminin verilmesi tam olarak ekonomiyi uçuşa geçirecek. Türkiye'nin çok ihtiyacı olan yerli ve yabancı sermayeyi harekete geçirecek, yatırımları başlatacak, piyasalar coşacak. Bu durumda 2004'ü mükemmel bir şekilde bitireceğiz. 2005'e de enflasyonu tek haneli rakamlara indirmiş ve TL'den altı sıfır atmış olarak, büyük umutlarla gireceğiz. Türkiye'ye AB tarafından hayır denilmesi ise siyasetten ekonomiye tam bir deprem etkisi yaratabilir. Öncelikle piyasalar, ardından reel ekonomi vurgun yiyebilir. Ancak bunun olumsuz sonuçları yılsonuna gelmesi nedeniyle 2004'ün başarılı geçmesini engellemeyecek. Tam olarak 2005 ve sonrasını etkileyecek.
Sonuç- "Gizemi olmayan şeyin çekiciliği de yoktur" Anatole France
|
