Kaynak yaratan şirket göze batar!

Uluslarası çapta kaç şirketimiz var? Bir elin parmaklarını geçmiyor. Kar merkezleri Türkiye olan şirketlerin sayıları artmalı. Vestel, Arçelik, Efes, Turkcell, Telsim, Enka, Gama, Güriş, Garanti, Finansbank, Akbank aklıma ilk gelenler. Var oldukları ülkelerde rakipleriyle boğuşan, pazar payı kapan şirketlerimiz aynı zamanda finans dünyasına yön veren borsalarda işlem görebilmeli. Bu hedeflerin gerçekleşmesi mümkün mü? Şirketlerimize; hissedarlarına ve yöneticilerine büyük görevler düşüyor. Global rekabetin, global oyuncuları olmanın yolunu bulmak zorundalar. Kafa, göz yara yara yolu açanları takdir ediyorum. Ama bu yetmiyor. Ankara'nın da bu vizyona sahip çıkması, en azından "gölge etmemesi" lazım. Örneğin Vestel'in sahibi olan Zorlu Grubu 2005-2006 yıllarında şu anda 1.5 milyar dolar civarında olan ihracatlarını 3-4 milyar dolara çıkarmaktan bahsediyor. Yurtdışında şirketler alarak büyüyeceğini söylüyor. Arçelik için de aynı durum var. Sizce, Ankara'nın, bürokratların bu şirketlerin hedeflerine ulaşması için, yine şirket yöneticileriyle birlikte dizayn ettikleri (kamu yararı gözeterek ve serbest rekabet ortamını bozmadan) bir yol haritası var mıdır? Hiç sanmıyorum. Uluslararası çapta başarı kazanmış, New York Borsası'nda 18 milyar dolar piyasa değeriyle halka açılan Turkcell'e yönelik bir yatırımcının şu sözlerine kulak verin: "Artık Turkcell hissesine yatırım yapmayacağım. Eminim, bu şirket hiç bir zaman büyük kâr elde edemeyecek. Çünkü şirketin gelirleri artınca, devlet bunları almanın bir yolunu buluyor" Bu sözü, Turkcell'in yöneticilerine aktarıyorum. Meğer uluslararası finans uzmanları açık açık dile getiriyorlarmış. Hatta bir toplantıda büyük bir yatırım fon yöneticisi "İyi güzel de paranızı devletten nasıl koruyacaksınız" diye sormuş. 18 milyon 500 bin kişi bu şirket kanalıyla GSM şebekesine bağlı. Şirket geçen yıl Hazine'ye 1.2 milyar dolar vergi katkısı sağlamış. Şu anda piyasa değeri 4.3 milyar dolar civarında. Piyasa değerinin eski seviyesine çıkması demek, Çukurova Grubu'nun Pamukbank kanalıyla kamuya olan borçlarını sorunsuz ödeyebilme imkanına kavuşması demek. Bu konuyu köşeye taşımamın nedeni önceki hafta bir mahkeme kararıydı. Ankara Asliye 1. Ticaret Mahkemesi, Türk Telekom'un başvurusu üzerine, oyçokluğu ile Turkcell'e ödemeleri gereken 35.9 trilyon liraya ihtiyatı tedbir kararı koydu. Peki niçin bu kararı aldı? Çok uzun bir hikaye. Başlangıcı 2000 yılına kadar gidiyor. Elektrik Mühendisleri Odası, TT ile Turkcell arasındaki yapılan arabağlantı ücretlendirmesinin simetrik (yüzde 50-yüzde 50) olmaması nedeniyle kamunun zarara uğradığı gerekçesiyle, TT aleyhine İdare mahkemesine başvuruyor ve mahkeme de sözleşmeyi bozuyor. Turkcell, arabağlantı ücretlendirmesinin devamını sağlayacak kararı Asliye 7 Ticaret Mahkemesi'nden alıyor. Sonuçta karışık huhuki süreçlerden sonra konu "Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'na gidiyor. Nihai karar bu ay içinde verilecek. Bu arada Danıştay, TT'nin başvurusu üzerine, İdare mahkemenin verdiği kararın işletmeciler arasında yüzde 50 yüzde 50 paylaşımı öngörmediğini belirterek tarafları yeni sözleşme yapmaya çağırıyor. Bunun üzerine TT ve Turkcell, TT'nin yüzde 19, Turkcell'in yüzde 81 gelir paylaşım esasına göre yeni bir sözleşme yaparak sorunu çözüyor. Bu anlaşmaya imza koyan TT ise ertesi gün, yüzde 50 paylaşıma göre 490 trilyon alacak hesabı çıkararak, Turkcell'in parasına el koyuyor. Karışık gibi görünse de olay, fon yaratan şirketlere yönelik genel bakışı göstermiyor mu?