|
 |
|
MEHMET ALTAN
'Ahlaksiz burokrasi'
Tekel ozellestirmesinde verilen dusuk teklif ozellikle "burokrasiyi" sasirtmisa benzer...
Italya, 15 milyar sigara ureten pazarini 2.3 milyar Euroya, Fas bizimkinin ucte biri olan pazarini 1.5 milyar dolara ozellestirirken, yilda yetmis milyar sigara ureten Tekel'e gelen fiyat 1.1 milyar dolar duzeyinde takilip kaldi.
Genel Mudur Sezai Ensari, Tekel'in ozellestirme bedelinin, bu yilki ozellestirme hedefi olan dort milyar dolari tek basina asabilecegini dusunuyor...
Ozellestirme Idaresi Baskani Metin Kilici ise bu dusuk teklif karsisinda tepkisini "Ben Ihale Komisyonu'nda olsaydim iptal ederdim" diyerek gosteriyor.
Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakani Ali Babacan ise "fiyatin piyasada belirlendigini" vurguluyor.
Turk burokrasisinin beklentisi ile piyasanin belirledigi arasinda neden bu kadar buyuk bir fark var?
Bu farki kim okuyamiyor, Tekel'in ozellestirilmesindeki beceriksizligin sorumlusu kim?
****
Dunyanin basariyla tamamlayip kapattigi, Turkiye'nin ise bir turlu asamadigi ozellestirme donemi, Basbakan Turgut Ozal'in 22 Agustos 1987 tarihli basin toplantisi ile acilmisti.
Turgut Ozal, o basin toplantisina "Sizlere, bugun Turkiye'nin artik devlet eliyle degil, millet gucuyle sanayilesme seviyesine geldigini mujdelemek istiyorum" sozleriyle baslamisti.
Ardindan devletin yeni bir tanimini yapmisti
"Bize gore devletin asli gorevi cesitli kurumlariyla asayisi, ulkenin guvenligini saglamak, altyapiyi kurup gelistirmek, egitim, saglik hizmetlerini yurutmek, tarim, sanayi ve hizmet sektoru yonlendirecek temel kararlari almaktir."
Ozal, bu girisimini "Dunyanin en genis kapsamli ozellestirme uygulamasi ve cumhuriyet tarihinin en buyuk reformu" olarak nitelemisti.
Donemin Basbakani'na gore, ozellestirme ile ekonomik kararlar piyasada alinacak, devletin kaynaklari KIT yatirimlari yerine halkin oncelikle gereksinmelerine kaydirilacak, Turk halkina ilk kez mulkiyete ortaklik imkani taninacak, sermaye tabana yayilacak, altin ve gayrimenkule yapilan pasif tasarruf ekonomiye kanalize edilecekti.
Ancak, o basin toplantisindan bugune on alti yil gecti. Ozellestirme amacina ulasamadi.
****
Teklif veren sirketlerin birine yakin bir danisman Financal Times'e verdigi demecte, bizim ozellestirme maceramizin neden husranla sonuclandiginin sanki kisa bir ozetini yapmis. Soyledikleri su
"Onlar, Turkiye'nin dostane olmayan yatirim ortamini; istikrarsiz duzenleyici kurumlarini ve ahlaksiz burokrasisini dikkate aldi."
Kisacasi Tekel'in belki fiyati daha yuksek eder ama, uzmana gore yabanci yatirimci acisindan bulundugumuz "muhit" iyi degil...
****
Osmanli anti-sermaye birikimi bir modele sahipti. Bu topraklarda burjuvazi yetismedi. Buralarin patronu burokrasi oldu.
Turk burokrasisi oldum bittim, yabanci sermaye sevmez. Dunyanin en liberal yasalarina ragmen, uygulamadaki nobranlik tum yabancilari kacirir.
Sermaye yetersizligi ceken Turkiye de, yabanci sermayeye karsi yurutulen bu ortulu dusmanlik nedeniyle, belini dogrultamaz.
Tabii bir de, buna zamana ve zemine gore degisen hukuksal kararlari, sagir sultanin bile duydugu yasakci basina "ahlaksiz burokrasi" olarak yansiyan rusveti ekleyin, siz gelir miydiniz?
O nedenle de, temiz ve durust bir muhitte esas degerini bulacak bir kurum, buralarda ucuza gidiyor.
****
Ne yapilabilir?
Adalet Bakanligi'na butceden sadece binde sekiz pay ayiran bir ulkenin yeryuzunun guvenini kazanmasi kolay degil. Bir de yabanci sermayeye "dostane" olmayan bir burokrasi var iken...
Cozum Ali Babacan'in soylediklerinde sakli galiba...
Ali Babacan fiyatin degil "siyasi iradenin" onemli oldugunu soyluyor...
AK Parti Hukumeti, fiyat yerine, ozellestirme karsisindaki engelleri asacak kararli bir siyasi irade ortaya koyarsa, bundan boyle malimiz ucuza gitmez...
Cunku muhit toparlanmaya basliyor demektir...
Haberleri gazete sayfasi goruntusunde okumak icin
SABAH e-Medya"ya
tiklayin
|
|
|
|
