|
 |
|
GÃœNTAY ÅÄ°MÅEK
ABD'den Avrupa'ya enerji baskısı
ABD'nin Irak'ta başlatmaya çalıştığı bölgeye çeki-düzen verme gayretinin Avrupa'ya uzanan enerji ayağında en önemli konulardan birisi doğalgaz. Türkiye'yi Avrupa'ya doğalgaz sevk etme konusunda yönlendiren ve destekleyen ABD, diğer yandan Avrupa Birliği (AB) üyeleri üzerinde bir baskı oluşturma gayretinde. AB'ye Türkiye üzerinden gelen doğalgazı 'alın' derken, Türkiye'ye de 'şu ülkelerle doğalgaz alım anlaşması yap' yaklaşımı söz konusu.
ABD'nin bu yaklaşımı Türkiye'nin Doğu-Batı Enerji Koridoru olması için 1990'lı yılların başında öngördüğü projeleriyle örtüşüyor. Ancak, Türkiye böyle bir köprü ülke görevi üstlenirken hangi risklerle, komşu ülkelerin ne tür sıkıntılarıyla karşılaşacağını dair planlardan haberdar değiliz. Enerji Bakanlığı yetkililerinin mesaileri, son günlerde bu konular üzerine yoğunlaşmış durumda.
Bölgede dengeler değişti
Bölgede deÄŸiÅŸen dengelerin kısa vadeli yapılan hesapları alt/üst etmesi, doÄŸalgazın temin edildiÄŸi ülkelerle ABD'nin çeÅŸitli problemlerinin olması Türkiye'nin kafasını karıştırıyor. Åah Deniz DoÄŸalgazı'nın Baku-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı'na paralel olarak gelip, AB ulaÅŸmasını destekleyen ABD, Ä°ran ve Türkmen doÄŸalgazına nasıl bakıyor?
Türkmen doğalgazının Anadolu'ya ulaşmasında meydana gelen politik sıkıntılar giderilmediğine göre, Türkmen doğalgazının Azerbaycan üzerinden Trans Hazar Boru Hattı ile gelmesi söz konusu değil. İran üzerinden Türkmen doğalgazı gelebilir mi? Kimler getirebilir? ABD'nin yaklaşımı nasıl olur? sorularına cevap aramak gerekir. En önemlisi, Türkmenistan'ın Rusya ile yaptığı doğalgaz anlaşmasındaki miktarın temininden Ruslar endişeli olduğuna göre, Türkiye'ye Türkmen doğalgazının getirilme fikri ne tür projelerle destekleniyor?
Mesala, AB için doğalgaz kaynaklarının çeşitliliği sağlanmasında önemli çalışmalar yapan Trans Europan Network (TEN), aynı zamanda maddi desteklerle projelerini yürütüyor. Türkiye'nin bölge ülkelerden temin edeceği doğalgazın AB'ye pazarlanmasında en önemli desteği sağlayan TEN, Yunanistan ve İtalya üzerinden AB'ye ulaşacak doğalgaz projesinin de yüzde 50'sini karşılamak için ilk adımı atmış durumda.
Türkiye'nin stratejik önemi
Türkiye'nin bu gelişmeler karşısında, doğalgaz temini yönünde kaynak çeşitliliğini sağlaması, arzın çoğaltılmasına ve iyi bir ücretle pazarın oluşmasına katkı sağlayacaktır. Dolayısıyla, ABD ile gaz ilişkilerinde Irak gazı iyi pazarlık unsuru olacağı gibi İran gazı da Rus gazının fiyatlarının aşağı çekilmesinde ciddi etki yapabilir.
Fakat, bölgede bugün ABD'nin hayır diyebileceği ülkelere, enerji kaynaklarına yarın evet demesi gibi bir tablonun da oluşabileceği unutulmamalı. Türkiye'nin Yunanistan ve Balkanlar üzerinden Avrupa'ya göndereceği doğalgaz birkaç yol sonra AB'nin en stratejik enerji temin kaynağı haline gelecektir ki, bu da AB üyeliği için çıkılan yolda iyi bir destek unsuru olacaktır.
Ancak, Türkiye'nin bu projesinin karşısına çıkacak tek ülkenin Rusya olduğu, Rusya'nın da Türkmenistan ile yüksek miktarlı doğalgaz anlaşması yaptığı unutulmamalı. Aynı Türkmenistan'ın Türkiye ile olan kontratları bu aşamada masaya yatırılırsa, stratejik bir adım atılmış olur/olmaz mı? Bu hesabın yapılmasını ilgililere bırakmaz lazım.
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
