|
 |
|
Kriz tacirleri
Yeni bir moda cikti; evdeki hesaplari carsiya uymayanlar, toplumu "Olduk, battik, yeni bir kriz kapida" edebiyatiyla korkutmaya bayiliyor.
Su siralar "kriz kalkani"nin arkasina siginanlarin basinda ihracatcilar, ozellikle de tekstilciler geliyor. Feryat etmedikleri gun yok. Iste son orneklerden ikisi:
Istanbul Hazir Giyim ve Konfeksiyon Ihracatcilari Birligi Baskani Suleyman Orakcioglu, ihracatcilarin bitkisel hayata girdigini one surdu, "Isimizi kapatma noktasina geldik. Batan firmalar ve duran fabrikalarin yeni issizler, yeni sosyal sorunlar, yeni krizler anlamina geldigini unutmayin" dedi.
Ege Giyim Sanayicileri Dernegi Baskani Timur Yaykiran'in verdigi gozdagi daha da urkutucu "Dusuk kurlar yakinda doviz kaybi, kapatilan isler nedeniyle istihdam, sosyal baris kaybi ve ekonomik kriz olarak bize geri donecek."
Ancak bu demeclerde bazi sorularin yanitlari yok. Ornegin, fabrikalar durma noktasina geldiyse, kapasite kullanimi nasil yuzde 80'in ustune cikti? Yatirim tesvik belgelerinde ilk 6 ayda gecen yilin ayni donemine gore yuzde 72 artis nasil oldu?
Bir baska soru Zarari buyutmemek icin siparisler geri cevriliyorsa, ihracattaki artis orani nasil hep yuzde 30'un ustunde seyrediyor?
Ve nihayet, dusuk ve istikrarli kurun sadece zarari mi var? Ucuz hammadde ve ara mali imkani da saglamiyor mu?
Zaten veriler de bunu dogruluyor Ithalatin yuzde 76'sini ara mali ve hammadde kalemleri olusturuyor. Yani sanayiciler dusuk kurdan yararlanarak durmadan hammadde ve ara mali stokluyor.
Tum yetkililer, girdi maliyetlerindeki ucuzlugun rekabet gucunu artiracagi, o nedenle ihracat artisinin devam edecegi, ozellikle de son ceyrekte patlama yapacagi gorusundeler.
Yeri gelmisken, Yeditepe Universitesi ogretim uyelerinden Dr. Atilla Oner'in bir notunu aktaralim. Oner, bize gonderdigi e-mail'de "Doviz kurundan surekli yakinan ihracatcilara, bir sirketin uluslararasi rekabet gucunu etkileyen cok sayida faktor oldugunu aktarir misiniz lutfen" diyor ve sayiyor;
"Ic faktorler Sermaye, isgucu, hammadde, makine-ekipman, su, gaz, elektrik ve yakit maliyetleri. Kalite, marka unu, tasarim ve moda, reklam, satis sonrasi servis. Uretim olcegi, makine parki yasi, teknoloji transferi uygulamalari, Ar-Ge yetenekleri.
Dis faktorler Yurt disi talep duzeyi ve tuketim desenleri, rakiplerin stratejileri. Doviz kurlari, ic fiyatlar ve ic ucretler duzeyi. Ulusal kaynaklarin duzeyi, cografi konum. Uluslararasi taninilirlik, siyasal kosullar, kultur ve tarih."
Sonra da soruyor "Ihracatci firmalar bu faktorlerin kendi kontrollerinde olanlarinda ne yapmislar? Kontrollerinde olmayan ama etkiledikleri faktorlerle ilgili olarak ne yapmislar?"
Kriz kamcisini saklatip duran ihracatcilarin cevabini merakla bekliyoruz.
Isvec dersi
Isvec'teki Euro referandumunun sonucu Dogu ve Bati insani arasindaki farkin carpici bir ornegini verdi.
Dogu'da cok sevilen bir politikaci, savundugu dava ugruna hayatini kaybetse, herhalde herkes sandiga kosup, onun anisinin hatirina son dilegini yerine getirir.
Ama Isvec oyle davranmadi. Disisleri Bakani Anna Lindh'in daha cenazesi bile kaldirilmadan yapilan referandumda Euro'ya buyuk farkla "hayir" dedi. Oysa Euro yanlilari Lindh'e "sempati oylari" sayesinde referandumu kazanabileceklerini umuyorlardi.
En guzel degerlendirme sandik cikisi bir Isvecli secmenden geldi
"Siddet, istemedigimiz bir seyi bize asla kabul ettiremez."
Mesajlariniz icin:
esafak@sabah.com.tr
Haberleri gazete sayfasi goruntusunde okumak icin
SABAH e-Medya"ya
tiklayin
|
|
|
|
