|
 |
|
YAVUZ SEMERCI
Mevduat yap ama Hazine bonosu alma!
Sizce Hazine bonosu tasarruf araci midir?
Yoksa tum birikimlerinizi kaybedebileceginiz, riski yuksek bir devlet kagidi midir?
"Ne sacma, vade sonunda alacaginiz faiz belli ise elbette tasarruf aracidir. Ayrica garantisi Turk Hazinesi'dir, riskli degildir" diyeniniz cikabilir.
Isteyen bu sekilde dusunmeye devam etsin. Ama gercek maalesef farkli...
Bu gercege ulasmak icin birkac sorunun yanitini gormek yeterli.
1) Sizce neden BDDK, Imar Bankasi'na mevduat yatiran herkesin parasina guvence verdi? Ve ayni BDDK neden bu bankadan Hazine bonosu alan vatandaslara ayni hassasiyeti gostermedi?
2) Iki kesim arasinda "guvence kapsami icinde veya disinda" denebilecek nasil bir ayirici ozellik var? Farklari nedir?
Imar'in bonoculari suclu mu?
Imar Bankasi kanaliyla bono satin alanlar, garanti kapsami disinda tutulmayi hakedecek nasil bir hata yapmis olabilir?
Mevcut duruma gore, bu insanlarin elinde bulunan kagit parcalarinin uzerinde yazan seri numaralari Imar Bankasi'nin Merkez Bankasi nezdinde tuttugu hesaplarda gozukuyorsa sorun yok, paralarini alacak.
Yok eger, ayni bono bir kisi yerine, birden fazla kisiye satilmis ise paralari yandi demektir.
Bankaya para yatiriyorsunuz, diyelim ki banka sahipleri "kotu niyetli". Size bir cuzdan veriliyor ama gercek kayitlarda gozukmuyorsunuz. Sahtekârlik anlasiliyor. Bankayi, gorevi olmasina ragmen denetleyemeyen ilgili kurumlar, "Merak etmeyin. Belgelerinizi getirin. Mevduatinizin tumunu odeyecegim" diyor.
Ayni bankaya gidiyorsunuz, mevduat yerine Hazine bonosu aliyorsunuz. (Cunku bu islem ancak banka ve araci kurum kanaliyla yapiliyor.) Niyeti bozulmus bankanin size verdigi makbuz sahte. Ya da ayni bonoyu 100 kisiye satiyor. Sahtekârlik ortaya cikiyor. Ilgili kurumlar "Pardon ama bu islem garanti kapsami icinde degil" aciklamasini yapiyor.
Gerekceleri ne olursa olsun, ortada sacma ve adaletsiz bir uygulama var.
Bankalara mevduat toplama ve Hazine bonosu, devlet kagidi gibi ic borclanma senetlerini alip satma iznini mevduat sahibi mi veriyor?
Bankalar guven muesseseleri. Lisansini almis, faaliyetini surduren ve ilgili otoritelerce denetlenen bir banka, yine ilgili otoritelerce aksi soylenmedigi surece muteber olduklari varsayilir.
Anlasiliyor ki, bankalarda bulunan toplam 141 katrilyon liralik mevduatin sahipleri rahat yatabilir. Ama 60'a yakin banka kanaliyla 53 katrilyon liralik ic borclanma senedi alan (toplam borc stoku 175 katrilyon lira. Bunun yuzde 28'i sahislara satilmis vaziyette) yuzbinlerce insan ile 35 katrilyon liralik bonoya sahip binlerce sirket icin ayni seyi soylemek mumkun degil.
Yani "Banka sizden mevduat istiyorsa sorun yok. Ama Hazine bonosu satiyorsa sakin guvenme" demeye getiriyorlar. Sanirsiniz ki, Hazine bonosu sahiplerine, satin aldiklari bononun yerinde durup durmadigini (hisse senedinde oldugu gibi) test etme imkani tanimislar!
Hani o zaman bir mazeretleri olurdu.
1995 yilindan bu yana ic borclanma senetleri artik fiziki olarak basilmiyor. Bu kagitlar aracilik yapan bankalar adina kaydi sistemde tutuluyor. Bono alindigini gosteren belgenin gercegi yansitip yansitmadigini kontrol etme imkani yok... Kaydi sistemde tutuldugu icin fiziki olarak alip, kasaniza koymaniz da olasi degil.
Yerimiz doldu. Yarin konuya devam edecegim. Bize gelen yuzlerce e-mail'den bazilarini sizinle paylasacagim.
Haberleri gazete sayfasi goruntusunde okumak icin
SABAH e-Medya"ya
tiklayin
|
|
|
|
