|
 |
|
SERVET YILDIRIM
Kur artacaksa enflasyon nasıl düşecek?
Abdurrahman Yıldırım dünkü "Kur artacaksa faiz nasıl düşecek" başlıklı yazısında kurlar ile faizlerin birlikteliğini ele almış. "Yılın ikinci yarısında kurun gerilemesi değil, olsa olsa artması beklenir" diyen Abdurrahman'a göre "Böyle bir artış olacaksa faiz düşüşünde kur teşvikinin yerini kur kösteği alacak."
Konunun bir de enflasyon boyutu var. Tabloda son 10 yılın enflasyon ve devalüasyon oranları yer alıyor.
Kur Türkiye'de hâlâ fiyatları belirleyen en önemli birkaç değişkenden biri, belki de en önemlisi. Tablodan da görüldüğü gibi devalüasyonda ne zaman ciddi bir hızlanma ya da yavaşlama olsa enflasyonda da aynı yönde keskin bir hareket oluyor. Ekonomistler bu durumu kur-enflasyon geçişkenliği (pass-through) olarak adlandırıyorlar. Buna göre kurlardaki değişim birebir olmasa da belli ölçüde fiyatlara yansıyor. Çünkü üretimde kullanılan birçok girdi ithal ediliyor. Sadece bu kadar da değil; DİE'nin enflasyonu ölçmek için oluşturduğu sepetlerde yer alan malların bazıları ithal ediliyor. Bir de, kendi fiyatını rekabet nedeniyle ithal ürünlere göre ayarlayan yerli üreticiler var. Bu nedenlerle kurun düzeyi fiyatlamalarda etkili oluyor. Özellikle toptan eşya fiyat endeksinin bir alt kalemi olan ve çekirdek enflasyon olarak kabul edilen özel sektör imalat sanayi fiyatları kurdaki değişmelere karşı oldukça duyarlı davranıyor.
İdeal bir ekonomide bu geçişkenliğin en az düzeyde, hatta hiç olmaması arzu edilir ancak özellikle bizimki gibi ülkelerde bu kolay gerçekleşmez. Üstelik ortada bir de ekonomi yönetiminin işini zorlaştıran bir asimetri söz konusu. Artan kurların enflasyon üzerinde yarattığı olumsuz etki düşen kurların yarattığı olumlu etkiden daha fazla oluyor.
Rakamlar liranın yılbaşından bu yana önemli ölçüde değerlendiğini gösteriyor. Zamanlaması konusunda farklı tahminler yapılsa da kurda bir düzeltme olması kaçınılmaz. Kaldı ki böyle bir düzeltme ihracatçıların baskısı altındaki hükümetin arzuladığı bir gelişme. Sorun bu düzeltmenin boyutu ve hızı. Eğer kurlar yavaş ve sindirilmesi kolay bir şekilde yükselirse, artışın enflasyon üzerindeki olumsuz etkisi sınırlı kalabilir. Ancak hızlı ve panik bir artışın üreticilerin fiyatlama davranışı üzerindeki etkisi de aynı şekilde olacaktır.
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
