|
 |
|
YAVUZ SEMERCİ
Çolakoğlu, Çapan ve Aysal ses verin
Sis perdesi aralanıyor. 4 doğalgaz santralinde devletin nasıl soyulduğunu anlayabilecek ve anlatabilecek verilere (faturalar, doğalgaz fiyatı vs) sahibiz artık.
Yap-İşlet-Devret yöntemiyle çalışan doğalgaz santrallerini hatırlatayım
"Devlete pahalı elektrik satıyorum" diyen Ünal Aysal'a ait Uni-Mar. Çolakoğlu Ailesi'ne ait Ova Elektrik. Enron-Güriş yapımı Trakya Elektrik. Esenyurt Belediye Başkanı Gürbüz Çapan'ın Esenyurt santrali. Rakamlar, kesilen faturalar, bu projeleri, diğer tüm enerji yatırımlarından farklı kılıyor.
Ortak özellikleri, ayrı kişi ve gruplarca yapılmış olmasına rağmen, projelerin maliyetleri, tek elden çıkmış gibi şişirilmiş.
Sanki, Ankara'da bazı bürokrat ve siyasiler, proje sahipleri ile bir araya gelerek, "Hazine kasasını nasıl boşaltırız"ın planını yapmışlar. Eğer Türkiye temiz bir gelecek arıyorsa, bu projelere imza atan, Hazine garantisi veren, siyaseten arkasında olan hemen herkes, mutlaka sorgulanmalı. Mal varlıkları araştırılmalı, banka hesapları didik didik edilmeli.
Çünkü, 1992 yılından itibaren ısıtılmaya başlanan, 1994-1995 yıllarında kıvama getirilen, 1996 ve 1997 yıllarında devlet garantisi alınarak gerçekleştirilen 4 santral, geleceğimizi ipotek altına almış durumda. Neden bu kadar sert ve acımasız bir yargıya vardım. Lütfen tabloyu inceleyin.
4 santral bu yıl devlete 1.2 milyar dolar fatura kesecek. Türkiye de bu parayı paşa paşa ödeyecek. Çünkü sözleşmeler ona göre yapılmış. "Almam" diyemezsiniz.
2003 yılında devletten 1.2 milyar dolar tahsil edecek yabancı ortaklı bu firmalar, BOTAŞ'a gaz parası olarak 474 milyon dolar ödeyecek. Kasalarına ise temiz 800 milyon dolar kalacak. (Geçen yıl kasaları 900 milyon dolar görmüştü. Gelir her yıl bir kademe iniyor.)
Denilebilir ki, yıllık gelir ile kârı karıştırıyorsunuz. Adamlar kredi buldu getirdi. Bunun için faiz ödüyorlar. Santrallerin yıllık bakımı, işletme giderleri falan filan var.
Elbette böyledir. Ama gelin hesap yapıp, gerçeğe ulaşalım.
Dünyada benzer santraller kaça kuruluyor? Bizi gerçeğe götüren temel soru bu.
Sıkı durun 1 mw'lık bir doğalgaz santralinin yatırım maliyeti 400 bin ile 550 bin dolar arasında. Bunun içinde arsa, kredi faizlerinin yükü, inşaat maliyetleri de var.
Devletin hiç zaman kaybetmeden müdahale etmesi gereken 4 santralin toplam kapasitesi, 1,449 mw/saat. (Yaklaşık yıllık 11.8 milyar kilovat saat elektrik üretimine denk geliyor)
Bugün aynı tip 4 santrali, aynı firmalara ait (Mitsubishi, Simens, GE) gaz tribünlerini satın almak kaydıyla, yapmaya kalktığınızda, gereken kaynak sadece 800 milyon dolar.
Ova, Trakya Elektrik, Esenyurt ve Unimar'ın 4 yıldır kasasına giren paranın toplamı ise (doğalgazın bedelini ödedikten sonra) 3.5 milyar dolar. Yani yatırım maliyetinin 4 katını şimdiden almış durumdalar. 15 yıl daha alacaklarını umuyorlar.
Diyeceksiniz ki, bu projeye imza atan siyasetçi ve bürokrat bu hesabı yapmadı mı? Bu soyguna imza atılması için masaya konan projelerin A'dan Z'ye tüm kalemlerinin şişirilmesi gerekiyor. Bence aynen öyle yapıldı. Yuvacık'ta da öyle olmadı mı?
Sonra işin suyu çıkınca, ardından gelen tüm doğalgaz çevrim santrallerinde maliyet hesapları dünya seviyesine indirildi.
Bu konuya haftaya devam edeceğiz.. Bazı bürokrat, Hazine Müsteşarı ve siyasetçi tanımanın faydalı olacağını düşünüyorum...
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
